• مشارکت: طرح مرمت قبل از آنکه توسط مداخله کننده قبولانده شود، باید از سوی مردم پذیرفته شده باشد.

• • تعادل پایدار: حرکت از سوی تعادل نیمه پایدار به سوی تعادل پایدار است. برای حصول به این اصل تنها می توان عناصر فرعی را دگرگون کرد و به هیچ روی نمی توان عناصر اصلی را تغییر داد یا جایگزین کرد. به عبارتی می توان با معاصر سازی عناصر فرعی به تعادلی پایدار رسید.

• هماهنگی: در فرایند رشد، هماهنگی باید در بسیاری از ابعاد چون هماهنگی با فضای بیرونی سازمان اجتماعی، اقتصادی و محیطی صورت پذیرد.

دستورالعمل های الکساندر که برگرفته از اصول و نظریه های وی می باشد ، به شرح زیر است:

• قاعده انسجام: ترکیب کل های کوچک باعث شکل گیری کل بزرگ می شود و ترکیب کل های بزرگ باعث شکل گیری کل های بزرگتر و .. می شود.

• قاعده ژرف نگری: بررسی اقدامات مرمتی نباید به صورت سطحی صورت پذیرد بلکه باید بر پایه پندارها صورت پذیرد تا به یک نوع ابهام و ایهام دست یافت.

• قاعده ادغام: رابطه توده و فضا، رابطه پر و خالی و .. بیانگر نوعی ادغام و در هم تنیده شدن فضای شهری است.

• قاعده نظم: این قاعده از آراستن بناهای بزرگ جهت ایجاد نظم صحبت می کند.

• قاعده انضمام: این قاعده از ضمیمه ساختن فضایی بر فضای دیگر سخن به میان می آورد.

• قاعده انعکاس: این قاعده شکل گیری سلسله مراتبی مراکز، محورها، دسترسی ها و ارتباطات را مطرح می سازد.

بر پایه نظریه ها، اصول و دستورالعمل های الکساندر می توان دریافت که هدف وی از مداخله در
بافت های کهن، ساماندهی دگرگونی هاست و شیوه اقدام، بازسازی، نوسازی و بهسازی می باشد. کاربری پیشنهادی وی، معاصرسازی است و روش مداخله آن، روش جامع مرمت شهری است (حبیبی، ۱۳۸۶: ۲۸).
۲-۲-۱-۱۰-۳٫ نظریه کوین لینچ^[۳۴]
شهرساز آمریکایی که به امر حفاظت بسیار توجه داشت و حفاظت را امری آیینی و دائمی می دانست. اقدامات لینچ سبب ارائه نظریه هایی عمده در این زمینه گردید که شامل موارد زیر می باشد:

• مرمت امری آیینی و دائمی است.

• گفت و گوی میان گذشته و آینده تنها با مرمت آیینی و تداومی امکان پذیر است.

• نگهداری بنا، مجموعه و یا بافت های شهری که از کیفیت بالا، معنی و هویت برخوردار
  می باشند ضروری است.

• زوال محیط و مصنوع امری بدیهی است که نمی توان آن را برای تخریب پیشرس محیط های شهری موثر دانست.

• گفت و گوی میان شهروند و فضای شهری رادر کار مرمت نباید از نظر پنهان داشت.

اصول مورد نظر لینچ بر اساس نظریه های فوق به صورت ذیل می باشد:

• در زمان بودن: در امر حفاظت باید به جاری کردن زمان در بنا، مجموعه و یا بافت شهری اندیشید. به عبارت دیگر باید به حضور زمان در مکان اندیشید.

• گفت و گوی خلاق بین گذشته، حال و آینده میان شهروند و فضای شهری: حفظ عناصر غنی گذشته و معاصرسازی آنها

• ادراک فضا: تاکید بر حفظ ارزش ها و موارد کمی ناشدنی و سازمان روانی فضای شهری

• خوانایی: تاکید بر خوانا بودن شهر در تمامی سطوح و فضاها و حفظ عناصری که کمترین شباهت را به بناهای امروزین دارند ولی نقش نشانه ای دارند.

• حفظ عناصر غنی گذشته

• تاکید بر حفظ ارزش های لمس ناشدنی

دستورالعمل مرمتی لینچ را می توان بر اساس نظریه ها و اصول مرمتی وی به صورت زیر تدوین کرد:

• به نمایش گذاشتن دوره های تاریخی در بنا، مجموعه و فضای شهری

• حمایت از موزه های فضای باز

• مداخله همراه با مشارکت مردم، مشاوره متخصصان و هماهنگی با مسئولان

• تاکید بر حفاظت و استفاده از میراث فرهنگی به جای حفاظت صرف از میراث تاریخی

• تاکید بر شبکه نمادین شهر

بر پایه نظریه ها، اصول و دستورالعمل های لینچ می توان به این نتیجه رسید که هدف وی از مداخله در بافت های کهن، ایجاد حس تداوم و خوانایی و سرزندگی در کالبد بافت قدیم می باشد. کاربری پیشنهادی وی بر اساس ” طراحی منظر” شهر یا منطقه کلان شهری است و شیوه اقدام بهسازی، نوسازی و بازسازی است. روش مداخله وی، بر پایه روش جامع مرمت شهری است. (حبیبی، ۱۳۸۶: ۳۲)
۲-۲-۲-۱۱٫ نئوکلاسیک یا خردگرایی
از دهه ۱۹۶۰ به بعد خردگرایی همراه با مسائل شهر و شهرسازی رو به رشد نهاد. معماران و شهرسازان خردگرا یا نئوکلاسیک همچون معماران و شهرسازان پست مدرن توجه به گذشته دارند، ولی یک اختلاف عمده بین این دو دیدگاه نسبت به تاریخ وجود دارد. معماری و شهرسازی نئوکلاسیک یا خردگرا در پی هویت انسان است و تاریخ هر قوم و ملتی از نظر آنها به عنوان بخشی از هویت آن ملت تلقی می شود. لذا تاریخ فرهنگ و تمدن هر قومی درمعماری و شهرسازی آنها نمایش داده می شود. منتها این نمایش به صورت تقلید از موارد گذشته نیست، بلکه آنچه که به هویت یک ملت مربوط است در ساختمان های آنها به روز در می آید و بر اساس شرایط زمانی و مکانی به صورت جدید و امروزی شده ظاهر می شود(شماعی و پوراحمد، ۱۳۸۵: ۱۹۹).
جدول شماره (۲-۱) : جمع بندی نظریه ها و مکاتب نوسازی و بهسازی شهری