۷۵۷/۰

 

 

 

کل پرسشنامه

 

۹۵۹/۰

 

 

 

 

۳-۷٫ توزیع پرسشنامه

در صبح روز دوشنبه نهم مرداد ماه نامه­ای حاوی لینک پاسخگویی به پرسشنامه و توضیحات لازم هم از طرف دفتر مدیریت کتابخانه­ های وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و هم از طرف اداره کل امور کتابخانه­ های عمومی استان تهران از طریق سیستم اتوماسیون اداری در اختیار تمامی کتابخانه­ های مورد بررسی قرار گرفت. به پاسخ دهندگان تا ۲۰ مرداد فرصت داده شد تا نسبت به تکمیل پرسشنامه اقدام کنند، که معادل ۱۰ روز کاری می­شد. هرچند این تاریخ قابل تمدید بود، ولی پاسخ ­دهندگان در این مورد بی­اطلاع بودند؛ زیرا محقق قصد نداشت که گردآوری داده ­ها به طول بی­انجامد. تعداد پاسخ­ها مرتباً کنترل می­شد تا اگر لازم شد تاریخ تکمیل پرسشنامه تمدید شود؛ که در نهایت، این تاریخ تا ۲۵ مرداد ماه تمدید شد. در سه روز اول توزیع پرسشنامه، همان­طور که انتظار می­رفت، تعداد پرسشنامه ­های تکمیل­شده نسبتاً زیاد بود، ولی این فرایند در روزهای بعد ادامه نداشت و رفته­رفته تعداد پرسشنامه ­های تکمیل­شده کاهش یافت. در هر صورت، از روز شنبه -۱۴ مرداد ماه- یادآوری مشارکت در پژوهش و تکمیل پرسشنامه توسط کتابداران با بهره گرفتن از برقراری تماس تلفنی با همه کتابخانه­ های تحت بررسی پژوهش آغاز شد و این فرایند به مدت سه روز کاری به طول انجامید (به طور کلی، بیش از ۹۰ درصد تماس­های برقرار­شده موفق بود، و البته در این تماس­ها سعی شد به مشکلاتی هم که کتابداران در فرایند تکمیل پرسشنامه با آن مواجه بودند پاسخ داده شد). در این تماس­ها محقق سعی کرد تا آدرس پست الکترونیکی کتابخانه ­ها یا آدرس پست الکترونیکی مدیران این کتابخانه ­ها را نیز دریافت کند تا در صورت نیاز از طریق پست الکترونیکی نیز این مسئله یادآوری شود. در هر صورت، تعداد ۲۲۶ پرسشنامه تکمیل­شده تا روز ۲۵ مرداد ماه به دست محقق رسید و از آن تاریخ به بعد پرسشنامه بسته و امکان پاسخگویی به آن مسدود شد. لازم به ذکر است که برای ترغیب بیشتر پاسخگویان به تکمیل پرسشنامه، اعلام شد که به ۴۰ نفر از پاسخگویان به قید قرعه اعتبار سیم کارت تلفن همراه اهدا خواهد شد. بدین منظور، در بخش معرفی پژوهش اظهار شد که علاقه­مندان به شرکت در قرعه­کشی می­توانند کد ایجاد شده پس از تکمیل پرسشنامه را به ایمیل محقق ارسال کنند تا در قرعه­کشی شرکت داده شوند. قرعه­کشی برای مشخص کردن برندگان با بهره گرفتن از تکنیک تعیین نمونه تصادفی ساده در نرم­افزار اکسل انجام و جوایز برای برندگان ارسال شد.
پایان نامه - مقاله - پروژه

۳-۷-۱٫ کتابخانه‌های وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران

۱۳۵ (معادل تقریباً ۸۳ درصد) کتابدار کتابخانه‌های عمومی وابسته به سازمان فوق از میان ۱۶۳ کتابدار از ۷۹ کتابخانه در سطح شهر تهران مبادرت به تکمیل پرسشنامه کرده بودند. در نامه­ای که لینک پرسشنامه را شامل می­شد تأکید شده بود افرادی که سمت سازمانی آن‌ها کتابدار است به این پرسشنامه پاسخ دهند. از این رو تنها کتابداران حق پاسخگویی به پرسشنامه را داشته اند. اگرچه تمام کتابداران اتوماسیون اداری مستقلی نداشتند، اطلاع‌رسانی به کتابداران جهت تکمیل پرسشنامه بر عهده مدیر یا سرپرست کتابخانه گذاشته شد.

۳-۷-۲٫ کتابخانه‌های وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

۹۱ (معادل تقریباً ۷۷ درصد) کتابدار کتابخانه‌های عمومی وابسته به سازمان فوق از میان ۱۱۸ کتابدار از ۳۸ کتابخانه در سطح شهر تهران مبادرت به تکمیل پرسشنامه کرده بودند. در این مورد نیز، در نامه­ای که لینک پرسشنامه را شامل می­شد تأکید شده بود افرادی که سمت سازمانی آن‌ها کتابدار است به این پرسشنامه پاسخ دهند. از این رو تنها کتابداران حق پاسخگویی به پرسشنامه را داشته اند. اگرچه تمام کتابداران اتوماسیون اداری مستقلی نداشتند، اطلاع‌رسانی به کتابداران جهت تکمیل پرسشنامه بر عهده مدیر یا سرپرست کتابخانه گذاشته شد.

۳-۷-۳٫ پرسشنامه‌های تکمیل‌نشده و نسبت پاسخ‌ها

در پژوهش­های علمی که از طریق ابزار پرسشنامه به اجرا درمی­آیند، ممکن است افرادی باشند که به دلایل مختلف به طور کامل به سؤالات موجود در پرسشنامه پاسخ ندهند و این باعث بروز خطاهایی می­ شود. اما، در پرسشنامه ­های برخط پژوهشگر امکان این را دارد که پاسخ به سؤالات پرسشنامه را ضروری سازد؛ به این معنی که تا به طور کامل به سؤالات پاسخ داده نشود، پاسخ­دهنده امکان اتمام فرایند تکمیل را نداشته باشد. به این دلیل که پژوهشگر از این امکان جهت پاسخگویی به سؤالات اصلی پژوهش (به غیر از بعضی از سؤالات در بخش اطلاعات جمعیت­شناختی) استفاده کرده بود، بنابراین با پرسشنامه ­های تکمیل­نشده روبرو نبوده است. به طور کلی تقریباً ۸۰ درصد جامعه مورد پژوهش به پرسشنامه پاسخ داده بودند که از این آمار ۸۳ درصد مربوط به کتابخانه­ های وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و ۷۷ درصد مربوط به کتابخانه­ های وابسته به نهاد کتابخانه­ های عمومی کشور می­ شود.

۳-۸٫ ابزار پرسشنامه برخط

استفاده روزافزون از اینترنت و ارتباطاتی که به واسطه رایانه ­ها انجام می­شوند، بر روی جامعه علمی نیز تأثیرگذار بوده ­است (رایت[۱۳۰]، ۲۰۰۵). امروزه استفاده گسترده از ابزار پرسشنامه برخط، به عنوان ابزاری جهت گردآوری داده ­ها، در تحقیقات علمی به چشم می­خورد؛ اما همانند هر ابزار دیگری دارای مزایا و معایبی است. برخی از این مزایای آن‌ها با پرسشنامه ­های چاپی مشترک است، اما برخی از آن‌ها خاص محیط برخط است. در ادامه همچنان که مزایای آن می­پردازیم، به معایب آن نیز پرداخته خواهد شد.

۳-۸-۱٫ مزایای استفاده از پرسشنامه‌های برخط

احتمالاً مهم­ترین و بارزترین مزایای استفاده از پرسشنامه ­های برخط هزینه، وقت، و نبود مرزهای جغرافیایی و فیزیکی است (رایت، ۲۰۰۵؛ اونیل[۱۳۱]، ۲۰۰۴). در پرسشنامه برخط، برخلاف پرسشنامه چاپی، نیازی به چاپ کردن پرسشنامه ­ها نیست و نیازی نیست که برای رساندن پرسشنامه ­ها به پاسخ ­دهندگان هزینه­ای صرف شود. همچنین، این پرسشنامه ­ها می­توانند مقادیر زیادی داده در زمانی نسبتاً محدود گردآوری کنند. از دیگر مزایای بسیار مهم این نوع پرسش­نامه­ ها ارائه­ اطلاعات آماری و نتایجی است که توسط برنامه ­های تعبیه­شده در پایگاه فراهم می­ شود، بنابراین پژوهشگر می ­تواند درست پس از اتمام گردآوری داده ­ها به تجزیه و تحلیل آن‌ها بپردازد. همان­طور که اونیل (۲۰۰۴) اشاره می­ کند، شواهدی وجود دارد دال بر اینکه پرسشنامه ­های برخط قابلیت گردآوری تعداد بیشتری داده نسبت به انواع چاپی را دارند. او همچنین به حداقل رساندن خطاها را مزیت دیگر این ابزار می­داند (اونیل، ۲۰۰۴). همان طور که ذکر شد، در این پرسشنامه ­ها امکان آن وجود دارد که هنگام تکمیل نکردن و یا اشتباه پاسخ دادن به پرسشنامه پیغام­هایی به پاسخگو ارائه شود که نسبت به رفع خطاها اقدام کند.

۳-۸-۲٫ معایب استفاده از پرسشنامه‌های برخط

یکی از مهم­ترین و بارزترین معایب پرسشنامه ­های برخط، سوءگیری­ای است که در فرایند گردآوری داده ­ها رخ خواهد داد (اونیل، ۲۰۰۴). بدین معنی که همه افراد به اینترنت دسترسی ندارند و این امر در کشورهای در حال توسعه نمود بیشتری دارد. البته، در میان افرادی نیز که به اینترنت دسترسی دارند، سطوح مختلفی از آنچه که سواد دیجیتالی[۱۳۲] نامیده می­ شود قابل مشاهده است. البته، دو مشکلی که ذکر آن رفت در مورد این تحقیق صادق نیست؛ به این دلیل که تمام کتابداران شاغل در کتابخانه ­ها به اینترنت دسترسی داشته و سواد دیجیتالی آن‌ها نیز حداقل در سطح پاسخگویی به پرسشنامه مورد نظر بوده ­است. مشکلات فنی- مانند تحویل داده نشدن لینک پرسشنامه به پاسخ ­دهندگان و همچنین فرستاده شدن لینک به پوشه اسپم­ها[۱۳۳] (در مورد فرستادن ایمیل) - نیز از دیگر مشکلاتی هستند که امکان دارد در فرایند گردآوری داده ­ها از این طریق رخ دهند. اما در مورد تحقیق حاضر، به دلیل اینکه از اتوماسیون اداری جهت توزیع پرسشنامه ­ها استفاده شد، امکان رخ دادن مشکلات فوق نبوده است.

۳-۸-۳٫ ارزیابی و انتخاب ابزار پرسشنامه برخط

چندین ابزار تحقیق موجود جهت توزیع پرسشنامه ­های این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت که لیست آن‌ها در پیوست ۴ قابل مشاهده است. بسیاری از ابزارهای موجود دارای طرح­هایی رایگان و طرح­هایی ابونمانی بودند. در طرح­های رایگان اکثر این ابزارها، امکاناتی که ارائه می­ شود معمولاً ناقص می­باشد؛ به عنوان مثال تعداد سؤالاتی که می­توان در پایگاه طراحی کرد محدود بوده یا اینکه نتایج به صورت خروجی اکسل و یا خروجی­های دیگر امکان­ پذیر نیست، و یا اینکه جزئیات پرسشنامه ­های تکمیل­شده را مشاهده کرد. برخی از این ابزارها نیز طرح­های آزمایشی[۱۳۴] خود را برای مدت زمان محدودی (مثلاً برای ۱۵ روز) در اختیار قرار می­دادند. معیارهایی که برای ارزیابی این ابزارها وجود دارد کاملاً انعطاف‌پذیرند، اما حداقل معیارهایی نیز وجود دارند که نیاز به بررسی و اجرا شدن دارند. اولین و مهم­ترین معیار حصول اطمینان از مسائل اخلاقی و محرمانه ماندن داده ­های گردآوری­ لشده است. رایگان بودن و پشتیبانی از زبان فارسی نیز معیارهایی بودند که ترجیحاً در مرحله بعدی قرار گرفتند. کاربرد پذیری یک ابزار تحقیق، از مسائل مهم مورد توجه پژوهشگر در انتخاب ابزار بود؛ بدین معنی که تعداد سؤالات و نوع سؤالاتی (برای مثال، انواعی از قبیل طیف لیکرت، انتخاب­های چندگانه، متن آزاد، انتخاب از لیست، و …) که می­توان در ابزار طراحی کرد به چه صورت است. اعمال مدیریتی (مانند بستن یا باز کردن پرسشنامه، محدود کردن پاسخ ­دهندگان، و …) از معیارهای دیگری بود که مورد نظر قرار گرفت. نهایتاً، محدودیت در تعداد افرادی که می­توانند در یک روز یا در کل فرایند تحقیق به پرسشنامه پاسخ دهند، از دیگر موارد مورد توجه پژوهشگر بوده ­است.
با توجه به معیارهایی که ذکر آن‌ها رفت و همچنین محدودیت­هایی که در ابزارهای موجود وجود داشت، استفاده از یک ابزار آبونمانی به عنوان مناسب­ترین راه­حل تشخیص داده شد. از میان ابزارهای آبونمانی موجود، سروی مانکی[۱۳۵] به عنوان ابزار این تحقیق انتخاب شد و نسبت به خریداری طرح ماهانه[۱۳۶] آن اقدام شد. تاریخ یک­ ماهه این طرح از هشتم مرداد ماه تا هشتم اردیبهشت ماه را شامل می­شد.

۳-۹٫ ملاحظات اخلاقی

به دلیل اینکه در فرایند انجام این پژوهش پژوهشگر با عوامل انسانی سروکار داشته است، مسائل اخلاقی از مواردی بوده ­است که سعی به رعایت کردن آن‌ها شده است. در هر صورت، به دلیل اینکه جامعه مورد نظر این پژوهش افراد مشخصی از هر دو سازمان بوده ­اند، نامشخص بودن هویت آن‌ها در این تحقیق تضمین نمی­ شود. اما از محرمانه ماندن تمام پاسخ­های پاسخ ­دهندگان اطمینان حاصل شده است. حصول این اطمینان با استفاده نگهداری پاسخ­ها در وب­سایت سروی مانکی (www.surveymonkey.com) که تنها با بهره گرفتن از نام کاربری و رمز عبور امکان دسترسی به آن وجود دارد فراهم شده است. همه پاسخ ­دهندگان در جریان هدف انجام پژوهش قرار گرفته بودند؛ اظهار شده بود که مشارکت در این پژوهش به صورت داوطلبانه خواهد بود، و نتایج به گونه‌ای گزارش خواهد شد که افراد یا کتابخانه­ی خاصی قابل شناسایی نباشند. به علاوه، ایمیل کنونی محقق (rasuli9@gmail.com) برای دریافت اطلاعات بیشتر و یا رفع ابهام از جوانب مختلف تحقیق به پاسخ ­دهندگان ارائه شد.

۳-۱۰٫ روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات

به طور کلی، می­توان گفت که داده ­های گردآوری­ لشده نمایانگری از مفاهیم، واقعیت­ها، و یا دستورالعمل­ها هستند (بازرگان، ۱۳۷۱). داده ­های گردآوری شده می­توانند به دو شکل کمی یا کیفی باشند. در هر صورت، داده ­های خام گردآوری­ لشده تا زمانی که تحلیل­های مناسب روی آن‌ها انجام نشود کاربردی و قابل نتیجه ­گیری نیست. از این رو، انتخاب شیوه مناسب برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از اهمیت خاصی برخوردار است. در یک تقسیم ­بندی کلی می­توان به داده ­های کیفی و کمی اشاره کرد. در مواردی که داده ­های گردآوری­ لشده از طریق ابزار پژوهش به صورت کمی باشد، تحلیل کمی روی داده ­ها باید انجام شود. محققان مختلف تقسیم ­بندی­های گوناگونی برای روش­های تحلیل کمی ذکر کرده ­اند. پارامتریک و غیر-پارامتریک بودن یک تقسیم ­بندی کلی است که اساساً بر مقیاس اندازه‌گیری داده ­ها استوار است. طبقه ­بندی دیگر بر اساس آزمایشی و غیرآزمایشی بودن طرح تحقیق شکل می­گیرد که بر مبنای انواع تحقیق استوار است (سرمد، بازرگان، و حجازی، ۱۳۸۷، ۲۰۷-۲۱۲). برای متغیرهایی که در مقیاس­های فاصله­ای و نسبی اندازه ­گیری شده ­اند، در صورتی که کجی آن‌ها معنادار نباشد، از آزمون­های پارامتریک استفاده می­ شود؛ اما در مقابل، برای متغیرهایی که در مقیاس اسمی یا رتبه­ای (ترتیبی) اندازه ­گیری شده ­اند معمولاً آزمون­های غیر-پارامتریک بکار گرفته می­ شود (واگان، ۱۳۸۴، ۲۰۷-۲۲۹).
در پژوهش حاضر، ابتدا پس از گزارش اطلاعات جمعیت­شناختی در قالب نمودار و جدول، با بهره گرفتن از آمار توصیفی اطلاعات نمونه­ مورد بررسی، شامل میانگین، بیشترین نمره، کمترین نمره، انحراف استاندارد، و … ذکر شده است. در مرحله بعدی برای آگاهی از میزان کجی و معنادار بودن یا نبودن کجی­ها از آزمون کلموگروف-اسمیروف استفاده خواهد شد. پس از پرداختن به آمار توصیفی، برای پاسخ­گویی به سؤالات پژوهش و همچنین تأیید یا رد فرضیه ­های پژوهش از آمار استنباطی استفاده می­ شود. در بخش آمار توصیفی، ابتدا با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون به بررسی رابطه­ های مورد مطالعه خواهیم پرداخت و سپس جهت مقایسه­ ضریب همبستگی­ها، این ضرایب به نمره زد فیشر تبدیل شده و همبستگی­های دو سازمان با هم مقایسه خواهند شد. ویرایش شانزدهم بسته­ی نرم­افزاری آماری برای علوم اجتماعی (اس.پی.اس.اس)، نرم­افزاری بوده است که جهت تحلیل داده ­ها در این پژوهش از آن استفاده شده است.

۳-۱۱٫ جمع‌بندی فصل

در این فصل اطلاعات کاملی در مورد روش­شناسی مورد استفاده در این پژوهش، شامل جامعه و نمونه ­ای که برای پاسخ­گویی به پرسشنامه انتخاب شده بودند، پرسشنامه ­های مورد استفاده، طراحی پرسشنامه، و اعتبار و پایایی ابزارهای گردآوری داده ­ها ارائه شد. همچنین مواردی نیز در مورد مزایا و معایب پرسشنامه ­های برخط ذکر شد، و همچنین در مورد نسبت پاسخ­ها و خطاهای احتمالی موجود نیز بحث شد. نهایتاً، روش­هایی که برای تحلیل داده ­های گردآوری شده بکار گرفته شده بودند مورد بحث قرار گرفت و در سراسر این فصل، دلایلی برای انتخاب روش­شناسی مورد استفاده این پژوهش ارائه شد.

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

در این فصل ابتدا به بررسی ویژگی­های جمعیت­شناختی کتابدارانی خواهیم پرداخت که در پژوهش و تکمیل پرسشنامه همکاری کرده ­اند. در بخش اطلاعات جمعیت­شناختی، ابتدا اطلاعات کلی پاسخ ­دهندگان و سپس اطلاعات مربوط به هر سازمان، به طور جداگانه، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سپس، این فصل را با ارائه اطلاعاتی در رابطه با آمار توصیفی و شاخص­ های کمی مربوطه ادامه می­دهیم. در نهایت، بخش انتهایی این فصل به آمار استنباطی اختصاص می­یابد، که در این بخش با بهره گرفتن از آزمون­های مناسب آماری میزان ارتباط یا تفاوت­ها را آزمایش خواهیم کرد.

۴-۱٫ مقدمه

تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بررسی صحت فرضیات و جواب سؤالات تحقیق برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع­آوری شده از موضوع مورد تحقیق می‌باشد، تحلیل اطلاعات از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های تحقیق محسوب می‌شود. در این مرحله، داده‌های خام بدست آمده از جامعه آماری با بهره گرفتن از تکنیک‌های آماری مناسب و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل، و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می­گیرند. در این پژوهش ابتدا از شاخص­ های آمار توصیفی، شامل جداول توصیفی و نمودارهای فراوانی جهت توصیف داده‌ها استفاده شده است، سپس به تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از آزمون­های آماری مناسب پرداخته شده است.

۴-۲٫ اطلاعات جمعیت‌شناختی

اطلاعات جمعیت­شناختی پژوهش حاضر، در واقع سؤالات بخش دوم پرسشنامه را شامل می­ شود. ویژگی­های جمعیت­شناختی، اطلاعاتی هستند که به توصیف نمونه­ مورد بررسی از لحاظ جنس، رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی، و اطلاعاتی از این دست می­پردازند. در ادامه ویژگی­های جمعیت­شناختی نمونه مورد مطالعه، از لحاظ وابستگی سازمانی، جنسیت، رشته تحصیلی، مدرک تحصیلی، تجربه یا سابقه­ کار، و بخش محل خدمت بررسی خواهد شد.

۴-۲-۱٫ اطلاعات جمعیت‌شناختی: وابستگی سازمانی

منظور از وابستگی سازمانی آن است که پاسخ­گو در کتابخانه­ های وابسته به کدام یک از سازمان­های مورد بررسی (سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران یا نهاد کتابخانه­ های عمومی کشور) مشغول به خدمت است. همان­طور که در فصل سوم ذکر شد، در مجموع تعداد ۲۲۶ کتابدار کتابخانه­ی عمومی به پرسشنامه پاسخ داده بودند که از این تعداد ۹۱ نفر از کتابخانه­ های وابسته به نهاد کتابخانه­ های عمومی کشور و تعداد ۱۳۵ کتابدار از کتابخانه­ های وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بوده ­اند. وابستگی سازمانی نمونه مورد بررسی را نمایش می­دهد.
نمودار ۴- ۱٫ وابستگی سازمانی کتابداران کتابخانه‌های عمومی مورد مطالعه

۴-۲-۲٫ اطلاعات جمعیت‌شناختی: جنسیت

در سال­های اخیر تعداد کتابداران زن بیشتر از کتابداران مرد بوده ­است و این مسئله را می ­تواند در اکثر پژوهش­های انجام­شده مشاهده کرد. همان­گونه که انتظارش می­رفت، در این پژوهش نیز تعداد زنان کتابدار بسیار بیشتر از تعداد مردان کتابدار بوده ­اند به طور کلی، از ۲۲۶ پاسخ­دهنده به پرسشنامه، ۶۲ (تقریباً ۲۷ درصد) نفر مرد و ۱۶۴ (تقریباً ۷۳ درصد) نفر زن بوده ­است. پس می­توان گفت که تعداد زنان تقریباً سه برابر تعداد مردان است. جنسیت کتابداران را در سازمان­های مورد مطالعه به طور جداگانه نشان می­دهد.
نمودار ۴- ۲٫ جنسیت کتابداران در سازمان‌های مورد مطالعه
بر اساس نمودار فوق، ۷۲ درصد (۹۷ نفر) کتابدار وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران زن و ۲۸ درصد (۳۸ نفر) نفر از آن‌ها مرد بوده ­است. در مقابل، ۷۴ درصد (۶۷ نفر) کتابداران شرکت­کننده در پژوهش، که وابستگی سازمانی آن‌ها نهاد کتابخانه­ های عمومی بوده ­است، زن و ۲۶ درصد (۲۴ نفر) آن‌ها مرد بوده ­اند. از این رو، نسبت مردان و زنان کتابدار شرکت­کننده در پژوهش در دو سازمان مورد مطالعه تقریباً یکسان است.

۴-۲-۳٫ اطلاعات جمعیت‌شناختی: رشته تحصیلی

نیروی انسانی زیربنای توسعه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر جامعه را تشکیل می‌دهد. به همین جهت، تربیت انسان­های کاردان، آگاه، دانا، توانا و متناسب با تقاضای بازار کار در صدر وظایف و اهداف مراکز تربیتی، حرفه‌ای و علمی، به ویژه نظام آموزش عالی در کلیه کشورها- اعم از توسعه‌یافته و یا در حال توسعه- قرار می‌گیرد. از این رو، یکی از رسالت‌های مهم دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در هر کشور، تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز جامعه و صنعت است. کتابداری و اطلاع­رسانی به عنوان یک رشته دانشگاهی طی چند دهه­ اخیر در محافل علمی مطرح شده است. تربیت نیروی کار و منابع انسانی کتابخانه ­ها، مراکز اطلاع­رسانی، و سایر مراکز مرتبط، یکی از مهم­ترین اهداف آموزش این رشته در دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی است. مطمئناً افراد آموزش­دیده و متخصص نسبت به غیرمتخصصان از پتانسیل موفقیت بیشتری برخوردارند و این امر مستقیماً بر عملکرد شغلی آن‌ها تأثیرگذار خواهد بود. با این وجود، هنوز مشاهده می­ شود که در برخی از کتابخانه ­ها افرادی استخدام می­شوند که از رشته­ های دیگری غیر از کتابداری فارغ­التحصیل شده ­اند. برای مثال، تفرشی و انگورج تقوی (۱۳۸۷) در پژوهشی که در آن به بررسی سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه­ های عمومی شهر تهران پرداختند، در بخش اطلاعات جمعیت­شناختی شمار این افراد را در حدود ۴۰ درصد گزارش کرده ­اند که میزان قابل توجهی بوده ­است. اما، نتایج این پژوهش نشان می­دهد که شمار این افراد به نسبت سال­های گذشته در حال کاهش است.
در هر صورت، برای آگاهی از رشته تحصیلی کتابداران از آن‌ها خواسته شده بود که رشته تحصیلی خود را ذکر کنند (این سؤال به صورت باز بوده ­است)، که پس از گردآوری داده ­ها، این اطلاعات در دو طبقه، شامل کتابداری و اطلاع­رسانی و سایر رشته­ها، دسته­بندی شدند که در زیر ارائه خواهد شد.
جدول ۴- ۱٫ وضعیت رشته‌ تحصیلی کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر تهران

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...