۳-۴-۱ تحقیق توصیفی
تحقیق توصیفی برای تعیین و توصیف ویژگی‌های متغیّرهای یک موقعیت انجام می‌شود. برای مثال، توصیف ویژگی‌های یک جامعه آماری براساس سن، جنس، تحصیلات، میزان درآمد، هزینه و …، ماهیت توصیفی دارند. هدف هر تحقیق توصیفی عبارت است از توصیف و تشریح عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع. محقق در تحقیق توصیفی سعی می‌کند تا بدون هرگونه دخالت و یا استنتاج ذهنی، آنچه را که هست گزارش نماید و نتایج عینی از موقعیت بگیرد و با استفاده ار روش‌های گوناگون به توصیف آن‌ها بپردازد (مهدی‌زاده اشرفی، حسینی؛ ١٣۸۵، ص۸۹).

در تحقیق توصیفی، محقق ضرورتاً بدنبال کشف و توضیح روابط بین پدیده‌ها، آزمون فرضیه‌ها و پیش‌بینی نیست، بلکه توجه او بیشتر در جهت توصیف وقایع و موقعیت‌ها، بر اساس اطلاعات وصفی است (نادری و سیف نراقی؛ ١٣۷۶، ص۷۴).
تحقیق توصیفی شامل جمع‌ آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه‌ها یا پاسخ به سؤالات مربوط به وضع موجودِ موضوع مورد مطالعه می‌شود. یک نمونه معمول تحقیق توصیفی شامل ارزیابی نگرش‌ها یا عقاید نسبت به افراد، سازمان‌ها، رویدادها یا رویه‌ها می‌گردد (خاکی؛ ١٣۸۴، ص٢١۰).
به هر حال این تحقیق چیزی بیشتر از تهیه سؤالات و ارائه پاسخ‌ها صرف است. از آن‌جایی که معمولاً سؤالاتی پرسیده می‌شود که قبلاًً پرسیده نشده است، باید وسایل یا ابزارهایی برای این مطالعات خاص به وجود آید؛ ایجاد وسیله یا ابزار، نیاز به زمان و مهارت دارد و یک امر اتفاقی با عادی نیست (همان منبع).
۳-۴-۲ تحقیق پیمایشی
زمینه‌یابی ترجمه واژه Survey به معنای نگاه با جستجو کردنِ دورتر و فراتر است. تحقیق پیمایشی یا زمینه‌یابی عبارتست از مشاهده پدیده‌ها به منظور معنا دادن به جنبه‌های مختلف اطلاعات جمع‌ آوری شده. تحقیق زمینه‌یابی شامل دو مرحله اساسی زیر است:
مشاهده دقیق و نزدیک پارامترهای مورد تحقیق در جامعه.
جمع‌ آوری اطلاعات و معنا دادن به آنچه که مورد مشاهده قرار گرفته است.
تحقیق پیمایشی یک فرایند پژوهشی است که به منظور جمع‌ آوری اطلاعات درباره این موضوعات که گروهی از مردم چه می‌دانند، چه فکر می‌کنند یا چه کاری انجام می‌دهند، اجراء می‌شود. مقصود از «چه می‌دانند» آن است که مردم چه اطلاعاتی در مورد یک موضوع یا هدف دارند. منظور از «چه فکر می‌کنند» آن است که عقاید، نگرش‌ها، ارزش‌ها، و باورهای مردم چه هستند؟ نکته مهم آنکه، آنچه در این تحقیق اندازه‌گیری می‌شود، دانسته‌ها و تفکرات مردم نیست، بلکه اظهارات مردم درباره اینکه چه می‌دانند و چه فکر می‌کنند اندازه‌گیری می‌شود (مهدی‌زاده اشرفی، حسینی؛ ١٣۸۵، ص۹۶).
تحقیق پیمایشی روشی در تحقیق اجتماعی است که فراتر از یک تکنیک خاص در گردآوری اطلاعات است. هر چند معمولاً در آن از پرسشنامه استفاده می‌شود، امّا فنون دیگری از قبیل مصاحبه ساختارمند، مشاهده و تحلیل محتوا و …، هم به‌کار می‌روند. مشخصه تحقیق پیمایشی مجموعه منظمی از داده‌هاست که آن را ماتریس متغیّر بر حسب داده‌های موردی^[۹۶] می‌نامند. در این ماتریس، صفت یا ویژگی هر مورد را بر حسب متغیّر مورد بررسی گردآوری می‌‌کنیم و با کنارهم گذاشتن این اطلاعات به مجموعه ساختمند یا مستطیلی از داده‌ها می‌رسیم (خاکی؛ ١٣۸۴، ص٢١۰).
با این توصیف، پیداست که هر یک از این روش‌های تحقیق، متضمن اقداماتی بس متفاوت و مستلزم مهارت‌ها و حساسیت‌های مختلف می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی می‌باشد. از لحاظ گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی است، چرا که محقق درصدد است تا با گردآوری اطلاعات واقعی، متنوع و گسترده بدنبال بررسی روابط میان تهییج طلبی و خستگی صنعتی با توجه به نقش تعدیلگر دراک زمان می­باشد.
در این راستا از ابزار پیمایشی (پرشسنامه) برای جمع‌ آوری اطلاعات استفاده شده است.
۳-۵ قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری)
در این تحقیق برای آزمون فرضیه های مساله محدوده کارخانجات خصوصی داروسازی کیلومتر ۱ تا ۲۰ جاده مخصوص تهران – کرج انتخاب گشته است.
۳- ۶ قلمرو زمانی
قلمرو زمانی برای طراحی، توزیع، جمع آوری و تجزیه و تحلیل پرسشنامه تحقیق، شامل یک دوره ۱۰ ماهه بوده است و فرایند تحقیق تا زمستان ۱۳۹۰ خاتمه یافته است.
۳-۷ جامعه آماری، حجم و روش نمونه گیری
۳-۷-۱ جامعه آماری
با نگاهی به سوابق تحقیقاتی و ماهیت رفتاری بودن موضوع تحقیق و با علم به اینکه موضوع تحقیق محدود به صنعت و کسب و کار خاصی نمی­ شود، با رایزنی با خبرگان و اساتید محترم راهنما و مشاور، جامعه آماری تحقیق کارشناسان کارخانجات داروسازی تهران مقرر گشت، به این دلیل که ماهیت حساس بودن این رشته به خطاهای انسانی میتواند تحقیقات رفتاری روی نیروی انسانی متخصصان این صنعت را توجیه کند.
۳-۷-۲ حجم نمونه
نمونه مورد نظر با بهره گرفتن از فرمول کوکران به شرح زیر محاسبه شده است:
Nz²pq
n=
Nd² + z²pq
n= حجم نمونه
N= حجم جامعه ۸۰۰
z= 96/1
p= 05/0
q= 95/0
d= مقدار خطای قابل تحمل در اندازه گیری متغیر ۰۷/۰
با جایگذاری مقادیر عددی جامعه در فرمول کوکران، مقدار حجم نمونه ۱۵۰ نفر استخراج می­گردد.
۳-۷-۳ روش نمونه گیری
با نظرسنجی از خبرگان در زمینه آمار، تصمیم بر استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از ۵ شرکت گرفته شد. ۵ شرکت منتخب به گونه ای انتخاب شدند که نمایانگر و نماینده کل جامعه آماری مورد نظر باشند.
۳-۸ روش های گردآوری اطلاعات
به طور معمول، چهار ابزار عمده برای جمع‌‌آوری داده‌ها وجود دارد. هر یک از این ابزارها، خود انواعی دارند که کاربردهای ویژه‌ای برای تحقیقات خاص دارند. این ابزارها عبارتند از (خاکی؛ ۱۳۸۴، ص۲۴۲-۲۳۹):
بررسی (مراجعه به) مدارک و اسناد
مشاهده^[۹۷]
مصاحبه^[۹۸]
پرسشنامه^[۹۹]
۳-۸-۱ پرسشنامه
یکی از معمول‌ترین و متداول‌ترین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات، پرسشنامه است. محقق با بکارگیری پرسشنامه سعی می‌کند تا از طریق طرح تعدادی سؤال، اطلاعات مورد لزوم را جمع‌ آوری نماید. در تحقیقاتی که از پرسشنامه استفاده می‌شود، اعضاء جامعه یا نمونه به پرسش‌های مطرح شده از طرف محقق به صورت کتبی پاسخ می‌دهند و از آنجا که پرسشنامه جنبه خود اجرایی دارد، محقق باید آن را به شیوه‌ای تهیه و تنظیم نماید که ضمن ترقیب پاسخ‌دهنده به تکملی آن، راهنمایی‌های مورد لزوم به پاسخ دهنده ارائه شود تا محقق اطمینان حاصل نماید که پرسشنامه توسط پاسخ‌دهنده به خوبی درک شده و بدون مشکل، به سؤالات آن پاسخ خواهد داد.
مبنای تمامی پرسشنامه سؤال است که محقق هدف‌های تحقیق را به سؤالات مشخصی تبدیل کرده تا از طریق پاسخ به آن‌ها توسط پاسخ‌دهندگان، اطلاعات مورد لزوم برای پاسخ به سؤالات تحقیق یا فرضیه‌های تحقیق فراهم شود (مهدی‌زاده اشرفی، حسینی؛ ۱۳۸۵، ص۱۷۶).
پرسشنامه به عنوان یکی از متداول‌ترین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی می‌باشد (خاکی؛ ۱۳۸۴، ص۲۴۲).
با توضیحات مختصر ارائه شده، در این پژوهش اطلاعات اولیه توسط مطالعات کتابخانه‌ای، مقالات علمی معتبر، مجلات دارای اعتبار، وب‌سایت‌های علمی و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری تهیه شده است که در نهایت به انتخاب مدلی جهت شکل‌دهی شالوده تحقیق انجامید.