۳-۷-۲- معرفی مدل Ctran/w
یک مدل یا زیر برنامه اجزای محدود است که زیر مجموعه ­ای از مجموعه نرم افزاری­های GEO-SLOPE بوده و برای شبیه­سازی پخش و انتقال آلودگی در محیط متخلخل استفاده می­ شود. این برنامه قادر است انتقال آلودگی از ردیابی ساده ذرات تا فرایند­های پیچیده شامل ، انتقال، پخش، انتشار مولکولی، جذب، تجزیه رادیو اکتیو و جریان با دانسیته مختلف را شبیه­سازی کند. CTRAN/W اطلاعات لازم در مورد جریان آب را از برنامه SEEP/W که خود نیز زیر مجموعه GEO-SLOPE است، دریافت می­ کند تا بتواند حرکت مواد محلول در آب را پیش ­بینی کند. کاربرد این برنامه آسان است و محدودیتی در زمینه سایز مدل و تعداد گره­ها و المان­ها و بازه­های زمانی ندارد و تنها قادر است پخش و انتقال آلودگی را در دو بعد شبیه­سازی کند. در این برنامه پخش و انتقال آلودگی در محدوده اشباع و غیر اشباع را می­توان پیش ­بینی کرد که مزیت این مدل است.

۳-۷-۳- معادله حاکم و شرایط مرزی
معادله حاکم در مدل Seep/w معادله لاپلاس می­باشد و بر اساس قوانین ریاضی و محاسبات عددی، این معادله به فرم زیر حل می­ شود:
(۳-۱)
که در آن ∂ بار آبی و x,y مختصات نقاط می-باشند. با مشخص نمودن شرایط مرزی و فرض مقادیری برای φ، معادله لاپلاس حل می گردد. بنابراین شرایط مرزی استفاده شده در مدل سازی، تراز آب بالادست و پایین دست می باشد.
معادله حاکم در مدل ctran/w معادله انتقال- انتشار یک بعدی غیر ماندگار است.
(۳-۲ )
که در این معادله C غلظت جریان است و u از مدل seep/w گرفته شده است. هم ضریب انتشار­پذیری است که با بهره گرفتن از روش سعی و خطا به دست می ­آید.
۳-۷-۳-۱- نحوه محاسبه ضریب انتشارپذیری طولی( )
سرعت حرکت ردیاب در خاک با رابطه زیر محاسبه می­گردد:
(۳-۳)
که در این معادله Q دبی جریان عبوری می­باشد و A سطح مقطع جریان می­باشد. سرعت محاسبه شده را در معادله تابع متمم خطا قرار می­دهیم تا ضریب انتشارپذیری طولی بدست آید.
(۳-۴)
این معادله برای محاسبه ضریب انتشار پذیری طولی با روش سعی و خطا بدست می ­آید. اعداد مختلف در این تابع قرار داده می­ شود تا یک عدد بهینه برای ضریب انتشارپذیری طولی بدست آید. قابلیت انتشار پذیری طولی و عرضی با بهره گرفتن از روابط زیر تعیین و در مدل Ctran/w قرار داده می­ شود تا مدل اجرا شود.
قابلیت انتشار پذیری طولی را از معادله زیر محاسبه می­گردد:
(۳-۵)
قابلیت انتشار پذیری عرضی از معادله زیر محاسبه می­گردد:
(۳-۶)
روش دیگر برای بدست آوردن ضریب انتشار پذیری طولی روش گشتاورهای زمانی است.
فرمول محاسبه روش گشتاورهای زمانی به این صورت است.
(۳-۷)
۳-۷-۴- اجرای مدل عددی
برای ساخت یک مدل در نرم افزار Seep/w در حالت کلی باید چند قسمت اصلی رعایت شوند، که عبارتند از: تنظیمات اولیه، ساخت مدل هندسی، تعریف مواد و مصالح، اعمال شرایط مرزی، مش بندی و در نهایت تحلیل و آنالیز مساله.بدین منظور باید شکل هندسی تمام اجزای مدل آزمایشگاهی و نیز تراز آب بالادست و پایین دست به برنامه معرفی شوند. همچنین باید ضریب نفوذپذیری (K) نمونه خاک مورد مطالعه به برنامه معرفی گردد.
در مدل Ctran/w پارامترهای مورد نیاز از جمله تخلخل و چگالی خاک خشک به نرم افزار معرفی می­ شود. زمان آزمایش ردیابی نیز به مدل داده می­ شود و قابلیت انتشار پذیری طولی و عرضی نیز به مدل داده می­ شود. بر اساس این پارامترها مدل منحنی را تولید می­ کند.
فصل چهارم
بحث و نتایج
۴-۱- مقدمه
در این فصل نتایج حاصل از آزمایش­های ردیابی در سه نوع خاک بیان می­ شود و سپس به تشریح حاصل از مدل­سازی پرداخته می­ شود.
۴-۲- نتایج آزمایش جذب ماده رنگی در نمونه خاک
در انتخاب ماده پانسیو ۴-آر در ابتدا آزمایش جذب این ماده رنگی، مطابق توضیحات فصل سوم انجام گرفت. در نمونه­های در عدم حضور خاک قرائت دستگاه ۸۷۴/۰ بود و در نمونه­های در حضور خاک جذب به ۸۵۶/۰ رسید پس نتیجه گرفته شد که رنگ پانسیو ۴- آر جذب ناچیزی در خاک داشته است و به عنوان یکی از مواد ردیاب مورد استفاده در این پژوهش انتخاب شد. در انتخاب ماده رنگی ویولت کوواسول هم آزمایش جذب ماده رنگی صورت گرفت. در نمونه­های در عدم حضور خاک قرائت دستگاه ۶۵۴/۰ بود و در نمونه­های در حضور خاک ۵۸۸/۰ بود. این ماده هم به عنوان ردیاب دوم در این پژوهش انتخاب شد.
۴-۳- نتایج آزمایش­های ردیابی
در این قسمت نتایج حاصل از آزمایش­های ردیابی بیان می­گردد.
۴-۳-۱- نتایج بازیابی ماده ردیاب پانسیو ۴-آر
در این قسمت نتایج حاصل از بازیافت ماده رنگی پونسیو ۴-آر در سه نوع خاک بیان می­گردد.
۴-۳-۱-۱- نتایج بازیابی پانسیو ۴-آر برای خاک ریزدانه (FS)
در این آزمایش مقدار ۵/۰ گرم ماده رنگی پانسیو ۴-آر مورد استفاده قرار گرفت.
جدول ۴-۱: مقادیر ماده رنگی بازیابی شده با پانسیو ۴-آر در هر یک از نقاط اندازه ­گیری در خاک ریزدانه

 

محل نمونه برداری

پیزومتر ۱

پیزومتر ۲

پیزومتر ۳

پیزومتر ۴

مخزن پایین دست

عذرش معدن گــــــاهِ داد و معدلت چـــــار چــــو در زیـر او پر مغفرت
جوی شیـر و جـــوی شهدِ جاودان جویِ خمـــر و دجلـــــهی آبِ روان
جرعهیی بر خــــــاک تیره ریختند زآن چهــــار، و فتنـــهیی انگیختند
آب دادی عـــام، اصـــــل و فرع را از برای طُهــــر و بهـــر کــــرع را

تا از اینها پی بـــری ســـوی اصول تو بر این قانع شدی ای بـــوالفضــول
بشنو اکنون ماجــــرای خــــاک را که چه میگوید فسون محـــــراک را
پیش اسرافیل گشته او عبــــــوس میکند صد گونه شکل و چــاپلــوس
که: «بحقِ ذاتِ پــــاک ذوالجـــلال که مدار این قهــر را بر مــــن حلال
من از این تقلیب بــــویی میبـــرم بــــدگمــــانی میدود انـــدر سرم
تو فـــرشتــــه رحمتی، رحمت نما زآنکــــه مـــرغی را نیــــازارد هما
ای شفــــا و رحمتِ اصحـــاب درد تو همان کن، کآن دو نیکوکــار کــرد
زود اسرافیــــل باز آمـد به شــــاه گفت عذر و مــــاجــــرا نــــزد اله
کز برون فرمان بـــدادی که بگیـــر عکس آن الهـــام دادی در ضمیـــر؟
امر کردی در گرفتـــن، سوی گوش نمیکردی از قساوت، ســوی هــوش؟
سبق رحمت گشت غالب بــر غضب ای بدیع افعال و نیکـــــوکــــار رب
(مثنوی، ج۵، ۸۳)
۳-۱۸- فرستادن عزرائیل ملک العزم والخرم را علیه السلام به خاک برای ترکیب جسم آدم
گفت یـــــــزدان زود عـــزرائیل را که: « ببیـن آن خــاک پر تخییل را
آن ضعیفِ طال ظــــالم را بیــــاب مشت خـاکی هیــن! بیاور با شتاب»
رفت عزرائیل، سرهنـــــگِ قضــــا سوی کره خـــــاک، بهـــرِ اقتضــا
خاک بر قانون، نفیـــــر آغـــاز کرد داد سوگندش، بسی ســـوگند خورد
کِای غلام خاص، و ای حمـالِ عرش! ای مطاع الامر اندر عــــرش و فرش
رو، به حقّ رحمــــتِ رحمـــان فرد رو، به حق آن که با تــــو لطف کرد
گفت: « نتوانم بدین افسـون، که من رو بتــــابـــم زآمــــرِ سِّو عَلَـــن
بر نفیر تــــو جگــــر میســـوزدم لیک، حـــق لطفی همــی آموزدم :
لطف مخفی در میــــان قهــــــرها در حَـــدَث پنهـــــان، عقیقِ بیبها
قهر حق بهتر زصد حلـم مــن است منع کردجان زحق، جان کندن است
لطفهــــای مضمــــــر اندر قهرِ او جـــان سپــــردن جان فزاید بهر او
هین! رها کــن بدگمــــانی و ضلال سرقدم کن چــون که فرمودت: نفال
باز از نوعی دگــــــر آن خاکِ پست لابه و سجده همـی کرد او چو مست
گفت: « نه، برخیـــز، نبود زین زیان من سروجان مینهم رهــن و ضمـان
لابه مندیش و مکــــن لابــــه دگر خبر بد آن شــــــاه رحیـــم دادگر
بنده فرمانم، نیارم تـــــــرک کــرد امر او کــــز بحـــر انگــیزد گـــرد
گوش من از گفتِ غیــــرِ او کراست او مرا از جان شیرین جــان تـر است
جان که باشد کِش گزینم بــرکریم؟ کیک چه بوُد که بسـوزم زو گلیــــم؟
من ندانــــــم خیـــر، اِلاّ خیــرِ او صُمّ و بُکم و عُمــــی من از غیــر او
گوش من کــــرّ است از زاری کنان که منـــــم در کفِّ او همچون سَنان
(مثنوی، ج۵، ۸۴)
۳-۱۹- جایگاه فرشتگان در متون مقدّس
فرشتگان غالباً در روایتهای کتاب مقدّس یاد شدهاند. باور به وجود انها بخشی از اصول جزمی است که یهودیان و مسیحیان باید آن را بپذیرند. به همین ترتیب، مسلمانان با تکیه بر قرآن، این باور را در شمار اصول ایمانی خود جای میدهند: نیکی آن است که به خدا و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورد. (بقره، ۱۷۷، ۲۸۵؛ نساء ۱۳۶)
طبق هر سه دین توحیدی، فرشتگان در آسمان، گرداگرد عرش هستند و خداوند را تسبیح میگویند؛ و در زمین واسطهی میان خدا و انسان و ترجمان ارادهی الهی هستند؛ واسطهی وحیاند و پیام خداوند را به پیامبران میرسانند. آنان به نام خدا سخن میگویند، گاه با روح برتر، روح خداوند، خلط میشوند، در حالی که جز ابزاری نیستند، به نحوی اسرارآمیز به سوی انسان فرستاده میشوند و همچون فرشتگان محافظ، فرشتگان مجازات و فرشتهی مرگ تلقی میشوند. به فرمودهی قرآن، بعضی از آنها مجرمان را برای مجازات تا جهنم همراهی میکنند.
(ماسون، دنیر، قرآن و کتاب مقدّس، ترجمهی تهامی، ۱۳۷۹؛ ج۱/۲۰۹)
الهیات کاتولیک، میداند که خداوند، آفریدگار مطلق، شر را پدید نیاورده است. در نظر الهیات کاتولیک، فرشتگان، که آفریدههایی محدوداند کامل نیستند و این امکان هست که بر ضدّ ارادهی الهی بشورند؛ بعضی از آنها روحهای خبیثی شدند که در کتاب مقدس به عنوان دشمنان انسان شناخته شدهاند. (همان)
آباء کلیسا، فرشتگان را در زمرهی واقعیتهای نادیدنی قرار میدهند که از سوی خداوند قادر مطلق آفریده شدهاند. (کولسّیان، ۱: ۱۶)
در نظر آگوستین، آنها شریک نور سرمدی آفریده شدهاند. دبونیسیوس، یادآوری میکند که واژهی سرافین که بر نفی از فرشتگان اطلاق میشود، به معنای انان که مشتعلاند است(همان).
قرآن سخن ابلیس دربارهی آدم را که تازه آفریده شده بود، خطاب به خداوند این چنین نقل میکند: «من از او بهترم، مرا از آتشی آفریدهای و او را از گلی». (اعراف، ۱۲)
به نظر میرسد، دانش آدم که از دستان آفریدگار بیرون آمده است، در خلوص بدوی خود، از دانش فرشتگان که اسماء جانداران را از او میآموزند، فراتر است. (بقره، ۲۹-۳۱)
سنت یهود، انسانها را در جایگاهی فراتر از فرشتگان جای میدهد.
(ماسون، دنیز، ترجمهی تهامی، ۱۳۷۹؛ ج۱/۲۱۱)
فرشته در زبان عربی “ملک” نامیده میشود و ریشهی آن « L-A-K» به معنای فرستادن شخصی به عنوان پیامبر است. نامی است که بر فرشتهای نهاده شده است.
(پیدایش، ۱۶: ۴۸)
نامی است که به یک پیامبر داده شده (حجّیء، ۳: ۱) به یک کاهن (ملاکی، ۲: ۷) به اسرائیل (اشعیاء، ۴۲: ۱۶) و در زبان عربی، «ملأک» از فعل «لأک» به معنای فرستان یا ملک از ریشهی «م-ل-ک» است. واژهی رسل نیز برای فرشتگان به کار رفته است، (انعام، ۶۱؛ اعراف، ۳۵؛ هود، ۶۹؛ عنکبوت، ۳۱). ولی بر پیامبر نیز اطلاق میشود. واژهی یونانی « qagelos» در کهنترین ترجمهی یونانی عهد عتیق و « aggelos» که معادل ان در ترجمهی تورات به زبان لاتین، معنای «فرستاده» را دارد.
در ابتدای کتاب ایّوب«فصل ۱و۲، آیات ۶ و ۱» شرح مجلس فرشتگان آمده است که از آن فرستادگان (معنی واژهی فرشته این است» خدا به زمین گسیل میشوند، اینها گاه فرشتگان هلاک کنندهاند «خروج، فصل ۱۲، آیهی ۲۳؛ حزقیا، فصل ۹، آیهی ۱؛ مزامیر، فصل ۷۸، آیهی ۴۹» و گاه فرشتگان محافظ ملتها و افرادند «خروج، فصل ۲۳، آیهی ۲۰؛ دانیال فصل ۱۰، آیهی ۱۳» و گاه فرشتگان راهنمایند «پیدایش، فصل ۲۴، آیهی ۷».

به انسانهای مشکوک می گویند.
۳-۸-۲۹- یور تَم اَدَه کاوار تَم ناَده
Yowr tam adehe kavār tam nadehe
(باران در هوای آزاد تمام می شود اما زیر خانه پوشالی تمام نمی شود).زمانی که یک مسئله یا اختلافی پایان می دهد اما یکی ول کن ماجرا نیست.
۳-۹- تحلیل برخی از ضرب المثل های رایج در منطقه سندرک
۳-۹-۱- ای شانس دوشی یا و دَریا خُشی
مردی به نام دوشنبه بود که خیلی دوست داشت به سفرهای دریایی برود. تا اینکه بعد از مدت ها کسی پیدا شد که به او گفت می خواهم تو را با خود به سفر دریایی ببرم، دوشنبه که شانس و اقبال خوبی نداشت و به بد شانسی هم مشهور بود، خوشحال شد که با تکیه به بخت و اقبال آن شخص آرزویش بر آورده خواهد شد. خلاصه اینکه خودش را کاملا آماده سفر نمود و راهی سفر شدند که ناگهان خشکسالی حاکم شد و آب دریا خشک شد. دوشنبه با دیدن صحنه خشک شدن دریا نا امید شد و همچنان به بخت و شانس بد خود نالید و از آن به بعد این مثل را در مورد افراد بدشانس به کار می برند.
۳-۹-۲- در بلا اُفتاده ای رو تازه کن
در روزگاران دور مردی زندگی می کرد که با همسایگان خود رابطه خوبی نداشت و همیشه با آنها به بدی رفتار می کرد و به آنان فحش و ناسزا می گفت و همیشه اظهار می کرد که من به شما احتیاج ندارم، این شما هستید که به من احتیاج دارید. تا اینکه روزی برایش مشکل بزرگی پیش آمد و در رنج و محنت گرفتار شد و نمی توانست چکار بکند.تا اینکه یکی از دوستان قدیم خود را دید و مشکلش را با او در میان گذاشت. دوستش گفت از من کاری نمی آید، برو پیش همسایه هایت و از آنها کمک بگیر. مرد گفت من با آنها قهر هستم و روی کمک خواستن از آنها را ندارم، دوستش در جواب او گفت:در بلا افتاده ای رو تازه کن (حالا که در رنج و منحت افتاده ای خوشرو باش)

۳-۹-۳- خسوگ (مادر زن) پادشاه خو کوره حلا خَر لگته زه
Xowsog pādešāh xow kora halā xar lagateh za.
در زمان قدیم پادشاهی بود که مادر زن خیلی تنبلی داشت به گونه ای که دست به سیاه و سفید هم نمی زد و به تنبلی و بی حالی شهرت داشت هر وقت که کاری پیش می آمد، خودش را به کوری و نابینایی می زد تا اینکه یک روز در حیاط قصر نشسته بود که خری وارد حیاط شد و به لگد زد و از آن روز به بعد مادر زن پادشاه دیگه حتی از جایش هم بلند نمی شد و تنبل تر از گذشته شد که این ضرب المثل در مورد او گفته شد.
۳-۹-۴- رو مَدَ ای روباری پا اَیاره ای دو ماری
Row mada ey robāri pā ayāre ey domāri
اینگونه تعریف گردیده که مردی از تبار رودبار گذرش به یکی از روستاهای منطقه بشاگرد می افتد و مردم آن روستا به خاطر غریب بودنش به او احترام می کنند و او را به خانه خود دعوت می نمایند تا اینکه آن مردم یک روز به خاطر این همه احساس و محبت تصمیم می گیرد به خواستگاری یکی از دختران آن روستا برود و القصه به خواستگاری هم می رود و مردم از این کار او ناراحت می شود و این مثل را می سازند.
۳-۹-۵- شوهاذ نُوُون نَکن، نُووُن گرونن، وفای کهنه اُن بیش ای نُوُنن
Šohāz novon nakan novon geronen vafaye kohnaon bešey nowonen
این ضرب المثل در مورد انسانهایی است که بسیار تنوع طلب هستند و هر چیز نو و جدیدی را می خواهند ولی همیشه با مشکل مواجهند.
۳-۹-۶- نَکِشت و بُرِشت
Nakešt o borešt
این ضرب المثل در مورد آنهایی است که صبر و حوصله ندارند و می خواهند همیشه از دیگران جلوتر باشند و همیشه هم دچار مشکل می شوند.
(نکاشته می خواهی برداشت بکنی)
۳-۹-۷- ای دوستی اَکُنمت پوستی
Ey dosti akanomet posti
این ضرب المثل ها درمورد آنهایی است که با دوستی بیش از اندازه و غیر منطقی مانع پیشرفت می شوند و چنین دوستی مشهور به دوستی «خاله خرسه» است.
۳-۹-۸- ما که نداریم بهره ای چه غو چی یا چه کهره ای
Mā ke nadārim bahrei če yoči ya če kahrei
۳-۹-۹- نه خود خورم و نه به کسی دهم گنده کنم به سگ دهم
در دهکده ای مرد چوپانی بود که گوسفندان زیادی داشت و از شیر آنها دوغ و ماست فراوان درست می کرد و به دیگران هم نمی داد و وقتی شیرها گندیده می شدند به صحرا می ریختند یا اینکه جلوی سگ ها می گذاشت که این مثل در مورد او ساخته شد.
۳-۹-۱۰- مال لگور یا به گول یا به زور
لگور :(lagor ) ساده لوح – ترسو
روزگاری در روستایی مرد ثروتمندی زندگی می کرد که خیلی خسیس و ترسو بود در عین حال ساده لوح هم بود، هر وقت مردم روستا از او صادقانه کمک می خواستند، کمک نمی کرد و این باعث شد که مردم یا به گول و یا به زور از اموال او استفاده کنند که این مثل ساخته شد.
۳-۹-۱۱- خَوشی شوی خودُم ای سفر بیا نه شوی کَسون
روزگاری در روستایی دو تا زن به نامهای خاتون و بی بی جان که هر دو همسرانشان به سفر رفته بودند در همسایگی هم زندگی می کردند روزی خاتون با خوشحالی به سراغ بی بی جان رفت و گفت: مژده بده و خوشحال باش که شوهر من از سفر برگشته، بی بی جان که از دوری شوهرش ناراحت و غمگین بود به او جواب داد تو باید خوشحال باشی نه من، چون شوهر تو از سفر برگشته و این جا بود که این ضرب المثل را گفت: که مفهوم این مثل این است که«لذت و خوشی های شخصی به کام خود شخص خوشایند است نه به کام دیگران».
۳-۹-۱۲- به خو نَت اومدَم دوغم نداری برو خونه نشین که ماست می فرستم
در زمان های قدیم در روستایی خانوداه ایی زندگی می کردند که به خساست معروف بودند روزی یک از اهالی روستا تصمیم گرفت به خانه ی آنها برود و دوغ بگیرد. وقتی همسایه ها با خبر شدند به او گفتند : خودت را به زحمت نینداز که آن ها به تو دوغ نمی دهند. مرد گفت : من میروم تا ببینم چه می شود. مرد رفت و در خانه رو به او کرد و گفت : چرا خودت را به زحمت انداخته ای تو برو خانه ات من خودم برایت ماست می فرستم . مرد به خانه اش برگشت و منتظر ماند چند روز گذشت اما خبری از ماست نشد و به این ترتیب ضرب المثل ساخته شد.
۳-۹-۱۳- آدم ای هَستی اَکَن مَستی نه ای تنگدستی
در قدیم الایام دو خانوداه در همسایگی هم زندگی می کردند یک از خانواده ها ثروتمند و دیگری فقیر بود. خانواده ثروتمند هر روز شراب می نوشیدند و از شدت مستی داد و فریاد می زدند و خوشحالی می کردند اما خانوداه ی فقیر چیزی برای خوردن نداشتند و ناراحت و ملول بودند. روزی رهگذر به در خانه مرد فقیر رفت و این سوال را پرسید که چرا شما ناراحت و بی صدا هستید ولی همسایه ی شما شادی می کند و داد و فریاد می زند مرد فقیر با کمی تأمل این ضرب المثل را بازگو کرد.
۳-۹-۱۴- خَوشی بارون سَردوشُم بباره، سر قبرم بباره یا نباره
از جمله ضرب المثل های رایج در منطقه است و بدین مفهوم می باشد که احسان و محبت در زمان حیات افراد تاثیر بیشتری دارد . و وعده ی به وفاداری در هنگام مرگ و وفات ، وعهده ی بی پایه و اساس است.
۳-۹-۱۵- شوی سَهی به اِی رو سَهی
روزی درویشی از شهری می گذشت زن جوان و زیبارویی را دید که با یک مرد سیاه پوست کار می کرد درویش به گمان این که مرد سیاه پوست نوکر اوست گفت : ای زن جوان در شأن شما نیست که با نوکر کارکنی ، زن جواب داد : این مرد سیاه پوست شوهر من است.
درویش با تعجب گفت : شما به این زیبایی چطور با این مرد ازدواج کرده ای ؟ زن جواب داد : روزگاری در شهر ما دختران زیبا و مجرد را می ربودند من هم از ترس اینکه ربوده شوم با این مرد سیاه پوست ازدواج کردم و به او پناه آوردم و مفهوم مثل این است که شوهر سیاه بهتر از روسیاهی است.
۳-۱۰- قصّه ها
قصه در لغت به معنی حکایت،سر گذشت و ماجرا در اصطلاح ادبی ، اثری مکتوب یا شفاهی که به شرح سرگذشت شخصی خاص می پردازد. از جنبه ادبیات داستانی ، قصّه به آثاری که در آن تأکید بر حوادث خارق العاده بیشتر از تحول و پرورش آدم ها و شخصیت ها است، محور ماجرا بر حوادث خلق الساعه می باشد. از انوع ادب داستانی قصّه و افسانه از همه به فرهنگ عامه نزدیکتر است این نزدیکی از قرن پنجم و ششم هجری قمری به بعد بیشتر مشاهده می شود زیرا از این به بعد متن های ادبی کاملاً زیر سلطه نثر عربی قرار گرفته اند . ذوق و سلیقه منشیان و مترسلان درباری به تدریج رو به ضلالت گرائیده شد.قصه های عامیانه که از این تأثیر برکنار مانده بودند، خاصیت گفتاری خود را حفظ کردند و باعث شد مردم عامه بیشتر به قصه های سنتی رو بیاورند و کمتر به متون نثیر فنی بپردازند(شهمرادی،۱۳۹۰،۱۰۶).
قصّه ها از زمان انسانهای اولیه وجود داشته است و از هنگامی که آن ها با مسایلی چون بیماری و مرگ رو به رو می شدند و از سر شگفتی به جستجو راه حل هایی برای آن می پرداختند ، اسطوره ها پیدا شدند و اندک قصّه های روایتی که در .واقع محور اصلی ادبیات کودکان است تکوین یافت، و به مرور دستخوش تغییرات و پیشرفت هایی شد تا بتوانند جامعه بشری آن روز را تحت تأثیر زمینه هایی چون دوستی قبیله و نگهداری از سنت های قبیلگی قرار دهد(اورمزد،۱۳۹۰ ، ۱۴).
۳-۱۰-۱- از محبت خارها گل می شود
زنی بود که شوهرش او را دوست نداشت و او را اذیت می کرد، کلاً سرناسازگاری با هم داشتند. در زمان قدیم رسم بود که اگر کسی با مشکلی مواجه می شد نزد ملّا می رفت تا اینکه دعائی برای او بنویسد و مشکلش حل شود.
زن نزد ملّا رفت و موضع را با ملّا در میان گذاشت،ملا گفت : اگر می خواهی برایت دعا بنویسم و گره از مشکلت باز کنم باید برای من ۳ تار موی پیشان شیر بیاوری . زن بازگشت و در راه خانه با خود می گفت من موی پیشانی شیر را از کجا بیاورم، در همین فکر بود که شخصی به ذهنش آمد که می توانشت او را در این زمینه کمک کند.
روز بعد به سراغ آن شخص رفت و در خانه او را زد ، پیرزنی در را باز کرد ، قضیه را برای پیرزن با تجربه تعریف کرد.پیرزن به او گفت مقداری خرمای روغنی (چنگال) را بردار و روانه دشت و صحرا شو، وقتی که شیر را دیدی، روز اول خرما را در دید شیر بگذار و خود پنهان شو، روز دوم خرما را بگذار و خود را در دور دست نمایان کن و روز سوم کمی نزدیک و نزدیک تر برو و همینطور آرام آرام به شیر نزدیک شو.چون شیر ببیند تو برایش غذا می آوری و به او محبت می کنی به تو آسیبی نمی رساند و تحت تأثیر محب تو قرار می گیرد.و تو هم از این فرصت استفاده کن و دست به پیشانی اش بکش و ۳ تار موی را از پیشانی اش بکن . خلاصه زن رفت و این کارها را انجام داد و ۳ تار موی را از پیشانی شیر کَند و برای ملّا برد.
زن به ملا گفت چیزی را که خواسته بودی آورده ام.
ملّا در جواب گفت : نیازی به دعا کردن ندارد ، تو که توانسته ای با محبت کردن خود شیر را رام کنی، حتماً با ابراز عشق و علاقه و احسان نمودن به شوهرت دل او را دست خواهی آورد و می توانی کاری بکنی که شوهرت هم تو را دوست داشته باشد(شهمرادی، ۱۳۹۳،۱۰۸-۱۰۷).
۳-۱۰-۲- قصه احمدک و دختر پادشاه
راویان اخبار و ناقلان آثار و طوطیان شیرین شکر گفتار چنین روایت می کنند که در روزگار قدیم یک مرد به نام احمدک بود که در این دنیا فقط یک مادر داشت و خیلی زیاد فقیر بودند، احمدک هر روز به جنگل می رفت و هیزم جمع می کرد و این هیزم ها را به درب خانه ها، در تنورها ، می برد تا یک لقمه نان به او بدهند و هر روز کارش همین بود تا روزی از روزها کلاغی به سر بام نشسته بود. به مدت سه هفته بود که قارقار می کرد. خلاصه یک روز که احمدک برای چیدن هیزم به جنگل رفت بعد از این که هیزم ها را جمع و جور کرد آنها را با طناب بست و نگاه به دور و برخود کرد ناگهان مردی را دید که ریسمانی در دست داشت و آن ریسمان را به درختی می بست احمدک تعجب کرد که چرا این ریسمان به آن درخت که نزدیک بود نمی رسد ولی به آن درخت که دورتر بود می رسید احمدک فقیر رفت جلو و با آن مرد سلام کرد و از او پرسید که دلیل آن چیست که این ریسمان به این درخت که نزدیک است نمی رسد ولی به آن درخت که دورتر است می رسد آن مرد به احمدک چنین پاسخ داد که قسمت تو دختر پادشاه پاروز است احمدک در آن لحظه بر سر چشمه آبی رسید و از آب چشمه آبی نوشید و دست و صورت خود را هم شست و اندکی بعد شتری را دید که با مهار کنار چشمه خوابیده بود. احمدک با خود گفت من تا بحال سوار شتر نشده ام و دوست دارم امروز سوار این شتر شوم تا ببینم خوب است یا نه . سپس احمدک سوار شتر شد و همین که سوار شد، شتر از جا برخاست،و حرکت کرد و امان از دست احمدک گرفت و شتر رفت تا احمدک را به مسجدی که در یک شهر بود رساند و کنار مسجد ایستاد و احمدک از شتر پیاده شد ،از قضا شتر احمدک را به شهری که پادشاه پاروز در آنجا بود برده بود احمدک در گوشه این مسجد معتکف شد.خلاصه در قسمتی از این شهر عروسی دختر پادشاه با پسر عمویش یعنی پسر وزیر بود. دختر پادشاه از پسر وزیر متنفر بود و دوست نداشت با او ازدواج کند و دختر پادشاه به پدرش و بقیه گفته بود حالا که شما مرا مجبور به این ازدواج تلخ می کنی من حرفی ندارم ولی یک شرط می گذارم که تا پسر عمویم وارد حجله شد او را با شمشیر به قتل می رسانم عموی دختر که از این ماجرا خبردار شد کمی فکر کرد و گفت حال که این دختر سوگند خورده که شب اول پسر مرا می کشد پس باید کس دیگری را پیدا کنید تا به جای پسرم شب اول وارد حجله شود و آن پسر را اشتباهاً به جای پسر من به قتل برساند غلامان جستجو را آغاز کردند تا چنین فردی را پیدا کنند و بالاخره پسر جوانی را که کنار مسجد نشسته بود دیدند و سراغش رفتند.
غلامان دست این پسرک جوان (احمدک فقیر) را گرفتند و اور ا به قصر وزیر بردند وزیر جلو آمد و به احمدک گفت ای پسر جوان من برای تو یک شرط می گذارم و تو باید شرط مرا قبول کنی . وزیر گفت می خواهم با دختر پادشاه ازدواج کنی اگر این کار را کنی مبلغ ۱۰۰ تومان به تو پاداش می دهم و دستور العمل های لازم را به او داد و به او گفت چند ساعتی داخل حجله بنشین ولی دست به اندام دختر نزن و پس از چند لحظه که گذشت به بهانه رفتن به دستشویی از حجله بیرون بیا و لباس دامادی را از تنت بیرون بیار و پول خود را بگیر و به شهر و دیار خودت برو. احمدک قبول کرد و بعد از اینکه حمام رفت و لباس دامادی را پوشید. سپس احمدک را به جای پسر وزیر راهی حجله کردند دختر پادشاه تا چشمش به احمدک فقیر افتاد گفت اگر من صد بار هم سوگند بخورم این جوان را نمی کشم و او را از صمیم قلب دوست می دارم و پس از اندکی که گذشت دختر پادشاه به احمدک فقیر گفت بیا با هم بخوابیم احمدک گفت صبر کن تا من دستشویی بروم و بعد از رفتن وبه دستشویی کنار تو بر می گردم. احمدک از حجله بیرون آمد و لباس های دامادی را هم از تن خود بیرون آورد و لباسهای را به پسر وزیر داد و آنها از احمدک تشکر کردند و پولی را به او دادن و احمدک رفت در کنار همان مسجدی که قبلاً نشسته بود نشست و شتری را که او را به این شهر رسانده بود را دید و سوار شتر شد و شتر او را به شهری که احمدک در آنجا زندگی می کرد برد.و خلاصه پسر وزیر لباس های دامادی را پوشید و وارد حجله شد. دختر پادشاه تا چشمش به پسر عمویش افتاد شمشیر را بیرون آورد و خواست او را بکشد . دختر پادشاه گفت : ای حرامزاده تو با من چیکار می کنی چند ساعت قبل یک پسر دیگری آوردی و حالا خودت آمدی مگر یک زن را به چند شوهر می دهند زود از حجله ام برو بیرون و گرنه تکه تکه ات می کنم . دختر با ناراحتی نزد پدرش رفت و گفت ای پدر مهربان مگر یک دختر را چند شوهر می دهند اول یک پسر رعنا و رشید را نزد من می فرستی و چند لحظه بعد پسر وزیر را . پدر جان من همان پسر را می خواهم که در نگاه اول عاشق او شدم. پادشاه گفت چون پسر وزیر با تو نامردی کرده تو آزادی با هر کسی که دلت می خواهد ازدواج کنی. دختر گفت : پدر جان تو باید پول زیادی به من بدهی تا من بتوانم شوهر مورد علاقه ام را پیدا کنم. دختر با لباس های مردانه و همراه غلام ها و سوارکارها ی زیاد شهر به شهر رفت و از مردم می خواست تا هر کس قصه زندگی اش را تعریف کند و به آنها ۱۰۰ تومان بدهد خلاصه دختر رفت تا به شهری رسید که احمدک در آن شهر زندگی می کرد. مردم آن شهر هر کدام آمدند بدون اینکه دختر پادشاه را بشناسند قصه ی زندگی خود را تعریف کردند تا نوبت احمدک رسید همین طور که داستان زندگی اش را تعریف می کرد دختر پادشاه به او کیسه های طلا می داد و می گفت بیشتر بگو تا آخر قصه اش را گفت دختر پادشاه که پی برده بود که او ، همان مرد رعنا و رشید است کیسه های طلای بیشتری به او می داد و به او می گفت بیشتر بگو که از زندگی تو خوشم آمده است.آخر ماجرا که شد دختر شروع به تحسین از احمدک کرد و گفت من همان دختر پادشاه هستم برو مادرت را بیاور تا به قصر ما برویم. احمدک و مادرش و دختر پادشاه به قصر رفتند پادشاه که منتظر آنها بود با آغوش باز آنها را پذیرفت. پادشاه عقد دخترش را با احمدک بست و دست احمدک را در دست دخترش گذاشت و هفت شبانه روز جشن گرفتند.
۳-۱۰-۳- آدم و پری

مخاطبان محلی

 

 

 

فرایند مدیریت

 

فرایند مدیریت سیستماتیک برای تبلیغ دهندگان

 

مدیریت بیمه اتوماتیک، دستی

 

مدیریت بیمه اتوماتیک یا دستی

 

مدیریت بیمه اتوماتیک، دستی

 

 

 

پیوند مستقیم به لیست محصولات

 

دارد

 

ندارد

 

ندارد

 

ندارد

 

 

 

هدف­گیری تبلیغات

 

هدف­گیری پویای مشتری مبتنی بر رضایت

 

فاقد هدف­گیری سیستماتیک

 

فاقد هدف­گیری سیستماتیک

 

فاقد هدف­گیری سیستماتیک

 

 

 

ردگیری تبلیغات

 

ردگیری اتوماتیک

 

ردگیری بسیار

 

ندارد

 

ندارد

 

 

 

ارزیابی عملکرد

 

ارزیابی و سنجش اتوماتیک

 

ارزیابی عملکرد اتوماتیک و مستقیم

 

فاقد ارزیابی عملکرد اتوماتیک و مستقیم

 

فاقد ارزیابی عملکرد اتوماتیک و مستقیم

 

 

 

هزینه

 

کم

 

بسیار بالا

 

بالا

 

متوسط

 

 

 

در مقایسه با تبلیغات سنتی، تبلیغ در اینترنت از مزیت­های تعامل قابل ملاحظه­ای بر خوردار است. از آن جمله می­توان به ارتباطی دو طرفه با مخاطبان به ایجاد یک پیوند مستقیم به امنیت محصولات، توانایی هدف­گیری ایستا و پویای مشتریان، دسترسی جهانی و شبانه­روزی، ارسال ونگهداری و به­روزرسانی آسان، قابلیت اندازه ­گیری و ردگیری بالا، طراحی پیام آگهی و قابلیت فروش اشاره کرد. به­علاوه هزینه تبلیغ در اینترنت نیز به مراتب کمتر از رسانه­های دیگر می­باشد. شرکت­های تجاری اگر بخواهند در عرصه فعالیت باقی بمانند و موقعیت خود را در بازار پر رقابت امروزه حفظ کنند چاره­ای جز بکارگیری این نوع از تبلیغات را نخواهند داشت. تبلیغات اینترنتی دارای اشکال مختلفی است که هر شکل آن دارای ویژگی­های خاصی خود است که با توجه به هدف تبلیغات نوع محصول، ویژگی مخاطبین باید شکل متناسب تبلیغات اینترنتی انتخاب شود (قریحه و همکاران، ۱۳۹۲).
نگرش نسبت به تبلیغات
نگرش عبارت است از ساماندهی بلندمدت فرآیندهای انگیزشی، احساسی، ادراکی و شناختی با توجه به برخی جنبه­ های محیطی که فرد در آن قرار گرفته است. بر همین اساس، نگرش یک فرد بیانگر شیوه تفکر، احساس و واکنش­هایی است که نسبت به محیط اطراف خود (مثلاً نسبت به خودروی مورد علاقه اش) داد. درمورد تعریف نگرش، موارد گوناگونی مطرح شده است. تورثون^[۵] نگرش را میزان شدت احساساتی که فرد درمورد یک محرک دارد، تعریف می­ کند. نگرش­ها به واسطه عواملی مانند عوامل درونی و شخصیتی مانند باور و تمایلات فردی آن ها سرچشمه گرفته و گاهی از عوامل بیرونی مثل درآمد، تأثیرگذاران خارجی و عوامل اقتصادی متأثر می­ شود. از نقطه نظر تاریخی دو گرایش عمده در مطالعه نگرش­ها وجود داشته است. گرایش اول به دیدگاه سه بُعدی و در دیدگاه دوم نگرش به یک ساختار مجرد احساسی در نظر گرفته شده است. در گرایش اول که مبنای نظری این پژوهش را تعیین می­ کند، ابعاد نگرش شامل عنصر شناختی، عنصر احساسی و عنصر رفتاری است. عنصر شناختی از باورها و دانش مصرف کننده نسبت به یک شی تشکیل شده است. درمورد هر شی باورها و و اعتقادهایی وجود دارد که هرکدام منعکس کننده دانش فرد درمورد ویژگی­های کالا است. مصرف کننده با بهره گرفتن از باورهای خود، کالا یا خدمات را ارزیابی می­ کند. عنصر دوم واکنش­های احساسی درمورد یک کالا است که بُعد عاطفی نگرش نامیده می­ شود، با ابراز احساسات یک فرد نسبت به یک کالا و مثبت و یا منفی نگریستن به آن، درواقع ارزشیابی عاطفی خود را برای توصیف کالا اعلام کرده است. در عنصر سوم نیز همان­گونه که فکر می­ کند و تمایل دارد، تصمیم­ها و تمایلات خود را عملی می­ کند (صنایعی و شافعی، ۱۳۹۱). نگرش نسبت به تبلیغات این گونه تعریف شده است: زمینه برای پاسخ به یک محرک تبلیغاتی خاص به صورت مطلوب طی یک موقعیت خاص است. نگرش­هایی که نسبت به تبلیغات شکل می­گیرند بر روی نگرش مشتریان نسبت به نام تجاری وهم چنین هدف خرید مشتریان تاثیرگذار است. اگر هدف نهایی تبلیغات ایجاد نگرش مثبت نسبت به تبلیغات ونام تجاری باشد. افزایش احتمال خرید با یک پاسخ احساسی مثبت به تبلیغ رابطه مثبت و مستقیمی با شناخت نام تجاری و نگرش مثبت نسبت به نام تجاری واهداف خرید مشتریان دارد. آنچه به نظر می رسد این است که هنگامی که مشتریان یک تبلیغ مشخصی را می­پسندند، احتمالاً آن نام تجاری تبلیغ شده را دوست خواهند داشت و مشتریان برای خرید آن نام تجاری آماده­تر خواهد شد (قریحه و همکاران، ۱۳۹۲).

در این مورد دو دیدگاه متفاوت حاکم بر نظریات حقوق‌دانان است که اختصاراً به آن اشاره خواهیم نمود:

 

1. 1. 1. عده‌ای معتقدند که چون اصل بر شرط بودن قبض در صحت عقد رهن است و ماده 42 یک استثناء است و در یک قانون خاص مندرج گردیده ، باید استثناء را در موارد سکوت تفسیر مضیق نماییم؛ بنا‌براین، درخصوص سکوتِ قانون درمورد رهن بار کشتی باید این نتیجه را گرفت که در این نوع رهن نیز قبض شرط صحت است.

   

 

1. 1. در مقابل، عده‌ای دیگر معتقدند که اگرچه درمورد قبض بار و کالاهای کشتی به‌صراحت سخنی به میان نیامده است. ولی با توجه به سیاق مواد مربوط به رهن و نیز ماهیت و فلسفه‌ آن می‌توان گفت که قبض بار نیز نباید شرط رهن باشد.^[111]

 

همچنین در ادامه این‌گونه استدلال کرده‌اند که استثنای با مبنا سرایت‌پذیر است.اما، استثنای بدون مبنا را نمی‌توان سرایت داد و شرط صحت نبودن قبض درمورد رهن کشتی استثنای با مبنا است و نهایتاً اینکه عدم شرطیت قبض درمورد رهن کشتی قابل تسری به رهن بار کشتی است؛ چرا که مبنا یکی است.^[112]
در نهایت باید این‌گونه نتیجه گیری کرد: لزوم قبض مادی، حتی در رهن مدنی باعث دشواری‌های حقوقی و عملی گردیده و از طرفی،رویه‌ی قضایی در جهت تعدیل حکم قانون درباره مفهوم قبض تلاش نموده است و تعبیر قبض عرفی و استیلای معنوی را نیز پذیرفته است و چه بسا پذیرش نقش قبض در صحت عقد رهن با توجه به اطلاق ماده‌ی 772 قانون مدنی در امور مدنی نیز قابل توجیه نیست .
در خصوص رهن‌های تجاری به دلیل رعایت اصل سرعت، قبض و استیلا به معنای قبض مادی مطرح نبوده است و بالطبع، در رهن کشتی که در حیطه‌ی امور دریانوردی حاصل می‌شود، به دلیل ضرورت وجود این نوع رهن‌ها در توسعه و سهولت امور دریانوردی، همچنین هدف آن که تشویق و توسعه‌ی سرمایه گذاران به دادن وام‌های کلان به مالکان کشتی در ‌حال ساخت یا مالکان کشتی‌هایی که در حین سفر نیاز به اعتبارات کافی دارند است،شرط نبودن قبض مقرر شده است چرا که قبض اساساً با ادامه‌ی فعالیت کشتی منافات دارد.
در رهن بار و کرایه‌ی باربری نیز علی‌رغم سکوت قانون‌گذار دریایی، به دلیل وضوح امر، قبض شرط صحت عقد نیست؛ زیرا، رهن بار و کالا طبق ماده‌ی 89 در شرایط اضطراری و در حین سفر دریایی منعقد می شود که صرفاً به منظور ادامه و تعقیب سفر دریایی انجام می شود و روشن است که در حین سفر دریایی و در مواقع فوری، اصل سرعت و شرایط اضطراری موجود اقتضا می‌کند سریعاً عقد رهن منعقد گردد و نیاز به قبض مال مرهون اساساً مطرح نمی‌شود و چه بسا که مرتهن اصولاً دسترسی به مال مرهون نداشته باشد.
گفتار دوم: شرایط اختصاصی
برای تحقق عقد رهن دریایی شرایطی لازم است. شرایط عام صحت قرارداد و نیز شرایط عام حاکم بر رهن مدنی در ارتباط با رهن دریائی قبلاً بررسی شده است.لیکن،شرایط خاصی نیز در زمینه رهن دریائی وجود دارند. این شرایط را به اجباری و اختیاری تقسیم نموده‌ایم؛ چرا که عدم رعایت شرایط اجباری، موجب خروج از قواعد و حوزه‌ی رهن دریایی خواهد شد و قرارداد مشمول قواعد رهن مدنی قرار می‌گیرد. لیکن، عدم رعایت شرایط اختیاری این ضمانت اجرا را در پی نخواهد داشت، بلکه تنها طرفین ممکن است امتیازاتی را از دست بدهند.
بند اول: شرایط اجباری
در قانون دریایی مبحثی تحت عنوان شرایط اجباری مطرح نشده است. اما، از لحن برخی مواد مانند ماده‌ی 42 این شرایط را می‌توان فهمید.
الف. ثبت رسمی
با عنایت به ماده‌ی 34 مکرر قانون ثبت، علاوه بر ثبت معاملات رهنی نسبت به اموال غیرمنقول که به موجب ماده‌ی 47 همین قانون ثبت آن اجباری اعلام شده است، ثبت رهن یا هرگونه معامله با حق استرداد دیگر نسبت به اموال منقول نیز به منظور صدور اجراییه لازم دانسته شده است؛ لذا عموماً برای برقراری حق رهن، پیش‌بینی ترتیبات ثبتی ضروری است؛ زیرا، نسبت به مفاد اسناد عادی حداقل ادعای جعل و انکار و تردید به سهولت میسر است و این امر حقوق مرتهن را در معرض تضییع و تفریط قرار می‌دهد و همچنین به لحاظ تأثیر قرارداد رهن نسبت به حقوق اشخاص ثالث، احراز تاریخ تنظیم سند رهنی دارای اهمیت بسیار است؛ بنابراین ملاحظات، تردیدی نیست که قراردادهای رهنی مدنی و تجاری باید به ثبت برسند^[113]. علاوه بر این، قانون دریایی به لحاظ اهمیت موضوع ثبت در معاملات رهن دریایی به‌صراحت در ماده‌ی 42 ثبت را لازم داشته است و کیفیت معاملات رهن کشتی به موجب ماده‌ی 48 تابع مفاد ماده‌ی 24 این قانون قرار گرفته است و همین‌طور آیین نامه‌ی ثبت انتقالات و معاملات کشتی‌ها مصوب 13/6/134، در این خصوص ثبت را الزامی دانسته است.
طبق ماده‌ی 24، ثبت همه‌ی انتقالات و معاملات و اقاله راجع‌به عین کشتی‌های مشمول این قانون و همچنین منافع آن‌ها درصورتی که مدت آن زائد بر دو سال باشد در داخل کشور «اجباری» است و منحصراً به‌وسیله‌ی دفاتر اسناد رسمی که برای این کار از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اجازه مخصوص دارند انجام می‌شود و درصورتی‌که معاملات مزبور خارج از کشور صورت گیرد، انجام معامله طبق مقررات کشور محل وقوع آن باید توسط نزدیک‌ترین نماینده کنسولی ایران به محل معامله گواهی و مراتب به دفتر کنسولگری نیز منعکس و ظرف 15 روز به سازمان بنادر و کشتی‌رانی ایران اعلام شودو همچنین، به موجب بند «د» این ماده «همه‌ی معاملات مربوط به فروش و انتقال و رهن کشتی باید در اسناد« ثبت» و «تابعیت» کشتی قید شود». مدلول این بند از قانون این اجازه را به ما می‌دهد که بگوییم هر حکم، عقد یا به‌طور کلی هر عملی که موجب انشا، نقل، تعدیل یا اسقاط حق عینی مربوط به کشتی شود، هیچ‌گونه اثری نخواهد داشت، مگر آنکه در سند ثبت کشتی قید شود. به عبارت دیگر، ترتیب اثر هر عمل قانونی مربوط به حق عینی وارد بر کشتی متوقف بر درج و ثبت آن واقعه در سند رسمی کشتی است.^[114]
بند (د) ماده‌ی 24، ثبت همه‌ی معاملات مربوط به رهن کشتی را الزامی دانسته است؛ اما، لازم به ذکر است که تاکید این بند صرفاً بر رهن کشتی نبوده و ناظر به دیگر اقسام رهن دریائی مشتمل بر کشتی، رهن بار و کرایه‌ی باربری نیز است؛ چرا که بار کشتی و رهن کرایه‌ی باربری نیز ملحق به رهن کشتی بوده و هنگامی‌که قانون‌گذار نظر به انواع و اقسام رهن داشته است، الزامی‌بودن ثبت را نیز برای آن قائل شده است؛ بنابراین، تصریح قانون‌گذار به رهن کشتی ناشی از غلبه این نوع رهن دریایی بر موارد نادر رهن بار و کرایه‌ی باربری است. از سوی دیگر، ماده‌ی 89 مقرر نموده که اگر در حالت اضطرار نیاز به اخذ وام و وثیقه‌گذاشتن کرایه یا بار کشتی باشد، فرمانده ابتدا صورت‌مجلسی با ذکر موجبات قرضه، تنظیم ‌کند و آن را به امضای افسران ارشد کشتی برساند و مراتب را فوراً به مالک کشتی اطلاع داده و کسب تکلیف نماید. درصورتی که از طرف مالک کشتی، وجوه لازم در اختیار فرمانده گذارده نشود، فرمانده می‌تواند درصورتی که کشتی در بندر خارجی باشد، با ارائه صورت‌مجلس مذکور و کسب اجازه از نماینده کنسولی ایران و در صورت عدم حضور نماینده‌ی کنسولی ایران در محل، با اجازه‌ی مقامات صلاحیت‌دار محل و درصورتی که کشتی در بنادر ایران باشد، با اجازه‌ی دادستان محل یا نماینده‌ی قانونی او مبادرت به تحصیل وام کند.
از لحن این ماده نیز این‌گونه متبادر به ذهن می‌گردد که ثبت رهن بار نیز الزامی است، خصوصاً با توجه به مبالغ زیاد این وام‌ها و بهره‌های قابل‌توجه آن، درصورت عدم ثبت، این امر موجب عدم ثبات این قراردادها می‌گردد و قطعاً موجب تضییع حقوق طرفین و حتی اشخاص ثالث می‌گردد.
نکته حائز اهمیت دیگر درخصوص سند ثبت و سند تابعیت است که رهن باید در هر دو سند ذکر شود. ابتدا اینکه این اسناد چیست و چه ضرورتی برای ثبت در آن‌ها وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت، تابعیت رابطه‌ای است حقوقی بین شخص و دولت متبوع او که تنها اشخاص از تابعیت برخوردارنداما، درخصوص اموال و اشیاء اصولاً تابعیتی وجود ندارد. با این حال قوانین و مقررات بر اینکه کشتی از جمله اموال بوده و دارای تابعیت است، اجماع دارند. علت این امر را باید در دو واقعیت انکارناپذیر جستجو کرد: «1. دریانوردی بین‌المللی رفت‌وآمد در آب‌های دیگر کشورها را به دنبال دارد که هرکدام سیستم حقوقی خاص خود را دارند و برای اینکه کشتی در انجام‌دادن دریانوردی دچار مشکلات ناشی از این تنوع نشود، باید مقررات و ضوابط حقوقی یکسانی بر آن حاکم باشد؛ بنابراین، باید با یک دولت، ارتباط مستقیم برقرار کند تا مورد ادعای دیگر دول قرار نگیرد.2. کشتی‌ها اغلب در دریاهای آزاد تردد دارند و این آب‌ها به هیچ دولتی تعلق ندارند. لیکن، برای جلوگیری از هرگونه هرج‌ومرج و بی‌قانونی، بهترین روش آن است که کشتی‌ها با به اهتزاز درآوردن پرچم یک کشور و قرارگرفتن تحت تابعیت آن حاکمیت و صلاحیت انحصاری این کشور را بپذیرند.^[115]»بنابراین، با برافراشتن پرچم ملی یک کشور بر روی یک کشتی، علقه‌ی تابعیت میان آن کشتی و دولت اعطاکننده برقرار می‌شود. تابعیت آثار گسترده‌ای دارد که آنچه مربوط به بحث ما است، لزوم پیروی از قانون کشور متبوع و رعایت مقررات ثبتی آن است؛ لذا، همه‌ی انتقالات و معاملات مربوط به کشتی باید در اسناد تابعیت منعکس شود.
سند ثبت کشتی نیز گواهینامه‌ای است که سازمان بنادر و کشتی‌رانی طبق نمونه‌ی مخصوصی که در آیین‌نامه ثبت کشتی‌ها و شناورها معرفی شده، به نام کشتی تنظیم و صادر می‌کند. این سند باید به امضای مالک یا نماینده‌ی او و همچنین سازمان بنادر و کشتی‌رانی برسد.^[116] تمام معاملات و از جمله معاملات رهنی باید در این سند نیز ثبت شود تا حقوق اشخاص ذی‌نفع رعایت گردد و همچنین مقررات ایران بر آن‌ها اعمال شود.
برخی از حقوق‌دانان لزوم ثبت و تنظیم با سند رسمی را به این دلیل دانسته‌اند که قبض در رهن کشتی ضرورت ندارد. در مواردی که سند رسمی تنظیم می‌شود، منظور ازقبض و اقباض که پیدایش حالت وثوق از طریق گرفتن وثیقه است، در همان مرحله‌ی تنظیم سند رسمی تأمین می‌شود؛ یعنی، مرتهن مطمئن است که وثیقه بدون تأمین طلب او فک نخواهد شد.^[117] همان‌طور که گفته شد، چون قبض ضرورت ندارد، قانون‌گذار با الزامی دانستن ثبت رسمی رهن دریایی زمینه‌ی اطمینان‌خاطر مرتهن را فراهم کرده است.
نکته دیگر این است که آیا ثبت معاملات رهنی کشتی در اسناد ثبت و تابعیت امری شکلی یا ماهوی است. به عبارت دیگر، اگر راهن سند رهن را در مراجع صالح ثبت ننموده باشد، قرارداد رهن چه ارزشی خواهد داشت؟
در پاسخ به این سؤال با توجه به سکوت قانون‌گذار اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی قائل به بطلان این عقد شده‌اند؛ چرا که ثبت معاملات رهنی کشتی را با استناد به ظاهر ماده‌ی 42 از شرایط صحت این عقد می‌دانند.^[118] اما، نظر عده‌ای دیگر این است که نباید وقایع قانونی نظیر فروش و رهن را به دلیل ثبت نشدن آن‌ها در سند ثبت کشتی ماهیتاً باطل قلمداد کرد؛ بلکه، منطقاً بهره‌مندی و انتفاع متعاقدین از این اعمال حقوقی را باید متوقف به ثبت آن‌ها در اسناد کشتی دانست؛^[119]چرا که عقد با توافق طرفین به وجود آمده است اما، با ثبت است که مشمول قانون دریایی می‌شود؛ بنابراین، ثبت محدوده آثار و شرایط را روشن می‌کند و در اصل صحت عقد دخالتی ندارد؛ لذا،گر عقد رهن ثبت شود، قوانین و مقررات قانون دریایی بر آن اعمال می‌شود و در صورت عدم ثبت تابع رهن عام (مدنی) قرار می‌گیرد. نظر دیگری که متبادر به ذهن می‌شود، این است که رهنی که ثبت نشود، رهن دریایی تلقی می‌شود. اما، نزد محاکم و ادارات دولتی و اشخاص ثالث قابلیت استناد ندارد و استناد به آن منوط به رعایت فرایند ثبت عقد است؛ زیرا، توافق بر رهن در حیطه‌ی امور دریایی حاصل شده است و به نحو صحیح رهن دریایی شکل گرفته است.^[120] اما، عدم ثبت موجب از دست دادن یک سری مزایای رهن دریایی از جمله حق تقدم می‌شود.^[121] این نظر در حقوق کشور های آمریکایی و اروپایی پذیرفته شده است و معمولاً اجباری برای ثبت رهن پیش‌بینی نشده است. لیکن، برای برخورداری از آثار قانونی باید ثبت در بندر ثبت کشتی صورت گیرد^[122]. مزایای ثبت کشتی به این قرار است: رجحان بر رهن‌های ثبت‌نشده‌ی سابق و رهن‌های ثبت‌شده‌ی لاحق، رجحان بر هر گونه قرض و وام ثبت نشده و بدون حق وثیقه‌ی سابق و لاحق.^[123]
به نظر نگارنده، با توجه به اصل آزادی اراده و همچنین اصل رضایی‌بودن معاملات و رعایت اصل صحت باید این نوع رهن را صحیح بدانیم و مانند نقل و انتقال املاک و ثبت آن‌ها امکان الزام به تنظیم سند رسمی را در این موارد قائل شویم یا حداقل ضمانت اجرا را این بدانیم که عقد جنبه‌ی مدنی خواهد داشت و قائل‌شدن به بطلان عقد امری بعید به نظر می‌رسد؛ بنابراین، حکومت مواد قانون دریایی منوط به ثبت خواهد بود.^[124]
در وضعیت کنونی، برای پیشگیری از بروز اختلاف عملاً طرفین قرارداد شرایط ثبت قرارداد و ضمانت اجرای عدم ثبت آن را در قرارداد تصریح می‌کنند. به‌عنوان مثال، وکالت‌نامه‌ای به نفع مرتهن تنظیم می‌کنند تا وی از طرف راهن وکالت جهت ثبت قرارداد داشته باشد.
نکته دیگر این است که ثبت رهن معمولاً در کشور صاحب پرچم و مطابق قوانین همان کشور صورت می‌گیرد، اما، اگر رهن در آبهای آزاد یا در آبهای کشور دیگری منعقد شود معمولاً قانون محل انعقاد عقد جانشین قانون کشور صاحب پرچم می‌شود اما، به جهت جلوگیری از تعارض قوانین بهتر است در هر حال ثبت رهن طبق قوانین کشور صاحب پرچم باشد.^[125]
ب. تعیین دین
تعیین دین به‌طور کلی در تمام عقود رهنی و وثیقه ای لازم است اما، تعیین دین در رهن دریایی خصوصیاتی دارد که بعد از پرداختن به شرایط عام دین به آن اشاره می‌کنیم.
ماده‌ی 775 قانون مدنی به‌طور عام بیان می‌دارد که: «برای هر مالی (دینی) که در ذمه باشد، ممکن است رهن داده شود ولو عقدی که موجب اشتغال ذمه است قابل فسخ باشد». بنابراین، دین به طور معمول عبارت است از وامی که راهن از مرتهن اخذ نموده است که شرایطی دارد. به عبارت دیگر، حقی که می‌توان در مقابل آن رهن قرار داده شود باید شرایط ذیل را داشته باشد:
1.حق، مالی باشد: یعنی چیزی باشد که مالیت داشته و ارزش معاوضه را داشته باشد.

 

2. 2. در ذمه باشد: یعنی فقط برای حق دینیِ مالی می‌توان رهن داد و برای اعیان خارجی نمی‌توان وثیقه گذارد. بدین معنا که شخص باید در برابر دیگری مدیون باشد تا بتوان برای ایجاد اطمینان در طلبکار مالی را به رهن داد.

 

2. 2. در ذمه‌ی مدیون ثابت باشد: به این معنا که مالی می‌تواند در مقابل آن رهن قرارداده شود که درحین عقد در ذمه‌ی راهن ثابت باشد و آن دینی است موجود یا دینی که سبب آن پیدایش یافته است، مانند دین ناشی از قرض که ممکن است حال باشد یا مؤجل. اما، برای دینی که سبب آن حاصل نشده است، نمی‌توان رهنی منعقد داد. همین‌طور رهن برای دین آینده امکان ندارد.

 

2. 2. دین باید طوری باشد که بتوان از ثمن فروش مال مرهون آن را استیفا نمود: چنانچه طبیعت دین طوری باشد که دائن نتواند به‌وسیله‌ی فروش عین مرهونه استیفای طلب خود را از ثمن آن بنماید، رهن صحیح نخواهد بود؛ پس، موضوع دین از دیدگاه طرفین باید جنبه‌ی کلی و مثلی داشته باشد تا طلبکار بتواند از محل بهای مورد رهن به آن برسد.^[126]

 

با این مقدمه‌ی کوتاه دریافتیم که دین چیست و چه خصوصیاتی به‌طور کلی دارد. اما، آنچه پراهمیت است، در قراردادهای رهنی دریایی، همان‌طور که در بخش نخست توضیح آن رفت، وام ممکن است به سه دلیل پرداخت شود که اجمالاً عبارت اند از تحصیل اعتبار جهت پرداخت هزینه‌های ساخت کشتی، تحصیل اعتبار جهت پرداخت هزینه‌های جاری و مخارج جاری کشتی و وامی که فرمانده جهت مخارج فوق‌العاده‌ی کشتی دریافت می‌کند. خروج از این سه دلیل باعث عدم شمول عنوان رهن دریایی و اطلاق عنوان رهن مدنی بر عمل حقوقی می‌گردد؛ لذا، باید وام و دینی که برای آن رهن قرار داده می‌شود، برای مقاصد دریایی بوده و به‌صراحت معین شود و در قراردادها ذکر شود. در غیر این صورت، مشمول مقررات رهن دریایی نخواهد بود و آثار آن را نخواهد داشت. ماده‌ی 43 قانون دریایی در تأیید این موضوع، مقرر داشته است که مبلغ رهن باید صراحتاً در سند رهن ثبت شود. از شیوه‌ی نگارش این ماده می‌توان دریافت در صورتی که در سند رهن، این مبلغ صراحتاً قید نشود، آن عقد، رهن دریایی تلقی نمی‌شود. نکته‌ی شایان ذکر این که علی‌رغم نظریاتی که بعد از انقلاب اسلامی در‌مورد اخذ بهره مطرح شد، درمورد قانون دریایی و صراحتاً عقد رهن دریایی، دین شامل اصل وام به علاوه‌ی بهره‌ی آن می‌شود. البته با تفاسیری که برخی از حقوق‌دانان از این مورد داشته‌اند، نظریات شورای نگهبان را همان‌طور که در متن این نظر آمده، در مورد مسائل مدنی می‌دانند. حال آنکه موارد تجاری را از این حیطه جدا نموده‌اند و قانون دریایی نیز به‌عنوان یکی از موارد بارز تجاری از حیطه‌ی شمول نظریات مزبور خارج است.^[127]
البته باید اذعان داشت که صرف‌نظر از صحت و سقم این تفاسیر و نظریات، محاسبه‌ی بهره جزء رویه معمول قراردادها بوده است واین مورد حتی با وجود صراحت قانونی، در قرارداد نیز تصریح می‌شود.
ج. تعیین زمان بازپرداخت دین
اگرچه معمولاً در قراردادهای رهنی زمان بازپرداخت دین معین می‌شود، اما این امر به‌صراحت در قانون مدنی مورد‌توجه واقع نشده و آن را از شرایط صحت قرار نداده‌اند. به‌گونه‌ای که عدم تعیین زمان بازپرداخت موجب بطلان عقد رهن نمی‌شود؛ لیکن، در رهن‌های بازرگانی، از جمله رهن دریایی، به دلیل مبالغ هنگفت و بهره‌های کلان نیاز به تعیین دقیق زمان بازپرداخت دین وجود دارد. در تأثیر این مطلب می‌توان به ماده‌ی 43 قانون دریایی اشاره نمود که صراحتاً تعیین زمان بازپرداخت و سررسید دین را در سند رهن الزامی دانسته است.
این قسمت از قرارداد از دیدگاه مرتهن یکی از مهم‌ترین بخش‌های قرارداد رهنی دریایی درجهت حفظ حقوق وی است و معمولاً مرتهن به‌طور کاملاً مشخصی نحوه بازپرداخت دین را به‌وسیله‌ی راهن مشخص می‌کند. این سررسیدها معمولاً از قراردادی به قرارداد دیگر فرق می‌کند و می‌تواند در کل مبلغ دین نیز تأثیرگذار باشد. هرچه اقساط طولانی‌مدت‌تر بین طرفین تعیین می‌شود، مبلغ بهره نیز بالاتر خواهد رفت و می‌توان گفت در چنین حالتی بر مبلغ دین که از طریق فرمول اصل مبلغ به علاوه بهره آن محاسبه می‌گردید ، افزوده می‌شود.
نکته‌ی مهم دیگر بحث، تعیین ضمانت اجرای عدم بازپرداخت دین در مواعد مشخص است.
این ضمانت اجرا معمولاً برای استحکام بیش‌تر درخود قرارداد ذکر می شود که می‌تواند به دو شکل پرداخت خسارت تأخیر تأدیه یا حال‌شدن کل بدهی با عدم پرداخت یک قسط آن باشد. البته این موضوع به توافق طرفین بستگی دارد و معمولاً مرتهن سعی دارد برای اطمینان‌خاطر از بازگشت سرمایه خود، تضمینات کافی درنظر بگیرد.^[128]
بند دوم: شرایط اختیاری
این دسته از شرایط که با مداقه در مواد قانونی به دست آمده، از جمله شرایط الزامی نبوده و بنابراین جهت کمال و شفاف‌سازی عقد رهن دریایی آورده شده است که در این بند بررسی خواهند شد.
الف. شرط بیمه
برای روشن‌تر شدن موضوع، ابتدا مختصری به ماهیت بیمه و انعقاد آن می‌پردازیم و سپس به نقش بیمه و آثار آن در رهن دریایی خواهیم پرداخت.