۳۰/۰

۰۰۰۰/۰

رضایت از زندگی با بیگانگی همبستگی دارد

۲-۲-۱-۱۵- رضایت از زندگی در میان شهروندان زن ایرانی( کوشا ومحسنی۱۳۵۶)

بر اساس خلاصه این پژوهش ،نویسنده در مقاله ای تحت عنوان « رضایت از زندگی در میان شهروندان زن ایرانی: یک تحلیل اکتشافی» به رضایت از زندگی زنان ایرانی ـ اعم از آنان که متأهل یا غیر متأهل هستند ـ می‌‌پردازد. نمونه آماری از ۳۳۵ زن (۶۱ درصد آنها متأهل و ۳۹ درصد آنها غیر‌‌‌‌متأهل (مجرد، مطلقه، بیوه) ) تشکیل یافته است.
داده‌ها از طریق پرسشنامه‌‌های خود اجرا که در سالهای ۱۹۹۲ الی ۱۹۹۴ به اجرا در آمد؛ جمع‌‌‌آوری گردید.
نتایج تحقیق که مبتنی بر جداول متقاطع و تحلیل مسیر است؛ حکایت از آن دارد که رضایت از زندگی زنان متأهل مستقیماً با رضایت از ازدواج، اشتغال و اوقات فراغت مرتبط است.
]نکته قابل ذکر[ اینکه رابطه بین رضایت و فعّالیت زنان رابطه‌‌ای متقابل است. مع‌الوصف در خصوص زنان غیر‌‌متأهل رضایت از زندگی آنها تحت تاثیر مقطع تحصیلی و اوقات فراغت آنها است. (کوشا ومحسنی،۱۳۵۶: ۳۲۹).

۲-۲-۲- پیشینه تحقیقات خارجی

۲-۲-۲-۱- سنجش احساس میزان رضایت و امنیت (نورمن برادبورن^[۲۰] و دیوید کاپلوویتز^[۲۱])

نورمن برادبورن و دیوید کاپلوویتز از مرکز ملی بررسی افکار (NORC)^[22] امریکا از اولین کسانی بودند که دست به سنجش احساس میزان رضایت و امنیت مردم زدند. آنها به اهمیت رضایت از زندگی در سیاست‌گذاری توسعه اجتماعی و برنامه‌ریزی‌های ملی دولت‌ها اشاره کرده‌اند (هیوستون،۲۰۰۱ :۲۵ به نقل از قهرمان،۱۳۸۴).
کانورس (۱۹۷۶)، در پژوهشی با عنوان «بهروزی در آمریکا»، به نقل از اینگلهارت (۱۹۹۰) در کتاب «تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی» و همچنین نتایج سایر پژوهش‌ها حکایت از آن دارد که ۲۰ درصد مردم جوامع غربی خود را خوشبخت می‌دانند و از زندگی خود کاملاً رضایت دارند، ۵۸ درصد نسبتاً خوشبخت و ۲۰ درصد خود را چندان خوشبخت نمی‌دانند (اینگلهارت، ۱۳۹۰: ۲۴۸).
رضایت از زندگی با توسعه اجتماعی و اقتصادی همبستگی دارد (بیکر،۱۹۹۰ نقل از نایبی، ۱۳۷۴: ۱۳).
احساس خوشبختی با بیگانگی و بی‌اعتمادی همبستگی دارد (اینگلهارت، ۱۹۹۴: ۴۳).
رضایت از زندگی با پایگاه اجتماعی اقتصادی همبستگی دارد(رابینسون،۱۹۷۶:۱۱).

۲-۲-۲-۲- گزارشی از اعتبار سازه‌هایی از طیف رضایت از زندگی در یک مقطع زمانی (مکینتاش^[۲۳]۲۰۰۱ )

محقق به ارئه مقاله‌ای تحت عنوان «گزارشی از اعتبار سازه‌هایی از طیف رضایت از زندگی در یک مقطع زمانی» پرداخته است. بنیان و اساس این مقاله بر نقد و نظریات (پی وت^[۲۴] ودیگران،۱۹۹۸ به نقل از قهرمان،۱۳۸۴) استوار است نویسنده بر پی وت دو ایراد وارد می‌‌داند: ایراد اول بر تکنیک‌ آماری اتخاذ شده توسط پی وت و همکارانش است زیرا که آنها برای رسیدن به یک راه حل سه عاملی از چرخش قطری از نوع varimax استفاده نموده‌ بودند اما توصیه نویسنده مقاله این است که چرخش مایل oblique rotation در این مورد مناسبتر است (همان:۳۸). البته نویسنده مقاله در ادامه از توضیحی روشن درباره نکته فوق اجتناب می‌کند و به مسائل دیگر می‌پردازد. ایراد یا انتقاد دوم بر کار پی وت که هدف دوم مقاله مذکور است؛ بیان این نکته است که میزان همگرایی میان مقیاس مقطعی رضایت از زندگی^[۲۵] Tswls و دیگر اندازه‌های swb، یک بعد زمانی خاص را که امتحان و توجه نشده است را وارد نموده‌‌اند و لذا دومین هدف این تحقیق را تعیین نمودن این نکته می‌داند که آیا سه بعد Tswls (گذشته ـ حال و آینده) با ابعاد نظیرش در swb همبستگی دارند خیرکه نهایتاً فتوا به همبستگی آنها می‌دهد (همان:۳۷).

اما توضیحی درباره چند طیف معرفی شده در این مقاله: Tswls: پی وت وهمکارانش اقدام به ابداع ویراش اصلاح شده‌ای از Swls نمودند و آن را Tswls نام نهادند که تفاوت آن با نسخه Swls این است که درسنجش رضایت از زندگی با طیف Tswls ابعاد زمانی در نظر گرفته می شود (همان:۳۷).
SASS : طیف دیگری که در این مقاله مورد اشاره قرار گرفت طیف SASS یا self - Anchoring striving scale است که مناسب است آن را طیف تلاش در جهت معرفی خود نام بگذاریم: در طیف مذکور ابتدا از افراد درخواست می‌شود که شرحی از بهترین حالات ممکن که در آن تمام امیال و آرزو‌های او محقق گشته‌ را بنویسند و نیز در مقابل شرحی از بد‌ترین حالات ممکن که در آن تمام ترسها و اضطراب‌ها روی می‌دهد‌ـ را بنویسند. سپس به پاسخگو می‌گویند اگر برای حالات نخست حداکثر نمره ۱۰ و برای حالات دوم حداقل نمره صفر را بخواهیم منظور نماییم. به مرتب نمودن وضع موجود خود بر روی یک سلسله مراتب (از ۰ تا ۱۰) اقدام نمائید(همان:۴۱).
SWB: گر چه در جای جای این مقاله از طیف swb سخن به میان آمده؛ اما توضیح روشن و آشکاری درباره آن ارائه نشده است لیکن گفته شده که در این طیف به علت داشتن چشم‌انداز‌های زمانی در اندازه‌گیری اجزایش، کار از دقت بالا تری برخور دار است(همان:۳۷).نیز به نظر می‌رسد Tswls و SASS زیر مجموعه SWB باشند(همان:۴۷). در این تحقیق TSWLS که مشتمل بر سه خرده طیف رضایت از زندگی در گذشته، رضایت از زندگی در حال، رضایت از زندگی در آینده است هر کدام از ۵ معرف و با بهره گرفتن از طیفی که در شکل لیکرت است و از کاملاً ناراضی «۱» تا کاملاً راضی «۷» می‌باشند. تهیه شده است معرفهای TSWLS همگی دارای بار‌ ارزشی مثبت بوده و لذا نمرات بالاتر هر فرد بیانگر رضایت از زندگی بیشتر در او است (همان:۴۱). البته آنچه در اینجا شایسته است مورد توجه قرار گیرد این است که مثبت بودن بار ارزشی گویه‌ها، ممکن است سبب شود دقت پاسخگو کم گردد(همان:۳۹). زیرا اصولاً افراد تمایل به موضع‌گیری مثبت و همنوایی با گویه را دارند.
برخی نکات که البته در این تحقیق به صورت حاشیه‌ای مورد اشاره قرار گرفت ولی شاید دارای اهمیت باشد عبارتند از: الف: رضایت از زندگی در حوزه‌ای خاص متأثر از رضایت از زندگی در حوزه‌های ویژه مانند رضایت از کار، رضایت از اوقات فراغت، و نیز سلامتی است(داینر ودیگران،۵۳:۱۹۹۹).ب: رضایت از زندگی در این تحقیقات رضایت کلی از زندگی است و در این تحقیقات بر اساس معیارهای عمدتاً ذهنی اندازه‌گیری شده است و آن به این دلیل است که به مردم اجازه داده شود تا بر اساس نظام ارزشی شخصی خودشان، اهمیت هر حوزه‌ای از زندگیشان را بیان نمایند(همان:۵۳). ج: میان مثبت نگری و رضایت از زندگی در زمان فعلی فرد پیوند و رابطه وجود دارد(مارشال ودیگران،۱۹۹۲).و بر اساس آن رضایت از زندگی در زمان حال و آینده به یکدیگر مرتبط است.
و بحث‌های متقاعد کننده‌ای صورت پذیرفته که نتیجه آن این است که بین ساختار شخصیتی فرد در آینده و تجارب حال و گذشته وی رابطه‌ای است بلکه در واقع اولی مشتق شده و برخاسته از دومی است.

۲-۲-۲-۳- رضایت از زندگی در میان دانش‌آموزان خارجی( دیوید لکلند^[۲۶]۲۰۰۱)

محقق به ارائه تحقیقی اکتشافی تحت عنوان« رضایت از زندگی در میان دانش‌آموزان خارجی» پرداخته است. موضوع این تحقیق رضایت از زندگی و عوامل مؤثر بر آن است که در میان ۳۰۴ دانش‌آموز خارجی که مشتمل بر ۱۵۹ نفر مرد و ۱۴۵ نفر زن و در دانشگاه برگن^[۲۷] از نروژ می‌باشند. دانش‌آموزان بطور متوسط ۳/۲ سال در نروژ اقامت داشته‌انددر مجموع دانش‌آموزان رضایت از زندگی خوبی را اعلام نمودند. با این وجود دانش‌آموزانی که از اروپا و آمریکای شمالی بودند از همسالانشان در آفریقا و آسیا احساس رضایت بیشتری داشتند نیز به این نتیجه می‌رسیم که عواملی همچون تعداد دوستان ـ رضایت مالی‌ـ احساس تبعیض ـ و اطلاعات دریافت شده اولیه از اقامتگاه خارجی بر رضایت از زندگی دانش‌آموزان مؤثر بوده میزان اهمیت این عوامل برای دانش‌آموزان از کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه - با توجه به یافته‌های متناقض- متفاوت است. تناقض این یافته‌ها ممکن است به این علت باشد که این تحقیق در یک زمینه‌ای نروژی انجام پذیرفته است. مهارت زبانی ـ اگر چه برای زبان کشور میز‌بان و نیز زبان انگلیسی توجه بیشتری می‌شد. و نیز داشتن یک دوست از کشور میز‌بان (نروژ) تأثیر معنی‌داری بر رضایت از زندگی نداشت. (لکلند،۲۰۰۱ :۳۱۵ به نقل از قهرمان،۱۳۸۴). پاسخگویان جمعی مشتمل بر ۳۰۴ دانش‌آموز بین‌المللی که ۱۵۹ نفر آنان مرد و ۱۴۵ نفر آنان زن و از دانشگاه برگن در نروژ بودند، در این بررسی‌ مشارکت نمودند. میانگین سن دانش‌آموزان ۶/۲۹ سال و متوسط مدتی که در نروژ اقامت داشتند ۳۴/۲سال بود. مشارکت کنندگان از ۶۴ کشور متفاوت بودند که صرفاً ۳۲ نفر آنان از آلمان بوده‌‌اند. از ۱۸ کشور تنها یک دانش‌آموز به عنوان نماینده حضور داشتند. به خاطر ایجاز و نیز به مقاصد آماری کلیه کشور‌ها را در ۴ ناحیه جغرافیایی طبقه‌بندی نمودیم که شامل کشور‌های بالتیک و اسکاندیناوی و فنلاند و ایسلند (nordic and Baltic ) که تعدادشان( ۳۹ نفر ۵/۱۳%)، اروپا و آمریکای شمالی (۱۳۹ نفر۱/۴۸ %) ،آسیا (۶۰ نفر۸/۲۰ %)و آفریقا (۵۱نفر۶/۱۷ %) است . مقولات با بهره گرفتن از اصلاحاتی در کاربوچنر وفارهام^[۲۸] ۱۹۸۲ صورت پذیرفته است(همان:۳۲۱).

مراحل تحقیق:

مشارکت‌کنندگان از یک فهرستی از دانش‌آموزان بین‌الملل در UIB در نیمسال بهار ۱۹۹۸ برگزیده شدند. یک پرسشنامه ساخت یافته ۱۲صفحه‌ای از طریق پست برای هر کدام از دانش‌آموزان بین‌الملل فرستاده شد. پرسشنامه‌ها از طریق دفتر دانش‌آموزان خارجی دانشگاه (OFS) توزیع شد.اما مستقیماً به سرپرست این پروژه تحقیقی از طریق پست برگردانده شد. این عمل سبب شد که دانش‌آموزان (پاسخگو) تا حدی ناشناخته بمانند. در اولین صفحه از پرسشنامه حاوی اطلاعاتی درباره اهداف این تحقیق به دانش‌آموزان بود تا پاسخگویان با انگیزه بیشتری پاسخ دهتد و اینکه بدانند که پاسخها مخفیانه انگاشته می‌شود.

مقیاس‌ها:

وسایل اندازه‌گیری مورد بررسی یا برای همین تحقیق طراحی شده‌اند و یا از طیف‌های موجود چه به صورت مستقیم یا با ایجاد اصلاحاتی، استفاده گشته است؛ که توضیح آن خواهد آمد. بجز شاخصهای جمعیتی تقریباً در تمام شاخص‌های گزارش شده از طیف ۵ قسمتی لیکرت استفاده گردیده است.

متغیر‌های جمعیت‌شناختی:

این مشتمل بر جنس، سن، کشور و‌‌شهر‌وندی، مدت زمان اقامت در نروژ به سال و تعداد نیمسال هایی که به عنوان دانشجو در دانشگاه بوده است.اینک متغیر های تحقیق و نحوه سنجش آن ها را ارائه می نماییم

اطلاعات دریافت شده:

یک طیف مشتمل بر شش معرف (آلفا برابر۶۸/) برای این تحقیق استفاده شده است. مشارکت کنندگان گستره خشنودی و یا ناخشنودی خود را در رابطه با اطلاعات اولیه دریافت شده از جنبه‌های مختلف زندگی در کشور نوروژ بیان می‌کردند که این جنبه‌ها مشتمل بر اطلاعاتی مالی، دانشگاهی زندگی اجتماعی، اقامت یافتن و موضوعات عملی بود. پاسخگویان با مثالهایی از موضوعات مختلف همچون انواع اقامت، وضعیتی از دانشگاه و … جنبه‌های مختلف اطلاعات را تشریح می‌‌نمودند. پاسخ‌ها از بسیار ناراضی تا بسیار راضی دسته‌بندی شده بود.

مهارت‌ زبانی:

این طیف میزان تخصص یا تبحر را در زبان انگلیسی و نروژی ارزیابی می کند و بهبود‌ یافته طرحBerry‌، Kwak، Liebkind، Phinney، Sabatier،Sam، Virta (1994) Westin است. پاسخگویان آنچه را می‌فهمیدند، صحبت می‌نمودند، می‌خواندند و می‌نوشتند چه نر‌وژی و چه انگلیسی، میزان آن را آشکار می‌نمودند. پاسخها در مقولاتی از هرگز تا بسیار زیاد بود. و میزان ساز‌گاری درونی آن ۹۶% و۹۵% به ترتیب برای زبان نروژی و زبان انگلیسی بود.

فشار دانشگاهی:

طیف اصلاح شده‌ای بود که توسط (۱۹۹۴) BERRY ETAL و نیز (۱۹۹۴) SAM توسعه یافت… ]بقیه مطالب از چاپ افتاده است. در اصل منبع نیز اینگونه است[.

پول در دسترس : در این خصوص تنها یک سوال از دانش‌آموزان پرسیده می‌شد و آن اینکه خواسته می‌شد در مجموع وضعیت‌ مالی خود را ارزیابی نمایند. چنانچه بسیار ناراضی باشند. (۱) و چنانچه بسیار راضی می‌باشد (۵) در نظر گرفته می‌شود.

رضایت از زندگی:

این سازه از طریق ۵ معرف که طیفی بود که توسط Emmos، Diener ،Larson و (۱۹۸۵) Riffn اصلاح شده بود. گویه ‌های نمونه در این طیف از این قرار بود.
«من از زندگیم خشنودم» یاْ« چنانچه قرار باشد به زندگیم ادامه دهم هیچ‌ چیزی را تغییر نخواهم داد»
دسته‌ه ای پاسخ از بسیار مخالف تا بسیار موافق بود. همسازی درونی برای این طیف ۸۴% بود گویه ‌‌ها(Indices) برای طیف‌هایی که از سه معرف و یا تعداد بیشتری معرف ساخته شده بود؛ ایجاد شده بود. این گویه‌ها مبتنی بر میانگین نمراتی از ۷۵% تا ۸۰% بود که مربوط به نمرات شاخص‌ اعتبار آنان بود (همان:۳۲۴-۳۲۲).

نتایج تحقیق:

تحلیلهای Post – hoc (Tukey ’ s HSD) مشخص نمود که دانش آموزان اروپایی و نیز آمریکای شمالی بیشترین رضایت از زندگی را داشتند. دانش‌آموزان آسیاسی و آفریقایی کمترین رضایت از زندگی را داشتند(همان:۳۲۴). به منظور فهم عواملی که Swl (مربوط به دانش آموزان بین‌المللی) را تحت تأثیر قرار می‌دهند یک سری از رگرسیونهای چند‌گانه به کار گرفته شد(همان:۳۲۵).
مطالعات صورت پذیرفته درباره swl حکایت از آن دارد که اغلب مردم با بی‌اعتنایی نمره‌ای را که بالاتر از نقطه میانی طیف است را برای نمره‌دادن بر‌می‌گزینند ( اینگلهارت و رابیر ۱۹۸۶نقل از وین هوون^[۲۹] ۱۹۹۴ :۳۳۰-۳۲۹). با این وجود ما می‌توانیم به سه عامل اصلی اشاره نماییم تعداد دوستان ـ اطلاعات دریافت شده و احساس تبعیض که در swl در بین دانش‌آموزان کشور‌های در حال توسعه حائز اهمیت است. این حائز اهمیت است که بدانیم رابطه رضایت از زندگی با وضعیت مالی برای دانش آموزان کشور‌های در حال توسعه نسبت به کشور‌های توسعه یافته‌ مهمتر است (همان:۳۳۰). داشتن تعدادی دوست معمولاً کار‌کرد حمایت اجتماعی دارد و حمایت اجتماعی نیز در حکم یک نیروی محافظ است در برابر فشار‌های روانی ( استرس )که ملازم زیستن در یک فرهنگ بیگانه است و لذا سبب افزایش رضایت از زندگی می‌شود(فارنهام وشییخ،۱۹۹۱ :۳۳۱). بر خلاف انتظار، داشتن دوستی از کشور‌ میزبان میزان رضایت از زندگی فرد را افزایش نمی‌دهد. یافته مذکور ساز‌گار بامطالعات تحقیقات پیشین نبوده است(کلینبرگ و هال،۱۹۷۹ :۳۳۱).
میزان تکلیفی که یک دانش‌آموز دارد (یعنی تعداد ساعاتی که در مطالعه می‌گذراند)swl را پیش‌بینی نمی‌کند. با این وجود فشار روانی( استرس )در فرایند انجام تکلیف مثلاً مشکلات فهم کنفرانس اثر منفی بر رضایت از زندگی فرد دارد. همچنان که دانش ‌آموزان ،سطوح بالاتر تحصیلی را طی می‌کند بر این نکته آگاه می‌شود و آماده می‌باشد که ساعات متمادی را برای مطالعه در نظر بگیرد. خالی از لطف نیست که بدایند نمرات امتحانی بالا انعکاس ساعات درس خواندن می‌باشند. به عبارت دیگر مثلاً مشکلات فهم کنفرانسها سبب می‌شود که دانش‌آموزان قدری نگران اتمام موفقیت‌آمیز برنامه درسی‌شان شوند(همان:۳۳۲-۳۳۱ ).

مرحله ۵: بررسی ابزار جمع آوری داده ها

مرحله ۶: آزمون و جمع آوری داده ها

مرحله ۷: داده پردازی وتجزیه وتحلیل داده ها

مرحله ۸: نتیجه گیری و بحث و ارائه پیشنهادات

۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد (سکاران، ترجمه فارسی: ۲۹۴: ۱۳۸۸). جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان رفسنجان می باشد که تعداد آنها ۱۴۰ نفر می باشد.
۳-۴- روش نمونه گیری و حجم نمونه
۳-۴-۱- حجم نمونه
بخشی از جامعه که معرف آن جامعه است نمونه نامیده می شود. هر چه نسبت حجم نمونه به کل جمعیت بیشتر باشد آن نمونه بهتر می تواند ویژگی های جمعیت مورد نظر را توصیف کند و در نتیجه اعتبار علمی بالاتری دارد (ساروخانی، ۱۳۸۳: ۶۳). برای بدست آوردن حجم نمونه در این تحقیق از جدول مورگان استفاده شد که در نهایت ۱۰۳ نفر از کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان رفسنجان به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید.

۳-۵- ابزار گرد آوری داده ها (اطلاعات)
در این پژوهش، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه می باشد. پرسشنامه تکنیک ساختمندی برای گردآوری داده است که در آن از همه ی پاسخگویان، مجموعه سوالات یکسانی پرسیده می شود (خاکی، ۱۳۸۴: ۹۸).
برای جمع آوری اطلاعات تحقیق حاضر از روش های زیر استفاده گردیده است:
مطالعات کتابخانه ای: جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه ای، مقالات، کتاب های مورد نیاز و نیز از شبکه جهانی اینترنت استفاده شده است.
تحقیقات میدانی: به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده شد. به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز در تحقیق حاضر از سه پرسشنامه استفاده گردیده است. (پیوست الف).
پرسشنامه اول مربوط به تعهد سازمانی است که توسط ( آلن و مایر دارای) طراحی شده و شامل ۲۴ پرسش می باشد. که از این تعداد، ۸ پرسش مربوط به تعهد عاطفی، ۸ پرسش مربوط به تعهد هنجاری و ۸ پرسش مربوط به تعهد مستمر می باشد. طیف و امتیاز بندی پرسش ها به صورت کاملا موافقم نمره ۵، موافقم نمره ۴، نسبتا موافقم نمره۳، مخالفم نمره ۲وکاملا مخالفم نمره ۱ می باشد (پیوست الف).
جدول۳-۱ شماره گذاری مولفه های متغیر تعهد سازمانی

مولفه ها

تعهد عاطفی

تعهد هنجاری

تعهد مستمر

شماره سوال ها

عملکرد عمومی (پیگیری دوماهه)

(۱۱/۳) ۰۳/۱۰
۱۳=n

(۸۹/۲) ۶۵/۱۵
۱۴=n

(۱۳/۴) ۰۳/۳۰
۱۳=n

۷۳/۹
(۳۷-۲)

۰۰۱/۰

۷۳/۰

یادداشت: M (SD) ^TTRNT = میانگین (انحراف استاندارد) درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی؛ M (SD)^UT = میانگین (انحراف استاندارد) درمان فراتشخیصی بارلو؛ M (SD)^Con = میانگین (انحراف استاندارد) گروه کنترل؛ F (df) = نمره آزمون F و درجه آزادی؛ Pvalue= سطح معناداری

نتایج تحلیل کوواریانس یک­راهه (ANCOVA) نشان داد که بین گروه ­های پژوهش از لحاظ عملکرد عمومی پس از اتمام درمان و پیگیری دوماهه تفاوت معناداری وجود دارد. با در نظر گرفتن نمرات پیش­آزمون به عنوان متغیر کوواریانس شده، نتایج پس از اتمام درمان (۷۹/۰=η^۲، ۴۰=n، ۰۰۱/۰=p، ۰۳/۱۳= (۳۷ و ۲)F) و دو ماه پیگیری (۷۳/۰=η^۲،۴۰=n، ۰۰۱/۰=p، ۷۳/۹= (۳۷ و ۲)F) برای گروه ­های پژوهش از لحاظ عملکرد عمومی معنادار است.

برای مشخص شدن این ­که بین کدام دو گروه، تفاوت معناداری وجود دارد، از آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. بر اساس نتایج مقایسه­های دوتایی حاصل از آزمون تعقیبی (جدول ۲۸-۴)، تفاوت میانگین نمرات گروه ­های درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی و درمان فراتشخیصی بارلو در مقایسه با گروه کنترل در پایان درمان و پیگیری دوماهه معنادار بود (۰۵/۰p<). تفاوت میانگین نمرات گروه ­های درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو هم معنادار به دست آمد. اندازه اثر بر اساس d (کوهن،۱۹۹۲) بین گروه ­های فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی و درمان فراتشخیصی بارلو در مقایسه با گروه کنترل در سطح ۰۰۱/۰ به ترتیب برابر با ۵۵/۲ و ۰۹/۱ و بین گروه ­های فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو در سطح ۰۵/۰ برابر با ۹۱/۰ می­باشد.
جدول ۲۸-۴٫ نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی برای مقایسه دوتایی گروه ­های پژوهش از لحاظ عملکرد عمومی

درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی در برابر درمان فراتشخیصی بارلو

درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی در برابر گروه کنترل

درمان فراتشخیصی بارلو در برابر گروه کنترل

تفاوت میانگین­ها

سطح معناداری

تفاوت میانگین­ها

سطح معناداری

تفاوت میانگین­ها

سطح معناداری

در این پژوهش بر مبنای روش کمی، از تکنیک پیمایش^[۴۳۶] برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز استفاده شده است. پیمایش یکی از روش های گردآوری، تنظیم و تحلیل داده­هاست(دواس^[۴۳۷]، ۱۳۸۵: ۱۶). روش پیمایشی اطلاعاتی را بدست می دهد که کمتر حاوی جزئیات است، اما ما می توانیم نسبتاً مطمئن باشیم که بر حوزه ای وسیع تطبیق می­ کند(گیدنز^[۴۳۸]، ۷۲۹:۱۳۸۵). ویژگی های بارز پیمایش شامل شیوه­ گردآوری داده ها و روش تحلیل آنها می باشد(دواس، ۱۳۸۵: ۱۳). پیمایش، شیوه­ مناسب گردآوری داده ­ها در پژوهش­هایی است که محقق دنبال توصیف و تبیین(علل) پدیده ها می باشد، به علاوه، پژوهش­هایی که جامعه­ آماری و حجم نمونه در آن گسترده می باشد، از این روش استفاده می کنند. از آنجا که در این پژوهش هم جامعه­ آماری، جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله شهر شیراز هستند و هم جمعیت نمونه برابر با ۶۰۰ نفر می باشند، از تکنیک پیمایش استفاده شده است تا بتوان توصیف مناسبی از متغیرهای مورد نظر به دست آورد و هم نتایج به دست آمده را به جامعه­ آماری تعمیم داد.

در پیمایش معمولاً از پرسشنامه استفاده می کنند. پرسشنامه^[۴۳۹] ابزار بسیار ساختمندی برای گردآوری داده هاست که در آن از هر پاسخگویی مجموعه­ یکسانی از سؤالات پرسیده می­ شود(دواس، ۱۳۸۵: ۸۷). پرسشنامه ابزاری است برای اندازه گیری متغیرها. در پرسشنامه باید سؤالاتی مطرح شود که بطور مستقیم در رابطه با موضوع تحقیق و فرضیه های تحقیق باشد. پرسشنامه حاوی دو نوع سؤال باز و بسته می باشد. سؤالات بسته(استاندارد)، سؤالاتی هستند که فقط یکدسته پاسخهای معین به آنها می توان داد. سؤالات باز که به پاسخگویان فرصت می­دهد نظرات خود را با عبارات خودشان بیان کنند(گیدنز، ۱۳۸۵: ۷۲۹). پرسشنامه پرکاربردترین ابزار برای گردآوری داده های پیمایش است. در این پژوهش با در نظر گرفتن وقت و تعداد زیاد گویه ­ها، از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده گردید. همچنین، برای ارزیابی روایی پرسشنامه از اعتبار صوری^[۴۴۰]و نیز برای سنجش پایایی آن از آلفای کرونباخ^[۴۴۱] استفاده شده است.
۴-۳- جامعه آماری
جامعه­ آماری^[۴۴۲] مجموعه ای از افراد هستند که یک یا چند صفت مشترک دارند و از آن نمونه ­ای نمایا یا معرف بدست می آید(ساروخانی، ۱۳۸۲: ۱۵۷). جامعه­ آماری در این پژوهش، جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله شهر شیراز می­باشند که مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۰ تعداد آنها ۴۷۷۲۸۷ نفر می باشد(مرکز آمار ایران، ۱۳۹۰). سازمان ملی جوانان دامنه سنی جوانان را بین ۱۵ تا ۲۹ سال در نظر گرفته است. دلیل انتخاب جوانان این مسأله می­باشد که آنها بیشتر از هر گروه دیگری در معرض رفتارهای پرخطر می باشند. آمار بدست آمده از تحقیقات مختلف مؤید این نکته می باشد(علیوردی نیا و همکاران، ۱۳۹۰؛ گرمارودی و همکاران، ۱۳۸۸؛ باسکین-سامرز و سامرز، ۲۰۰۶؛ فلیشر و چالتون، ۲۰۰۱).
اما دلیل انتخاب شهر شیراز به این خاطر است که منابع تشدید کننده­ رفتارهای بزهکارانه بطور کلی در استان فارس و مرکز آن یعنی شیراز زیاد می باشد. منابع اصلی تشدید کننده‌ بزهکاری در سطح استان فارس شامل ویژگی‌های جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و جمعیتی می‌شود. از جمله این چالش‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ افزایش فزاینده جمعیت استان فارس و جوان بودن جمعیت استان فارس (کریمی، ۱۳۹۰؛ بیگی، ۱۳۹۰؛ طالب‌نژاد و جهان بانی، ۱۳۹۰؛ کوه آرا و همکاران، ۱۳۹۰)؛ ساختار قبیله‌ای و ایلیاتی ناهمگن استان فارس (طالب‌نژاد و جهان بانی، ۱۳۹۰؛ رضایی و دبیری، ۱۳۹۰ ؛ بیگی، ۱۳۹۰) و در نتیجه شکل گیری خرده فرهنگ‌های متنوع و متناظر با فرهنگ غالب (احمدی و همکاران، ۱۳۹۰)؛ کمبود سرمایه اجتماعی و روابط همسایگی و وجود فاصله اجتماعی بین افراد (احمدی و همکاران، ۱۳۹۰ ؛ کوه آرا و همکاران، ۱۳۹۰)؛ افزایش بی‌رویه پدیده مهاجرت و شکل­ گیری گتوهای شهری و حاشیه نشینی در این استان و به ویژه در اطراف شهر شیراز(رضایی و دبیری، ۱۳۹۰ ؛ کوه آرا و همکاران، ۱۳۹۰ ؛ کریمی، ۱۳۹۰ ؛ بیگی، ۱۳۹۰)؛ جاذبه‌های طبیعی و گردشگری فراوان (طالب‌نژاد و جهان بانی، ۱۳۹۰ ؛ بیگی، ۱۳۹۰)؛ مهم‌ترین کانون ترانزیت مواد مخدر و قاچاق کالای کشور (رضایی و دبیری، ۱۳۹۰ ؛ طالب‌نژاد و جهان بانی، ۱۳۹۰ ؛ بیگی، ۱۳۹۰)؛ توسعه‌ی ناموزون و محدود این استان (رضایی و دبیری، ۱۳۹۰)؛ ضعف شبکه‌های ارتباطی (رضایی و دبیری، ۱۳۹۰ ؛ خیراندیش، ۱۳۹۰)؛ کمبود فضاهای ورزشی و کتابخانه‌ای موجود استان (طالب‌نژاد و جهان بانی، ۱۳۹۰)؛ ضعف بنیادهای زیستی، تراکم ناهمگون جمعیت و شکل گیری فضاهای خالی از جمعیت در این استان (رضایی و دبیری، ۱۳۹۰).
در مجموع، این منابع اصلی تغدیه کننده­ بزهکاری و فرصت‌های جرم زا باعث گردیدند که استان فارس در میان استان‌های دیگر کشور، از نظر نرخ جرم و بزهکاری در رتبه‌های بالا قرار بگیرد. طبق بررسی‌های بعمل آمده، استان فارس از نظر نرخ نزاع‌های مسلحانه و دسته جمعی در کنار استان‌های خوزستان، تهران، لرستان و کرمانشاه در رتبه‌های بالا قرار دارد(رضایی و دبیری، ۱۳۹۰). آمار قتل در استان فارس در مقایسه با سایر استان‌ها رتبه‌ی دوم را کسب کرده و حتی در برخی سال‌ها رتبه‌ی اول قتل در کشور به این استان اختصاص یافته است(بیگی، ۱۳۹۰: ۳۵۴). براساس آمار وزارت کشور در بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۴، استان فارس در میان استان‌های کشور بعد از تهران، بیشترین میزان مصرف مواد مخدر را به خود اختصاص داده است(رضایی و دبیری، ۱۳۹۰: ۱۱). همچنین، شاخص طلاق در استان فارس در سال ۱۳۸۸ برابر با ۰۳/۸ است؛ به عبارتی در مقابل ۸ ازدواج، یک طلاق وجود دارد(مقدس و ثروت خواه، ۱۳۹۰: ۳۶۳).
بنابراین، شهر شیراز یکی از کلان شهرهای ایران می باشد که با جمعیت بالای یک میلیون نفر و قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی خاصی، سیل مهاجرت از استان های جنوبی را به سوی خود روانه نموده است. بیشتر این مهاجران دارای تنوع فرهنگی و قومی بوده و همین عامل خود زمینه­ رفتارهای پرخطر آنان را فراهم می نماید.
۴-۴- حجم نمونه
حجم نمونه^[۴۴۳] مقتضی به دو عامل کلیدی بستگی دارد: درجه­ دقت مورد نظر برای نمونه و میزان تغییر در جمعیت بر حسب خصوصیات اصلی مورد مطالعه. در کنار اینها هزینه و وقت نیز عواملی مهم هستند(دواس، ۱۳۸۵: ۷۸-۸۰). با توجه به موارد بالا و امکان جمع آوری و تحلیل دقیق داده ­ها، اقدام به تعیین حجم نمونه شده است. نمونه­ آماری مجموعه ای از افراد هستند که از طریق روش های نمونه گیری از جامعه­ آماری انتخاب می شوند. نمونه^[۴۴۴] باید معرف جامعه­ آماری باشد تا بتوان نتایج بدست آمده را به کل جامعه­ آماری تعمیم داد(رفیع پور، ۱۳۸۰: ۳۷۰). در این پژوهش، حجم نمونه مطابق با جدول لین^[۴۴۵] در سطح اطمینان ۹۶ درصد و با پایایی ۴ درصد محاسبه شد(لین، ۱۹۷۸) که بر این اساس تعداد ۶۰۰ نفر از جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله شیراز به عنوان نمونه­ پژوهش انتخاب شدند.
۴-۵- روش نمونه گیری
بعد از اینکه حجم نمونه بدست آمد، با بهره گرفتن از یکی از روش های نمونه گیری^[۴۴۶]، عمل نمونه گیری انجام می­ شود. در این تحقیق با توجه به ناهمگنی اقتصادی و اجتماعی شهر شیراز و در دسترس نبودن چارچوب نمونه گیری، از روش نمونه گیری چندمرحله ای^[۴۴۷] استفاده می شود. در این روش، نمونه نهایی متضمن انتخاب چند نمونه­ مختلف است، که باید از میان مناطق نمونه ای انتخاب شود. ابتدا شهر شیراز به چند منطقه اصلی تقسیم، از درون این مناطق، مناطق کوچکتر و سرانجام کار به انتخاب نمونه ای از خانوار می­رسد. سپس یکی از افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله آن خانوار مورد مصاحبه قرار می گیرد.
بدین منظور، ابتدا با در نظر گرفتن تعداد مناطق شهر شیراز (۱۰ منطقه)، جمعیت هر منطقه استخراج، سپس متناسب با جمعیت هر منطقه و نسبت آن به جمعیت کل، تعداد پرسشنامه مورد نظر برای هر منطقه مشخص شد. در آخر در هر منطقه، متناسب با تعداد پرسشنامه­ مربوط به هر منطقه(که براساس جمعیت منطقه تعیین گردید)، تعداد بلوک های هر منطقه تعیین گردید(هر ۱۰ پرسشنامه در یک بلوک). سپس برای تعیین بلوک های مناطق برای پر کردن پرسشنامه ها، ابتدا کل بلوک های هر منطقه شماره گذاری شدند، سپس از طریق فرمول فاصله طبقاتی (که در آن N تعداد کل بلوک های هر منطقه و n تعداد بلوک های نمونه است) بلوک های منتخب تعیین شدند. اولین بلوک جهت شروع پر کردن پرسشنامه نیز از طریق تصادفی ساده مشخص گردید. در درون هر بلوک نیز، کوچه ها به صورت زوج-فرد و یکی در میان و پاسخگویان نیز با در نظر گرفتن تناسب جنسیتی(البته به شکل نسبی) جهت پر کردن پرسشنامه ها مشخص شدند.
جدول ۱-۴- توزیع جمعیت در مناطق ده گانه شیراز و تعداد پرسشنامه های پر شده در هر منطقه

به طوری که :

پس تحویل­پذیر است و چون لذا تحویل­پذیر است و این متناقض با فرض است.

بنابر این و به طور مشابه به ازای هر ، . در نتیجه یکانی موجود است به طوری که و .
اکنون نشان می دهیم جایی که .
فرض کنیم بنابراین طبق تعریف 1-4-6 یک نگاشت کاملاً مثبت است و یکانی نیز است . چون یک ترکیب محدب است پس در نتیجه :

هم چنین چون پس که تحویل نا پذیر است ولی طبق ] 1[صفحه 286، . حال طبق ]20[ ملاحظه 4، به ازای هر ، در رابطه ( ها ماتریس های هستند)، ها یکتا هستند یعنی وقتی،
یک تجزیه دیگر از باشد طبق یکتایی ها باید به طوری که و .
ملاحظه 4-2-5: اگر يك زيرمجموعه محدب فشرده از باشد و يك نقطه فرين از آن گاه طبق قضيه 4-1-1 اگر آن‌گاه يا با بعضي از ها هم ارز است يا تحويل‌پذير است. بنابراين ابتدا در نظر مي‌گيريم كه يك نقطه فرين و تحويل‌ناپذير از باشد آن‌گاه طبق نتيجه 4-2-4، نتيجه مي‌گيريم كه .

فرض كنيم كه به طوري كه ها عضو ، مثبت و معكوس‌پذيرند و و . چون ها مثبت هستند پس و طبق نتيجه 4-2-4 اگر آن‌گاه :

و يكاني است :

كه چون يك نقطه فرين است، شرايط نتيجه 4-2-4 برقرار است و چون  تحويل نا‌پذير است پس فقط با اسكالر‌ها جابجا مي‌شود در نتيجه :

(4-7)
اما چون پس معكوس‌پذير است و . از طرفی با ضرب در طرفین رابطه ( 4-3 ) نتیجه می شود که :

اکنون از اين كه نتيجه مي‌شود كه :

پس . ■
البته اين مطلب از يك راه مستقيم نيز نتيجه مي‌شود به اين صورت كه اگر فرض كنيم كه و و مثبت و آن‌گاه طبق لم 3-2-2، بنابراين . با نوشتن و نتيجتاً به عنوان يك ماتريس قطري، كه براي نيز و با نوشتن به عنوان ماتريس بلوكي از اينكه نتيجه مي‌شود که براي . چون اگر :

يعني و كه و با قرار دادن درنتیجه می شود که :

اکنون فرض كنيم در نتيجه در نتيجه رابطة بالا به شكل زير تبديل مي‌شود.

بنابراين هر يك از درايه‌هاي روي قطر اصلي ماتريس برابر و بقيه صفر هستند و اگر آ‌ن‌گاه چون لذا و چون پس

اگر مثلا پس بايد سطر اول را بررسي كنيم كه فقط سطر اول ماتريس بلوكي را دارد يعني بقيه درايه‌هاي در اين سطر كه در ستون‌های بعد از ستون اول قرار مي‌گيرند صفر هستند یعنی درايه‌هايی که در ستون‌هاي تا و سطر 1 تا قرار مي‌گيرند صفر هستند و در ماتريس بلوكي نيز يك سري درايه در سطرهاي 1 تا و ستون‌هاي و قرار مي‌گيرند كه لزوماً صفر نيستند ولي حاصلضرب آنها با درايه‌هاي واقع در همين سطر و ستون‌هاي ذكر شده، صفر مي‌شود.چون درايه‌هاي واقع در اين سطر و ستون‌ها صفر هستند. به طور مشابه براي = این مطلب برقرار است و بقيه درايه‌هاي ماتريس بلوكي كه در سطر اول و ستون‌هاي غير از ستون‌هاي تا قرار مي‌گيرند صفر هستند كه حاصل‌ضرب آنها در درايه‌هاي واقع در همين موقعيتها صفر مي‌شود و به طور مشابه براي نيز برقرار است پس به طور كلي در سطر اول كه حاصل‌ضرب و پس و همين طور براي حالت‌هاي ديگري كه این مطلب برقرار است. چون در موقعيت ، و صفر نيز تحويل‌پذير است در حالي كه تحويل‌ناپذير است، لذا بايد باشد يعني تنها در يك حالت است كه و تناقضي با تحويل‌ناپذيري ندارد پس در بايد فقط يك حالت را داشته باشيم كه بنابراين پس :

در واقع چون و در نتيجه و يعني حاصلضرب اسكالري 1 هستند بنابراين به راحتي با نيز جابجا مي‌شوند. چون تحويل‌ناپذير است و تنها عناصري كه با جابجا مي‌شوند هايي هستند كه، پس طبق تحويل‌ناپذير بودن ، باجابجا مي‌شوند.

در حالت كلي ممكن است هيچ نقطه ی فرين و تحويل ناپذير نداشته باشد و بايد نقاط فرين تحويل‌ناپذير ممكن از تراكم را همچنين در نظر گرفت.

توجه داريم كه اگر يك نقطه ی فرين  تحويل‌پذير از باشد به طوري كه ، تراكم نقطه ی فرين  تحويل‌ناپذير از به ازاي وجود اي باشد، مثلاً (يك‌تصويرست) آن‌گاه به عنوان تركيب محدب مي‌تواند بيان شود و چون پس يعني كه كه و .

4-3: عناصر ساختاري:
تعريف 4-3-1: فرض كنيم يك مجموعه‌ی فشرده و محدب  باشد و ، را عنصر ساختاري از اندازه گوييم هر گاه يك تركيب محدباز عناصر باشد آن‌گاه يكاني‌هاي و اسكالرهاي موجود باشند به طوري كه و و . عناصر ساختاري با اندازه را با نشان مي‌دهيم.

گزارة 4-3-2: فرض كنيم يك مجموعه ی فشرده ی محدب  باشد. آن‌گاه عناصر ساختاري با اندازة دقيقاً منطبق بر نقاط فرين و تحويل‌ناپذيرند.