ج:اشکال قراردادهای الکترونیکی

گروه اول: B2C(business to customer) تجارت الکترونیکی ممکن است بین تجار یاشرکت‌های تجاری ازیک‌طرف و مصرف‌کنندگان از طرف دیگر واقع شود.تولیدکنندگان ممکن است از طریق اینترنت کالاها و خدمات خود را به عموم مصرف‌کنندگان عرضه کنند. این نوع از تجارت الکترونیکی شبیه خرید از یک فروشگاه است که افراد به آنجا مراجعه می‌کنند و کالاهای موردنیاز خود را انتخاب و خریداری می‌کنند. این مراجعه در تجارت الکترونیکی به صورت آنلاین است؛ مانند: «آمازون»

گروه دوم: B2B(business to business)بیشترین و بااهمیت‌ترین بخش تجارت الکترونیکی بین تجار ‌و شرکت‌های تجاری انجام می‌شود که بعضاً به آن تجارت بین سازمانی یا تجارت الکترونیکی ((بنگاه به بنگاه)) گفته می‌شود. در این بخش، بایع و خریدار هر دو تاجر و یا شرکت تجاری هستند که از طریق کامپیوتر و فناوری دیجیتالی نسبت به خرید مواد، قطعات و کالاهای واسطه‌ایموردنیاز خط تولید خود از سایر تولیدکنندگان اقدام می‌کنند و یا مواد، قطعات و کالاهای واسطه‌ایموردنیاز خط تولید خود از سایر تولیدکنندگان اقدام می‌کنند و یا مواد، قطعات و کالاهای واسطه‌ای به سایر تولیدکنندگان می‌فروشند.

گروه سوم: (customer to customer) C2Cگروه بعدی از تجارت الکترونیکی به تجارتی تعلق دارد که هر دو طرف آن اشخاص عادی و یا به‌عبارت‌دیگرمصرف‌کننده‌اند. در این گروه، نه خریدار و نه فروشنده هیچ‌کدام تاجر و یا شرکت تجاری محسوب نمی‌شوند، بلکه افراد معمولی هستند که کالای دست‌دوم یا مازاد خود را از طریق آنلاین به سایر مصرف‌کنندگانمی‌فروشند. برخی از سایت‌های اینترنتی مثل eBay ((حراج آنلاین)) راه‌اندازیکرده‌اند. حراج آنلاین یکی از رایج‌ترینروش‌هایی است که به‌موجب آن مصرف‌کنندگانمی‌توانند از طریق الکترونیکی با یکدیگر معامله کنند.

گروه چهارم: (customer to business) C2Bگروه چهارم از تجارت الکترونیکی شبیه گروه اول است با این تفاوت که در گروه اول تجار و شرکت‌های تجاری کالاها و خدمات خود را به صورت آنلاین به مصرف‌کنندگان عرضه می‌کننددرحالی‌که در این گروه مصرف‌کنندگان نیازهای خود را به تجار و شرکت‌های تجاری عرضه می‌کنند. مصرف‌کنندگان ممکن است از این طریق قیمت پیشنهادی خود را برای خرید کالاها و خدمات شرکتی، به آن شرکت ارائه کنند و یا تقاضا نمایند که کالایی متناسب با نیاز آن‌ ها تولید شود و یا در کالای تولیدی آن شرکت تغییراتی متناسب با درخواست آن‌ ها انجام پذیرد.

گروه پنجم: B2G (business to government) گروه دیگر از تجارت الکترونیکی، رابطه تجار و شرکت‌های تجاری با نهادها و دستگاه‌های اداری و دولتی است. با رشد تجارت الکترونیکی، دستگاه‌های دولتی نیز به‌تدریج از طریق آنلاین و به صورت مجازی ارائه می‌کنند. غیر از دستگاه‌های دولتی استفاده از فناوری دیجیتالی در بین دستگاه‌های عمومی غیردولتی و مؤسسات غیرانتفاعی نیز در حال توسعه است.

گروه ششم: A2CوC2A(administer to customer) مدل تجارت الکترونیکی C2A هنوز پدیدار نشده است، ولی به دنبال رشد انواع B2Cو B2A، دولت‌ها احتمالاً مبادلات الکترونیکی را به حیطه‌هایی همچون جمع‌آوریکمک‌های مردمی، پرداخت مالیات بر درآمد و هر گونه امور تجاری دیگر گسترش خواهند داد که میان دولت و مردم انجام می‌شود.

معامله دولت با مصرف‌کنندهA2C: یک‌نهاد دولتی، کالا یا خدمات یا اطلاعات را برای مصرف‌کنندگان خصوصی خود فراهم می‌کند که مشتمل بر خدمات جهت تسهیلات آب، برق و گاز می‌باشد.

گروه هفتم: (government to business) G2B, B2Gبرخی نویسندگان مقوله جداگانه‌ای از B2G معرفی کرده‌اند. گاه به بیع‌های تاجران (بنگاه‌ها) با دولت اطلاق می‌شود. این نوع معامله با سایر انواع معاملات بین واحدهای تجاری و صنفی با واحدهای تجاری و صنفی متفاوت است، اما اختلاف، در آن نیست که در کل روش متفاوتی از B2B اتخاذ شود. بلکهدر G2B بر خدماتی که دولت به بنگاه‌های تجاری ارائه می‌کند اطلاق می‌شود و در مواردی مشمول مقرراتی است که دولت اعمال می‌کند. این تفاوت با B2B آشکارتر است؛ زیرا اغلب شامل کالا و خدمات، معاملات متفاوت و فن‌آوری متفاوت است (مثل سیستم پرداخت و جنبه‌های امنیتی).

لازم به ذکر است: تقسیم‌بندی‌های دیگرینیز در مدل تجارت الکترونیکی موجود است، ازجمله: معامله دولت با دولت، معامله دولت با مستخدم، معامله سیار، معامله تاجر با کارمند (employmentee)معامله غیرتجاری و معامله به شراکت که مهم‌ترینآن‌ها در بالا شرح آن گذشت.^[۱۳]

د: انواع واسطه‌هایمورداستفاده در انعقاد قراردادهای الکترونیکی

شیوه های قراردادهای الکترونیکی را می‌توان از طریق وسایل ارتباط الکترونیکی که برای تشکیل قرارداد استفاده شده و به کار رفته تقسیم‌بندی کرد.

۱- حضور مجازی در اتاق صحبت الکترونیکی

امروزه با بهره گرفتن از وسایل الکترونیکی این امکان وجود دارد که طرفین به صورت مستقیم از طریق حضور در اتاق‌های مجازی الکترونیکی باهم دیگر مذاکره و از عقاید و نظریات همدیگر در خصوص معاملات فی‌مابین مطلع و حتی شرایط قراردادی خود را موردبحثدر خصوص آن توافق نمایند.

۲- انعقاد قرارداد از طریق پایگاه داده یا وب‌سایت^[۱۴]

سازمان‌ها یا مؤسسات تجاری یا خدماتی جهت عرضه کالا و خدمات به مشتریان و متقاضیان ممکن است اقدام به ایجاد پایگاه داده یا وب‌سایت نماید بدین‌صورت که مجموعه فایل‌های وب یک سازمان یا مؤسسه‌ درمکانی نگهداری ‌می‌شود و دارای یک آدرس یکتا می‌باشد. در این پایگاه، داده ها، مشخصات وویژگی‌های کالا و یا خدمات این شرکت‌ها بعلاوه شرایط عرضه آن‌هاازجمله قیمت، نحوه تسلیم مبیع و تأدیه ثمن و غیره ذکرشده است؛ ‌بنابرین‏ متقاضیان با ورود ‌به این سایت‌هامی‌توانند در صورت تمایل یا قبول شرایط معمولاً با فشار به کلیک موافقت^[۱۵] اقدام به انعقاد قرارداد نمایند. در فرایندانجام معامله در چنین حالتی امکان چانه‌زنی وجود ندارد هرچند که طراحی چنین وب‌سایتیاتار نمائیاز لحاظ فنی غیرممکن نیستولی عموماً قرارداد به صورت فرم استانداردی که طرف دیگر باید محتوای آن فرم را قبول و نمایه ارسال را فشار دهدطراحی‌شده است. اینکه آنچه در وب‌سایتارائه‌شدهایجاب است یا خیرو آیا ایجاب عام است یا دعوت به ایجاب می‌باشد و در خصوص ماهیت و ارزش حقوقی این‌گونه قراردادها تفاوت نظر وجود دارد.^[۱۶]ازآنجاکه در بخش مسائل مربوط به ایجاب و قبول مفصلاً به آن پرداخت می‌شود از تکرار آن خودداری به عملمی‌آید این روش معمولاً بین تجار و مصرف‌کنندگان و همچنین بین تجار با یکدیگر معمول است. امروزه فروشگاه‌های مجازی گسترده‌ایباقدرت و امکانات مالی و فنی بسیاری خصوصاًً در ایالات‌متحده آمریکا فعالیت دارند فروشگاه‌های بزرگی چون AMAZONباهمکاری بیش از ۵۰۰۰۰۰ شرکت در سطح جهان این امکان را فراهم ‌کرده‌است^[۱۷] که اشخاص حقیقی یا حقوقی کالا یا خدمات موردنیاز را به صورت الکترونیکی خریداری، بهای آن را پرداخت و تحویل گیرند.

۳- انعقاد قرارداد از طریق مبادله الکترونیکی داده ها

۵- بهره وری قابل اندازه گیری نیست. برخی بر این باورند که بهره وری قابل اندازه گیری نیست بلکه بهره وری تنها با توجه به مدل ها و شاخص ها، امری است که می توان آن را اندازه گیری کرد.

۶- بهره وری یعنی بهره وری نیروی کار. کوشش های سازمان جهانی نظیر سازمان بین‌المللی کار و سازمان بهره وری آسیایی در خصوص مفهوم بهره وری معطوف بر این است که بهره وری صرفاً بهره وری نیروی کار نیست و باید به بهره وری سایر عوامل تولید توجه شود. بهبود بهره وری زمانی حاصل می شود که استفاده مؤثر و بهینه ای از کلیه منابع در دسترس به عمل آید.

۲-۲-۵ عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی از نظرصاحبنظران و سازمان ها

پس از مروری اجمالی بر تطور مفهوم بهره وری در طول تاریخ و بعد از ارائه تعاریف مختلف، افزایش و رشد بهره وری یکی از اساسی ترین راه های دستیابی به تولید بیشتر و به دنبال آن تأمین رفاه و بهزیستی افراد در جوامع است، شناخت عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری از آرمان های اصلی محققان و پژوهشگران این زمینه بوده و هست. ولی تمام مولفان این رشته تقریبا در این باب اتفاق نظر دارند که برای افزایش سطح بهره وری عامل یا علت خاصی نمی توان ارائه نمود، بلکه عنوان می کنند که ارتقاء بهره وری را باید معلول عوامل گوناگون دانست.

اینک به بررسی و مصرفی تعدادی مدل ها و الگو های صاحب‌نظران و سازمان ها ‌در مورد عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی می پردازیم.

دیویس ونیواستورم (ترجمه فارسی، ۱۳۷۰) ‌در مورد عوامل مؤثر بر بهره بری نیروی کار به عوامل زیر اشاره کرده‌اند:

۱-کیفیت رهبری

۲-اعتماد متقابل کارگر و کارفرما

۳-دو سویه بودن ارتباطات سازمانی

۴-عادلانه بودن پاداش ها

۵-مشارکت داشتن کارکنان در اداره امور سازمان

۶-امکان رشد و پیشرفت کارکنان

نظارت، ساختار و دیوان سالاری به اندازه معقول از یک سو و فشارهای منطقی در کار از سوی دیگر نیز می تواند بهره وری کار را بهبود بخشد. میرمحمدی (۱۳۷۳)دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور معتقد است بهبود بهره وری نیروی انسانی در سازمان های کشور در گرو عوامل زیر است :

۱-آموزش شغلی مستمر

۲-ارتقاء انگیزه کارکنان

۳-مجال بروز ابتکار و خلاقیت

۴-برقراری نظام مناسب پرداخت مبتنی بر عملکرد

۵- برقراری نظام تنبیه و تشویق

علاوه بر عوامل فوق تأکید بر بهبود روش‌ها از یک سو و ترویج خود کنترلی در کارکنان سازمان‌ها از سوی دیگر است. در واقع به اعتقاد نامبرده ترویج وجدان کاری و انضباط اجتماعی از یک سو و تجدید نظر در روش های انجام کار به منظور حصول اطمینان از بهینه بودن این روش ها نیز بر بهره وری کارکنان تأثیرات مثبت دارد.

هیئت ملی بهره وری سنگاپور (ترجمه،۱۳۷۴؛۶۸) به نکاتی اشاره می‌کند که کارکنان یا به کار گرفتن آن ها می‌تواند بهره وری خود را بهبود بخشند.

1. 1. نگرش های مثبت کاری، هم چون داشتن غرور در کار و میل و شوق برای پیشرفت مستمر.

1. 1. ارتقاء مهارت ها و کسب مهارت های جدید، از طریق آموزش

1. 1. کمک به همکاران در مواقع لزوم و اجرای کار ها به صورت گروهی

1. 1. مشارکت در برنامه های بهبود بهره وری هم چون «گروه های کنترل کیفی» و طرح پیشنهاد ها

1. 1. اجرای درست کار از همان بار اول

1. حفظ سلامت جسمانی

مدیریت می‌تواند با اجرای طرح های لازم و ایجاد انگیزش‌های مناسب در کارکنان از طریق اعطای پاداش‌های مادی، تفویض اختیارات، ایجاد فضایی دوستانه و روابطی مبتنی بر همکاری بین کارکنان و خود، در بهبود بهره وری مؤثر باشد.کلیه این تدابیر، کارکنان را تشویق می‌کند تا وظیفه خود را با اطمینان و اعتماد به نفس انجام دهند و به کارکنانی مفید و مؤثر تبدیل شوند.

عواملی که توسط ام. پوتی (ترجمه فارسی، ۱۳۷۱) ارائه شده اند عبارتند از :

۱-آموزش کارکنان

۲- فراهم آوردن امکان رضایت شغلی کارکنان

۳-حسن روابط کار-کار فرما

به اعتقاد این صاحبنظر اهداف بهره وری باید برای کارکنان روشن شود چرا که این کار آن ها را به همکاری و همراهی برای تحقق اهداف تشویق می کند، سپس باید فرصت و مجال مشارکت و قبول مسئولیت را در فرایند بهبود بهره وری برای همه کارکنان را فراهم آورد.همچنین باید به کارکنان اطمینان داد که در منافع ناشی از بهره وری سهیم هستند و نهایتاًً اینکه کارکنان باید التزام عملی مدیریت رده بالای سازمان را نسبت به اهداف بهره وری لمس کنند. مثلاً چنانچه کاهش هزینه ها یکی از اهداف بهره وری باشد، مدیریت مالی سازمان باید در این راه پیشقدم باشد.

غفاری (۱۳۷۳) به شش عامل به عنوان تقویت کننده بهره وری نیروی انسانی تأ کید دارد که عبارتند از:

1. 1. آموزش و تربیت کارکنان

1. 1. سیستم پرسنلی که شامل امنیت شغلی و رفتار عادلانه با کارکنان است

1. 1. مدیریت صحیح از طریق استقرار سیستم ها و استاندارد های مناسب

1. 1. ایجاد انگیزه در کارکنان

1. حسن روابط کارگران و کار فرمایان

و بالاخره ششمین عامل که بیانگر گرایش تخصصی محقق می‌باشد عبارت است از اصلاح فضای کار یا مهندسی فاکتورهای انسانی که شرایط محیط کار را برای عملکرد و نتیجه گیری مطلوب مهیا می‌سازد.

علاوه بر دید گاه هایی که در رابطه با عوامل مؤثر بر بهره وری مطرح می شود، مدل هایی را در قالب عملکرد سازمان به ویژه نیروی انسانی به عنوان به وجود آورنده بهره وری می توان مطرح کرد که در مدل اینسورت و اسمیت (ترجمه فارسی،۵۳؛۱۳۷۵) عوامل مؤثر بر بهره وری این طور بیان شده اند.

P= RC.C.E.V.(PF.RW)

P : «عملکرد» (میزان اهدافی که تحقق یافته اند)

RC : «وضوح نقش» (درجه روشن بودن وظایف و مسئولیت ها)

C : «شایستگی» (توانایی های لازم برای مدیریت)

E : «محیط» (درجه مساعد بودن محیط و حمایت عملی شرایط محیطی از اهداف سازمان)

V: «ارزش ها» (نظام ارزشی حاکم بر محیط، بر تدوین اهداف نظام تصمیم‌گیری سازمان، مدیران، کارکنان)

PF: «تناسب ترجیحی» (تا چه حد افراد شغلشان را بر کار های دیگر ترجیح داده و می دهند)

RW : «پاداش» (سیستم پاداش دهی سازمان چگونه است؟)

همچنین در مدل هرسی و گلداسمیت (کبیری،۱۳۷۵؛۵۹) عوامل مؤثر بر بهره وری منابع انسانی، به عوامل زیر اشاره شده است:

P= f(A.C.H.I.E.V.E)

P : «عملکرد»

A : «توانایی» (قدرت به انجام رساندن توفیق آمیز یک تکلیف)

C : «وضوح» (وضوح در درک پذیرش نحوه کار، محل و چگونگی انجام آن)

H : «حمایت سازمانی» (حمایتی که کارمندان برای تکمیل کردن اثر بخشی کار به نیاز دارند)

I: «انگیزه» (شور و شوق و تمایل به انجام تکلیف)

رفتاردرمانی مناظره ای: که در آن عناصری از رویکردهای شناختی ـ رفتاری سنتی با فلسفه ذن به منظور درمان اختلال شخصیت مرزی ترکیب ‌شده‌اند. رفتاردرمانی مناظره­ای، رفتار بدکارکرد را نتیجه عملکرد بد سیستم تنظیم هیجانی^[۱۱۰] می­داند که با احساسات منفی و عدم توانایی برای تغییر این احساسات مربوط است. در رفتاردرمانی مناظره­ای تغییر رفتار در زمینه پذیرش خود^[۱۱۱] صورت ‌می‌گیرد و از ذهن­آگاهی به عنوان راهبرد اصلی جهت افزایش پذیرش استفاده می­ شود. ذهن­آگاهی که بر عدم داوری و عدم ارزیابی تأکید دارد مثل راهبرد مواجهه­ای عمل کرده و موجب کاهش اجتناب خودکار از هیجان و پاسخ­های ترس می­ شود (لینهان^[۱۱۲]،۱۹۹۳).

ذهن­آگاهی در رفتاردرمانی مناظره­ای در مقایسه با سایر روان­درمانی­های ذهن­آگاهی­محور از سازمان­دهی متفاوتی برخوردار است. ‌به این صورت که در رفتاردرمانی مناظره­ای به آموزش مهارت‌های چیستی^[۱۱۳]ذهن­آگاهی (یعنی مشاهده، توصیف، مشارکت) و مهارت‌های مربوط به چگونگی^[۱۱۴]آن (یعنی غیرقضاوتی بودن، ذهن­آگاهی فردی^[۱۱۵] و اثربخشی آن^[۱۱۶]) پرداخته می­ شود. تمرینات ذهن­آگاهی شامل خیال­پردازی برای مشاهده افکار، احساسات و حالات بدنی، مشاهده تنفس یا شمارش یا هماهنگ گام برداشتن، آگاهی ذهن­آگاهانه در خلال فعالیت­های روزمره ‌می‌باشد (بائر،۲۰۰۳).

در زنان دارای اختلال شخصیت مرزی که رفتاردرمانی مناظره­ای دریافت نمودند کاهش رفتارهای فراخودکشی^[۱۱۷]، خشم و از هم گسیختگی^[۱۱۸] و کاهش زمان بستری شدن مشاهده شد؛ ضمن آنکه دوام درمان‌های انجام شده در آن ها بالا بود (لینهان، آرمسترانگ، سوارز، آلمان و هیرد^[۱۱۹]،۱۹۹۱).

تحقیقات نشان می­ دهند مهارت‌های رفتاردرمانی مناظره­ای که دربرگیرنده ذهن­آگاهی هستند در زمینه پرخوری عصبی (تلچ، آگراس^[۱۲۰] و لینهان،۲۰۰۲) و سوء مصرف مواد (لینهان و همکاران^[۱۲۱]،۱۹۹۹) نیز موفق نشان داده است.

پیشگیری از بازگشت: نیز یک بسته آموزشی درمانی است که برای ممانعت از بازگشت سوء مصرف کنندگان مواد توسط مارلات و گوردون^[۱۲۲](۱۹۸۵) طراحی شده است. از ذهن­آگاهی به عنوان تکنیکی جهت مقابله با امیال نیز استفاده می­ شود. مثلاً از استعاره «موج سواری بر امیال^[۱۲۳]»، برای تشویق مراجع جهت پشت سر گذاشتن امواج و این که به میل اجازه بدهند بدون آنکه تسلیمش شوند بگذرد، استفاده می­ شود. علاوه بر این، پیشگیری از عود، از ذهن­آگاهی جهت آموزش این مطلب استفاده می­ کند که امیال را نمی­ توان رد کرد بلکه می­ کوشد تا مشاهده و پذیرش امیال را در مراجعان پرورش دهد (بائر،۲۰۰۳).

رشد و تکامل درمان‌های ذهن­آگاهی­محور، نقطه عطف ترکیب مطالعه ذهن­آگاهی در حیطه­های بالینی و پژوهشی ‌می‌باشد؛ زیرا با توجه به تأکید رفتاردرمانی بر تجربی­نگری، امکان مطالعه­ ذهن­آگاهی در روانشناسی کاربردی و روانشناسی تجربی فراهم شده است. در خلال چند سال گذشته علاقه افراد نسبت به ذهن­آگاهی در روانشناسی بالینی علمی رو به افزایش است. مثلا در لیست پذیرش و تعهد­درمانی که توسط هایس در دانشگاه نوادا رنو^[۱۲۴]، در سال ۲۰۰۲ پایه­گذاری شده است نزدیک به ۸۰۰ عضو ثبت نام کرده ­اند. در لیست خدمات «ذهن آگاهی» که در سال ۲۰۰۲ توسط فرسکو در دانشگاه ایالتی کنت پایه­گذاری شده است بیش از ۲۲۰ نفر عضو ثبت نام نموده ­اند. همچنین افزایش علاقه به ذهن­آگاهی با تشکیل گروه ذهن­آگاهی و گروه علاقه خاص به پذیرش در انجمن ارتقاء رفتاردرمانی در سال ۲۰۰۲ جلوه­گر شد. از همان ابتدای شکل­ گیری گروه علاقه خاص به پذیرش، بیش از ۱۵۰ نفر برای پیوستن به آن ابراز تمایل کردند (کارداسیوتو،۲۰۰۵).

۲-۱-۴-۴- تعاریف ذهن آگاهی

با آنکه علاقه نسبت به سازه ذهن­آگاهی در طول ده سال گذشته رو به فزونی نهاده است، اما پژوهش راجع ‌به این زمینه، به دلیل نبود یک تعریف عملیاتی روشن از ذهن­آگاهی با مانع روبرو شده است. این سازه برحسب حیطه­های روانشناسی که در آن ها به کار رفته به طور متفاوت تعریف گردیده است. در ادامه، تعاریف در دو دسته تعاریف بالینی ذهن­آگاهی و تعاریف غیربالینی آورده شده است. منظور از تعاریف غیربالینی آن دسته از تعاریف هستند که در ادبیات روانشناسی اجتماعی و نوشته­ های مربوط به فلسفه و روش ذهن­آگاهی یافت می­شوند.

تعاریف بالینی و تعاریف اجتماعی ـ روانشناختی مشابهت­هایی با یکدیگر دارند. در هر دو نوع تعریف، بر آگاهی انعطاف­پذیر از زمان حال تأکید شده است. علاوه بر این، تعریف روانشناختی ـ اجتماعی بیان می­دارد که ذهن­آگاهی، گوش­به­زنگی یا توجه کردن به یک موضوع یا محرک منفرد و واحد نمی ­باشد (لانگر،۲۰۰۲) که این مطلب در تعاریف بالینی نیز منعکس شده است. اما بین دو تعریف بالینی و غیربالینی از برخی جهات تفاوتهایی وجود دارد. پیش­زمینه ­های نامرتبط تاریخی و فرهنگی در طول شکل­ گیری این سازه، منجر به بروز تفاوتهایی در تعریف و کاربرد ذهن­آگاهی شده است.

بالاخره طبق ماده ۵۵۳ قانون تجارت :«اگر اقوام شخص ورشکسته بدون شرکت مشارالیه اموال او را از میان ببرند یا مخفی نمایند یا پیش خود نگاه دارند به مجازاتی که برای سرقت معین است محکوم خواهند شد.»

گفتار ششم : اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات تاجر

تاجر ورشکسته همواره مورد سوء ظن واقع می شود و چنانچه تاجری از تاریخ اطلاع از وضع خود مبادرت به معاملاتی بنماید اینگونه معاملات مشکوک تلقی می شود . مخصوصاً که تجار سعی می‌کنند با انجام معاملاتی که اغلب شرایط سنگینی در بر دارد وضع خود را بهبود بخشند و در نتیجه نه تنها گشایشی در کار آن ها فراهم نمی شود بلکه وضع مالی خود را بدتر از سابق نموده و به ضرر بستانکاران اقدام می نمایند.مخصوصاً اگر سوء نیتی هم در کار باشد که در اینصورت مستقیماً تاجر مقداری از اموال خود را از دارایی خود کسر می‌کند. و مرتکب سوء استفاده می شود ‌به این جهت کلیه قوانین ورشکستگی معاملات ورشکسته را با نظر تردید تلقی می‌کنند. چنانچه معلوم شود معامله به قصد اضرار بستانکاران انجام گرفته است،‌آن معامله را باطل یا قابل فسخ می دانند .

ولی بسته به اینکه معاملات مذبور قبل از تاریخ توقف یا بین تاریخ توقف و تاریخ صدور حکم ورشکستگی یا بعد از تاریخ صدور حکم ورشکستگی انجام شده باشد باید تفاوت هایی قا ئل شد. ‌بنابرین‏ اثر حکم ورشکستگی را باید نسبت به معاملات ورشکسته در هر یک از این سه دوره جداگانه مطالعه نمود.^[۱۳۸]

الف : اثرحکم ورشکستگی نسبت به معاملات قبل از تاریخ توقف

به طور کلی معاملاتی که تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف انجام داده است صحیح و معتبر می‌باشند( به طوری که قبلاً توضیح داده شد تاریخ توقف تاجر همواره قبل از تاریخ صدور حکم ورشکستگی است و تاریخ توقف تاریخی است که تاجر مشاهده می‌کند که قادر به انجام کلیه تعهدات خود نیست) اشخاص در انجام هر گونه معامله که مخالف قانون نباشد آزادند وحتی می‌توانند قسمتی از اموال خود را به رایگان به دیگران واگذار کنند .^[۱۳۹]

زیرا طبق ماده ۲۱۷ قانونی مدنی :« در معامله لازم نیست که جهت آن تصریح شود» ولی ماده ۲۱۸ قانون مدنی مقرر می‌دارد :«هرگاه معلوم شود که معامله به قصد فرار از دین واقع شده آن معامله نافذ نیست» ‌بنابرین‏ اصل ‌در مورد معاملاتی که تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف انجام داده است صحت آن ها‌ است . ولی مواد ۴۲۴ و ۴۲۵ و ۴۲۶ قانون تجارت استثناهایی بشرح زیر قائل شده اند:

طبق ماده ۴۲۴ قانون تجارت :«هرگاه در نتیجه اقامه دعوی از طرف مدیر تصفیه یا طلبکاری براشخاصی که با تاجر طرف معامله بوده یا بر قائم مقام قانونی آن ها ثابت شود تاجر متوقف قبل از ت تاریخ توقف خود برای فرار از ادای دین یا برای اضرار به طلبکارها معامله نموده که متضمن ضرری بیش از ربع قیمت حین المعامله بوده است آن معامله قابل فسخ است مگر ا ینکه طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ تفاوت قیمت را بپردازد .

دعوی فسخ در ظرف دو سال از تاریخ وقوع معامله در محکمه پذیرفته می شود.»

و ماده ۴۲۵ اضافه می‌کند:«هرگاه محکمه به موجب ماده قبل حکم فسخ معامله را صادر نماید محکوم علیه باید پس از قطعی شدن حکم مالی را که موضوع معامله بوده است عیناً به مدیر تصفیه تسلیم و قیمت حین المعامله آن را قبل از آنکه دارایی تاجر به غرما تقسیم شود در یافت دارد واگر عین مال مذبور در تصرف او نباشد تفاوت قیمت را خواهد داد.»

به طوری که ملاحظه می شود قانون‌گذار ثبوت سوء نیت را برای فسخ معامله یکی از شرایط اساسی آن می‌داند و ا ثبات این موضوع برعهده مدعی ا ست. یعنی برعهده مدیر تصفیه یا طلبکاری است که اقامه دعوی نموده است علاوه بر آن با وجود سوء نیت قانون فقط معامله را قابل فسخ می‌داند آن هم در صورتی که زیان حاصله بیشتر از ربع قیمت حین المعامله باشد .‌بنابرین‏ معاملات تاجر قبل از تاریخ توقف اگر هم از روی سوء نیت باشد ولی زیان حاصله از ربع قیمت حین المعامله تجاوز نکند قابل فسخ نیست ماده ۴۲۵ بیشتر مربوط به معاملات معوض می‌باشد.،‌ ولی می توان آن را به معاملات غیر معوض مانند هبه و نقل و انتقالات بلاعوض نیز سرایت داد. زیرا در این نوع معاملات هیچگونه نفع مادی برای تاجر ورشکسته متصور نیست و زیان وارده به بستانکاران نیز از ربع قیمت حین المعامله تجاوز می‌کند گرچه بعضی از مولفان ازتسری این ماده به نقل و انتقالات بلاعوض خودداری می نمایند ولی به نظر اینجانب تسری این ماده به معاملات غیر معوض اشکالی ندارد.^[۱۴۰]

بالاخره ماده ۴۲۶ قانون تجارت مقرر می‌دارد : « اگر در محکمه ثابت شود که معامله به طور صوری یا مسبوق به تبانی بوده است آن معامله خود بخود باطل و عین و منافع مالی که موضوع معامله بوده مسترد و طرف معامله اگر طلبکار شود جزء غرما حصه خواهد بود.» حکم این ماده که در تأیید ماده ۲۱۸ قانون مدنی می‌باشد خیلی سخت تر از مفاد ماده ۴۲۵ قانون تجارت است . زیرا ‌در مورد ماده ۴۲۴ معامله باطل نیست و قبل از تقسیم اموال تاجر به غرما می‌تواند تمام بهای پرداختی را دریافت دارد در صورتی که مورد ماده ۴۲۶ معامله به طور کلی باطل است(اگر هم زیان حاصله از ربع قیمت کمتر باشد ). و طرف معامله حتی نمی تواند بهایی را که پرداخته است تماماً دریافت دارد بلکه راجع به قیمت معامله مانند یک بستانکار عادی تلقی شده و در غرما شرکت خواهد کرد . بدیهی است در صورتی که معامله غیر معوض باشد به هیچوجه مستحق دریافت چیزی نخواهد بود.

ب : نسبت به معاملات بین تاریخ توقف و تاریخ صدور حکم ورشکستگی

از تاریخ توقف تاجری که عالم به توقف خود می‌باشد باید از کلیه معاملاتی که به زیان بستانکاران می‌باشد خود داری کند ‌بنابرین‏ اگر معامله به زیان بستانکاران انجام دهد سوء نیت او ثابت است و از این لحاظ اصولاً کلیه معاملاتی را که تاجر به زیان بستانکاران انجام دهد باطل می‌سازد^[۱۴۱] وبنابراین اصل ماده ۴۲۳ قانون تجارت مقرر می‌دارد :

هرگاه تاجر بعد از توقف معاملات ذیل را بنماید باطل و بلااثر خواهد بود:

۱ـ هر صلح محاباتی یا هبه و به طور کلی هر نقل و انتقال بلاعوض اعم از اینکه راجع به منقول باشد.

۲ـ تادیه هر قرض اعم از حال یا موجل به هر وسیله که به عمل امده باشد .

۳ـ هر معامله ای که مالی از اموال منقول یا غیر منقول تاجر را مقید نماید و به ضرر طلبکاران تمام شود.»^[۱۴۲]

ج : اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات بعد از تاریخ صدور حکم ورشکستگی

اهمیت و ضرورت این پژوهش برای پژوهشگر در راستای مشخص کردن اثربخشی مشاوره گروهی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش دادن تعارض کار- خانواده معلمان زن که دارای نقش همسری در خانواده و نقش شغلی هستند، می‌باشد.

۴-۱ ‌هدف‌های‌ پژوهش:

۱-۴-۱ هدف اصلی:

تعیین اثربخشی مشاوره گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس^[۴] بر کاهش تعارض کار- خانواده^[۵].

۲-۴-۱ اهداف تخصصی:

تعیین اثربخشی مشاوره گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش تعارض کار- خانواده.

تعیین اثربخشی مشاوره گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش تعارض خانواده – کار.

۵-۱ فرضیه تحقیق

۱-۵-۱ فرضیه اصلی تحقیق:

گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش تعارض کار – خانواده مؤثر است.

۲-۵-۱ فرضیه های فرعی تحقیق:

گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش تعارض کار – خانواده مؤثر است.

گروه درمانی با الگوی شادمانی فوردایس بر کاهش تعارض خانواده- کار مؤثر است.

۶-۱ تعریف نظری مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح:

مدل شناختی رفتاری شادمانی فوردایس: فوردایس (۱۹۸۳) برنامه ای برای افزایش شادمانی افراد ایجاد ‌کرده‌است که شامل ۱۴ عنصر است. این برنامه هشت عنصر شناختی و شش عنصر رفتاری دارد. وی معتقد است با آموزش این اجزاء به افراد توانسته است بر شادمانی آنان بیفزاید.

هشت جزء شناختی برنامه فوردایس برنامه فوردایس عبارتند از(فوردایس، ۱۹۸۳):

۱- کاهش سطح توقعات و آرزوها ۲- ایجاد تفکر مثبت و خوش بینانه ۳- برنامه ریزی امور ۴- تمرکز بر زمان حال ۵- کاهش احساسات منفی ۶- توقف ناراحتی(گریز از نگرانی) ۷- پرورش شخصیت سالم ۸- اولویت دادن و ارزش قائل شدن برای شادمانی.

شش جزء رفتاری برنامه فوردایس عبارتند از(فوردایس، ۱۹۸۳):۱- افزایش فعالیت ۲- افزایش ارتباط اجتماعی ۳- تقویت روابط نزدیک (ایجاد صمیمیت بیشتر) ۴- پرورش شخصیت اجتماعی ۵- خلاقیت و درگیرشدن در کارهای پرمعنا^[۶] ۶- خود بودن

تعارض کار – خانواده:

نوعی از تعارض بین نقش هاست که در آن فشارهای حاصل از نقش ها و خواسته های کار و خانواده، از برخی جهات با هم ناهمساز هستند، ‌به این معنا که مشارکت در نقش های شغلی یا خانوادگی به دلیل مشارکت در نقش های دیگر دشوارتر می شود(منسی^[۷]، ۲۰۰۵، به نقل از ارازی، ۱۳۸۷).

تعریف عملیاتی مفاهیم:

آموزش فوردایس: آموزش فوردایس شامل هشت جزء شناختی و شش جزء رفتاری می‌باشد. در این روش از بین ۱۴ عنصر روش فوردایس ۱۲ عنصر انتخاب شده و طی ۸ جلسه آموزش داده می شود، ۲ عنصر که در این پژوهش مورد استفاده قرار نمی گیرد شامل: پرورش شخصیت اجتماعی و شخصیت سالم است، که به نظر می‌رسد در یک مطالعه کوتاه مدت پرورش شخصیت اجتماعی و سالم امکان پذیر نباشد. فوردایس(۱۹۸۳) خاطر نشان می‌سازد عدم آموزش دو عنصر پرورش شخصیت سالم و اجتماعی در زمانی که دوره آموزش به بیش از ۲ ماه طول بکشد ضرورت دارد، و دوره آموزشی دوماه و کمتر خللی در تأثیر آموزش ندارد.

تعارض کار- خانواده^[۸]: منظور از تعارض کار- خانواده نمره ای است که آزمودنی از مقیاس تعارض کار- خانواده کسب می‌کند.

معلم: در این پژوهش معلم کسانی تلقی می‌شوند که با ابلاغ رسمی از طرف آموزش و پرورش شهر تهران، در سال تحصیلی ۹۰-۸۹ در پست سازمانی معلم مشغول به کار می‌باشند.

فصل دوم

مبانی نظری پژوهش

۱-۲ مقدمه:

ارسطو فیلسوف بزرگ یونانی می‌گوید: «عالیترین ‌خوبی‌های قابل دستیابی چیست؟… چه مردم عامی و چه خواص خواهند گفت: شادی». در گفتار یکی از مشهورترین کمدین های لیورپول به نام «کن داد« نیز همین نظر را می بینیم: «شادی، شادی، بزرگترین موهبتی که دارم». شاید بزرگترین توصیه ‌در مورد اهمیت حقیقی شادی در روابط انسان ها، همان باشد که در دومین جمله بیانیه استقلال آمریکا از شادی به عنوان یکی از «حقوق جدایی ناپذیر» انسان یاد شده است: ما این حقایق را بدیهی می‌دانیم که تمامی انسان‌ها مخلوقاتی برابرند، خالق آن ها به ایشان حقوق جدایی ناپذیر معینی را تفویض نموده است که زندگی، آزادی و شادی از آن جمله اند»(روانشناسی شادی، ترجمه بیگی و فیروز بخت، ۱۳۸۴).

۲-۲ تعریف شادکامی

واژه شادکامی چندین مفهوم متفاوت را به ذهن متبادر می‌کند(برای مثال: شادی، خشنودی، لذت و خوشایندی و …). از این رو تعدادی از روان شناسان به اصطلاح خوشبختی ذهنی اشاره می‌کنند که دربرگیرنده انواع ارزشیابی هاست که فرد از خود و زندگی اش به عمل می آورد(داینر^[۹]، ۲۰۰۶).

گاهی گفته می شود که که مفهوم شادی مبهم^[۱۰] و اسرارآمیز^[۱۱] است، اما واضح است که اکثر مردم به خوبی می دانند که شادی چیست؟ در زمینه یابی هااز مردم سوال شده استکه معنی و منظور آن ها از شادی چیست؟ در پاسخ گفته اند که غالباً شادی عبارت است از راضی بودن از زندگی خود. این دو جزء یعنی عواطف مثبت^[۱۲] و رضایت^[۱۳]. اغلب یک جزء سوم نیز وجود دارد که عبارت است از فقدان افسردگی، اضطراب یا دیگر عواطف منفی^[۱۴]. در پژوهش های مربوط به هیجانات و حالات خلقی مثبت معلوم شده است که این حالات و هیجانات شامل احساسات لذت بخش، رهایی و اعتماد به نفس هستند. دلیل وجود هیجانات مثبت این است که برخی از انواع معاشرت پذیری که پیوند های اجتماعی را شکل می‌دهند، منجر می‌شوند. تجارب مثبت فعالیت های ارزشمند از لحاظ زیست شناختی را تقویت می‌کنند. حالات مثبت تأثیر قابل توجهی بر بهداشت، سلامت روان، کار و خلاقیت دارند(آرگایل^[۱۵]، ترجمه گوهری و همکاران، ۱۳۸۳).

مک گیل^[۱۶]( به نقل از آیزنک، ۱۹۹۰) معتقد است شادی حالتی پایدار است که فرد میان امیال ارضاشده و کل امیال خود مطلوب ترین نسبت را می‌یابد، به شرط آن که امیال ارضاء شده به طور غیرمنتظره اتفاق افتاده باشد، یعنی ما از مصاحبت با خودی که انتظار دیدن وی را نداشته ایم شاد می‌شویم. شادی و شادکامی همانند خوشبختی امری نسبی است. اکثر مردم چیزهایی را که با آن برخورد می‌کنند به صورت بد یا خوب مورد ارزشیابی قرار می‌دهند.

شادکامی احساسی است که همه خواهان آن هستند اما تعداد کمی از ما به آن دست می یابیم. نشانه مشخصه چنین احساسی قدردانی، احساس درونی، احساس رضایت و علاقه به خود و دیگران است( کارلسون^[۱۷]، ترجمه شریفی، ۱۳۸۰).

وینهاون^[۱۸] (۲۰۰۴) معتقد است واژه شادمانی به پدیده ای تجربی اشاره می‌کند. به زعم وی شادمانی کلی به صورت زیر تعریف می شود: میزانی که یک فرد ‌در مورد کیفیت کلی مطلوبیت زندگی قضاوت می‌کند. به عقیده وی در این تعریف چند واژه کلیدی وجود دارد که لازم است توضیح داده می شود.

۱- میزان(درجه)^[۱۹] :