اعتماد به غیبت در زمان و مکان ارتباط دارد، زیرا نیازی به اعتماد به کسی که فعالیت‌هایش را در معرض دید نداریم،نیست. پس اعتماد تمهیدی برای تطبیق  با آزادی‌های دیگران است اما شرط اصلی مورد نیاز برای اعتماد نه فقدان قدرت،  بلکه کمبود اطلاعات کامل است(الوانی ،۱۳۸۷).

به طور کلی روان شناسان اعتماد و فرایند اعتماد را به عنوان یکی از پایه‌های اساسی از توسعه فردی توصیف کرده اند. امروزه اندیشمندان دیگر رشته‌ها، مخصوصا مدیریت بازرگانی فرآیندهای اعتماد را در محیط‌های تجاری و بازرگانی، به عنوان استراتژی، مشارکت و رفتار سازمانی فراگیر توصیف می کنند. (Atkinson, 2003: 33)
محیط
اعتماد کننده
اعتماد شونده
رابطه تعاملی اعتماد
۲-۳-۲- مفهوم و اهمیت اعتماد مشتری
اعتماد یک نقطه مرکزی در تعریف بازاریابی صنعتی در سالهای اخیر بوده و بنیادی ترین اصل در هنجارهای اجتماعی_ ارتباطی می باشد . روابط بازاریابی صنعتی می تواند شامل افق های طولانی مدت ، سرمایه گذاری ها با سرمایه های اختصاصی و نقش‌ها و مسئولیتهای اشتراکی باشد . اعتماد برای دستیابی به نتایج روابط تحت این شرایط بسیار مهم است. بلویس^[۶۸] (۲۰۰۲: ۲۵۱) ساختار اعتماد را با علاقمندی به بازاریابی رابطه مند بطور عام و به ویژه در زمینه بازارهای B2B پیوند می‌دهد. همچنین به اعتماد بعنوان یک ساختار مرکزی در توسعه روابط خدماتی موفق در بازارهای B2B و برای دستیابی به وفاداری مشتری نگریسته می شود . پاراسورامان^[۶۹] اعتماد را بعنوان یک فاکتور حیاتی موفقیت در روابط خدماتی موفق معرفی نموده است. چون مشتریان به احساس امنیت در معاملاتشان با عرضه کنندگان نیازمندند و همچنین نیاز به خاطر جمعی و ضمانت اینکه تعاملاتشان در جاییکه آنها قادر به اعتماد به عرضه کنندگان هستند ، بطور محرمانه باشد ، دارند . بعلاوه لئونارد بری پیشنهاد نمود که بازاریابی رابطه مند بر اساس پایه اعتماد ساخته می شود . همچنین در رابطه با وفاداری مشتری ، اهمیت اعتماد را در اینکه « برای دستیابی به وفاداری مشتریان باید ابتدا اعتماد آنها را کسب نمود » می توان درک کرد . اعتماد یک مشخصه یا جنبه مهم در بنا نهادن و توسعه روابط کیفی از طریق یک فرایند وعده دادن می باشد . (Rauyruen & Miller , 2009: P.24)
بنا به تعریف ،اعتماد را می توان اعتقاد شرکت(الف) دانست که : ۱) شرکت (ب) اعمال قول داده شده را انجام می دهد ، که منجر به نتایج مثبت برای شرکت ( الف ) خواهد شد و ۲) شرکت (ب) معمولاً اعمال غیر منتظره ای که منجر به نتایج منفی برای شرکت ( الف ) می شود را اتخاذ نخواهد کرد (Fontenot & Hyman , 2007: P.1213). اعتماد بعنوان میل و خواسته^[۷۰] برای تکیه و اطمینان کردن بر یک شرکت معامله ای که به او اطمینان وجود دارد، تعریف شده است . بویژه گانسان^[۷۱] اظهار می کند که تعریف اعتماد باید شامل دو جزء:
۱) اعتبار^[۷۲] و ۲) سخاوتمندی^[۷۳] باشد . اعتبار به مقدار اعتقادی که یک شریک در کانال به عضو دیگری از گروه ۲ تایی مبنی بر دارا بودن مهارت و آگاهی برای انجام یک وظیفه بطور موثر را دارد ، نسبت داده می شود .
سخاوتمندی به حوزه ای اشاره دارد که بر طبق آن یک شریک در کانال معتقد است که عضو مقابل او در پیوند میانشان ، نیات و انگیزه های سودمندی برای او دارد. حتی وقتیکه شرایط و موقعیت های جدیدی رخ بدهد و برای آن شرایط و موقعیت های جدید هیچگونه قول و وعده خاصی وجود نداشته باشد (Mehta.R,et al , 2010: P.157).
از این‌رو مولفه اعتبار در اعتماد ، روی انتظارات مشترک ،عمل نمودن واقعی شرکای کانال به گفته هایشان و یا بیانیه های نوشته شده آنها تمرکز دارد . در صورتیکه سخاوتمندی روی نیات و انگیزه های شرکای معامله متمرکز است . اعتماد در اعتبار یک شریک، یک اعتقاد است که شریک روی حرف خود می ایستد ،وظایف و وعده های داده شده را انجام می دهد و صادق است . اعتماد در سخاوتمندی یک اعتقاد است که شریک، علاقمند به رفاه شرکت است و نمی خواهد اعمال غیر منتظره ای انجام دهد که بطور منفی به شرکت تاثیر بگذارد (Van Bruggen ,et al , 2006: P.142).
بر طبق نظر نوتبون^[۷۴] اعتماد ممکن است مربوط به توانایی یک شریک به انجام کار طبق وعده ها (اعتماد صلاحیت^[۷۵] ) یا نیات او برای انجام آن ( اعتماد حسن نیت^[۷۶] ) باشد . بر اساس گفته های داس و تنگ^[۷۷] ، اعتماد حسن نیت و اعتماد صلاحیت می توانند یک امتیاز و برتری روشنی را عرضه نمایند (Liu ,et al , 2009: P.3).
اعتماد حسن نیت (GT) بعنوان انتظاراتی که بعضی ها در رابطه اجتماعی ، وظایف اخلاقی و مسئولیت، برای نشان دادن یک نگرانی ویژه برای علایق دیگران ، بیش از خودشان دارند تعریف می شود که این معنی مشابهی با اعتماد سخاوتمندی دارد و این بر می گردد به یک انتظار مثبت از سخاوتمندی شریک که یک امر حسی و شهودی است . اعتماد صلاحیت (CT) بر مبنای مقداریکه یک طرف اعتقاد دارد که شریک معامله اش مهارت و آگاهی حرفه ای لازم را برای انجام کار ، بطور اثربخش برای دستیابی به منافع را دارا می باشد ، تعریف می شود (Liu et al. , 2009: P.3).
بر حسب تئوری هزینه معامله برای اعضای دو تایی ، اینکه سعی شود همه عدم اطمینان ها را در یک قرارداد نوشته شده پیش بینی شود ، غیر ممکن و هزینه زا است . البته از زمانیکه ممکن است معاملات دارای انصاف و درستی نباشد و رفتارهای فرصت طلبانه از قبیل نفع شخصی^[۷۸] و تقلب وجود داشته باشد ، اعتماد می تواند خودش یک رفتار ریسکی باشد . بنابراین اعتماد نه تنها به انگیزه های موجود فردی بلکه به فعالیتهای ریسکی آنها نیز وابسته است . اعتماد معمولاً با ریسکهایی به وجود می آید (Fontenot & Hyman , 2007: P.1213). اعتماد در یک رابطه، ریسکهای مربوط به وابستگی را کاهش می دهد و به سطح عدم اطمینان ، تناسب اطلاعات برای تصمیم گیری، قابلیت پیش بینی نتایج تصمیم و اطمینان تصمیم بستگی دارد (Fontenot & Hyman , 2007: P.1213).
۲-۳-۳-نقش اعتماد
خدمت اینگونه تعریف می شود که هر عمل یا عملکردی که شخصی ( یک طرف ) به شخص دیگر ( طرف مقابل ) عرضه کند ، بطوریکه اساساً ناملموس بوده و موجب مالکیت چیزی برای طرف مقابل نمی گردد . بر عکس محصولات فیزیکی ، محصولات خدماتی را نمی توان قبل از خرید لمس کرد ، بویید یا شنید . بدلیل این ویژگی بارز ، مصرف کننده همواره محصولات خدماتی را محصولاتی با ریسک بالا می پندارد . از این حیث ، مصرف کننده بایستی باطناً به ارائه کننده خدمت، در تحویل خدمت مورد نظر اعتماد کند . موفقیت رابطه، تا حدود زیادی به میزان اعتمادی که بین مشتری فراهم کننده خدمات مالی وجود دارد ، بستگی داشته و اعتماد برای هر دو طرف مهم است (عباسی،۱۳۸۹).شرکتها وقتی به یکدیگر متعهد می شوند که رابطه مهم بوده و به یکدیگر اعتماد داشته باشند. اعتماد همراه با تعهد یک بلوک ، زیربنای اساسی برای مدل ارتباطی می باشد که بازاریابان را برای کار در یک سرمایه گذاری رابطه مند ماندگار و باقی ماندن در یک موقعیت کوتاه مدت برای رسیدن به منفعت بلندمدت ، توسط ماندن با شرکای حاضر تشویق می کند . اعتماد فاکتور کلیدی در تعیین جهت گیری های بلندمدت است ، زیرا باعث تمرکز روی شرایط آینده می شود و احتمال اینکه سایرشرکا فرصت طلبانه عمل کنند را کاهش می دهد (Wang, 2008: P.83).
تحقیقات نشان داده است که طول مدت رابطه مشتری یک شرکت با ادراک و پنداشتی که مشتری از میزان قابل اعتماد بودن آن شرکت دارد رابطه مثبتی وجود دارد . بنابراین موسسات مالی به منظور بهبود روابط خود با مشتریان خود ، بایستی تلاش کنند تا قابل اعتماد بودن شرکت خود رانزد مشتری افزایش دهند (عباسی،۱۳۸۹).
۲-۳-۴-پارامترهای کلیدی اعتماد
احساس اعتماد مشتری نسبت به یک شرکت به عوامل زیادی بستگی دارد. بطورکلی، بالا بردن اعتماد مشتری نسبت به شرکت مستلزم توجه به پارامترهای کلیدی ذیل می باشد: (عباسی،۱۳۹۰: صص ۵۷- ۵۶)
۱)پنداشت از ریسک- در موقعیت‌هایی که اعتماد نقشی ایفا می‌کند همچون رابطه بین یک مشتری و موسسه مالی ، ریسک یکی از عوامل نقش آفرین در آن می باشد. در اغلب مواقع، میزان ریسک یک طرف به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد. در چنین شرایطی اعتماد نقش مهمی ایفا می کند. یکی از شیوه های افزیش اعتماد مشتری ،کاستن پنداشت ریسک مشتری است که فراهم کردن تضمین‌های^[۷۹] قانونی و قراردادی می تواند در تحقق آن کمک شایانی کند.
۲) تضمین های قراردادی - تضمین های قراردادی اساساً نیاز به رفتار مبتنی بر اعتماد را مرتفع می سازد. گرفتن تضمین در خریدها برای مشتریان به نوعی تدبیر اندیشی مبدل گشته است که ممکن است در قالب ضمانت نامه ،گارانتی و سایر وعده وعیدهای روشن یا مبهم ظاهر شود.
اطمینان^[۸۰] : اعتماد زمانی به وجود می آید که شخص تا حدودی نسبت به انتظاراتی که از رفتار طرف مقابلش دارد اطمینان حاصل کند . این اطمینان در موسسات مالی ریشه در تعدادی از عوامل دارد. اگر مشتری در تجربه قبلی خود،تجربه رضایت بخشی از موسسه داشته باشد، مشتری با توجه به تجربه قبلی خود، دلایل زیادی برای خود دارد که تجربه مجدد وی از آن موسسه، رضایت او را همچون گذشته تامین خواهد نمود. بطوریکه برای تجربه دوم، اعتماد بیشتری نسبت به موسسه خواهد داشت. «یک تجربه خوشایند و رضایت بخش به کاهش پنداشت از ریسک مشتری خواهد انجامید». اگر مشتریان هیچگونه تجربه قبلی نداشته باشند، توصیه های^[۸۱] دیگران می تواند اطمینان و اعتماد آنها را در رویارویی با آن سازمان افزایش دهد.
۳) فرهنگ شرکت^[۸۲] - همه موسسات مالی در یک کشور یا یک منطقه در محیط مشابه و یکسانی به فعالیت می پردازند و در محدوده خاصی که توسط قوانین و مقررات تعیین شده، با هم رقابت می کنند . از اینرو موسسات می توانند از طریق ارائه تضمین های مضاعف ، همچون فرهنگی که خاص سازمان آنها باشد ، مزیتی استراتژیک کسب نمایند . اعتماد مشتری بر سازمانی که در سرمایه گذاری در نیروی انسانی یا کسب جوایز در کیفیت خدمات شناخته شده و زبانزد باشد ، افزایش قابل توجهی می یابد.
۲-۴- سودمندی ادراک شده
۲-۴-۱ تعریف سودمندی ادراک شده:
سودمندی ادراک شده درجه ای است که نسبت به آن افراد معتقدند که استفاده از یک سیستم خاص می تواند عملکرد آنها را ارتقاء دهد. (Al-Gahtani, 2001) مطالعه دیگر که توسط تان و تئو^[۸۳] (۲۰۰۰: ۳۲۱) انجام شده است نشان می دهد که سودمندی ادراک شده، فاکتور مهمی در تعیین پذیرش نوآوری ها می باشد. براساس مطالعات باتاچرجی^[۸۴] (۲۰۰۲: ۲۰) تمایل افراد به انجام سیستم خاصی غالباً سودمندی ادراک شده درنظر گرفته می شود. این امر نشان می دهد که رفتار کاربر با تصورات سودمندی و آسانی کاربرد تکنولوژی، تعیین می شود. براساس مطالعات گانگ و اکسو^[۸۵] (۲۰۰۴: ۱۱۱)، سودمندی ادراک شده به عنوان احتمال ذهنی تعریف می شود که با بهره گرفتن از یک سیستم خاص کاربردی توقعات فرد را افزایش خواهد داد. آوامیه آر و فرناندز^[۸۶] (۲۰۰۶) این چنین معتقدند که سودمندی ادراک شده درجه ای است که نسبت به آن مشتری بالقوه به بانکداری ATM به عنوان منافعی می نگرد که بیش از روش های قبلی اجرای معاملات بانکی بدست می آیند (Kigongo, 2005).
۲-۴-۲- ابعاد سودمندی ادراک شده
ابعاد سودمندی ادراک شده عبارتند از:
۲-۴-۲-۱- انگیزه درونی
محرک های خارجی و درونی دو محرک متفاوتی هستند که بر مقاصد رفتاری بطور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق تمایلات تأثیر دارند. تعداد زیادی از مطالعات، مدل پذیرش تکنولوژی را گسترش داده اند که شامل دیدگاه محرک های درونی یادگیری مبتنی بر اینترنت می باشند.
ساد^[۸۷] (۲۰۰۳: ۲۶۴) سیستم اطلاعات آموزشی را برای یادگیری ارتقاء یافته (EISEI) مطالعه کرد و از مدل پذیرش تکنولوژی (TAM) برای شناخت عملکرد استفاده کرد. تئو و همکارانش^[۸۸] (۱۹۹۹: ۲۵) و آگاروال و گاراهانا^[۸۹] (۲۰۰۰: ۶۷۰) از اینترنت در بافت آموزشی استفاده کردند و ساد و گالوی^[۹۰] (۲۰۰۵: ۲۸۹) از مدل پذیرش تکنولوژی برای توضیح اهداف استفاده از محیط یادگیری مبتنی بر چندرسانه در جهت آموزش نمودار رابطه ماهیت استفاده از محیط یادگیری مبتنی بر چندرسانه استفاده کردند. به علاوه، ساد و باهلی^[۹۱] (۲۰۰۵: ۳۲۰) و آگاروال و کاراهانا (۲۰۰۵: ۶۸۲) از ساختار «دلبستگی شناختی» به عنوان مرجع مدل پذیرش تکنولوژی استفاده کردند(Saade, 2007).
۲-۴-۲-۲- تئوری شناخت اجتماعی
این تئوری این نظریه را مطرح می کند که توقعات مربوط به پیامدهای رفتاری، نیروی قوی می باشد که عملکرد افراد را هدایت می کند، کامپو و هیگنیز^[۹۲] (۱۹۹۵: ۱۱۹). میل و همکارانش^[۹۳] (۱۹۹۰: ۱۹۶) به تأثیر توقعات حاصله بر عملکرد کامپیوتر پرداخته اند. این تئوری اذعان می کند که توقعات حاصله بر عملکرد و انتخاب، تأثیر یکسانی دارند. بنابراین این طور انتظار می رود که افرادی که منافع مثبتی از کاربرد کامپیوتر توقع دارند، نسبت به کسانی که این توقع را ندارند انگیزه بیشتری داشته باشند و تلاش بیشتری برای یادگیری انجام دهند(Saade, 2007).
۲-۴-۲-۳ - جهت یابی هدف یادگیری
بعلاوه، براساس تحقیق انجام شده روی روابط متقابل انسان – کامپیوتر (HCL) و روان شناسی اجتماعی، متغیر انگیزه LGO در اجزاء کوچکتر سودمندی ادراک شده(PU) استفاده می شود. جهت یابی هدف، یادگیری ساختاری است که در خارج از سیستم های اطلاعاتی و محدوده های HCL تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفته است. جهت یابی هدف، نوع هدفی را مشخص می کند که افراد در طی عمل به وظیفه درنظر می گیرند. دو جهت یابی هدف شناسایی می شوند: جهت یابی هدف یادگیری (LGO) و جهت یابی هدف عملکرد (PGO). جهت یابی هدف عملکرد، معادل انگیزه خارجی و توقعات حاصله درنظر گرفته می شود به شکلی که افراد توانایی را به عنوان ماهیتی ثابت درنظر می گیرند که قابلیت و ظرفیت عقلانی را نشان می دهد. در تحقیق های دیگر، افرادی با جهت یابی هدف عملکرد، وظایفی را انجام می دهند که توان خود را ثابت می کنند و ترجیح می دهند وظایفی را انجام دهند که خطا و اشتباهات را به صرف یادگیری به حداقل برسانند و بیشتر به این نکته توجه دارند که تا چه حد در انجام آن وظایف موفق بودند و نسبت به دیگران تا چه حد این وظایف را بهتر انجام می دهند. افرادی با جهت یابی هدف یادگیری (LGO) در هر حال وظیفه ای را انجام می دهند تا اطلاعات جدیدی کسب کنند و توان خود را افزایش و ارتقاء دهند (Saade, 2007).
۲-۵- سهولت استفاده ادراک شده
۲-۵-۱) مفاهیم و تعاریف سهولت استفاده ادراک شده
سهولت استفاده ادراک شده به چگونگی ارتباط مشخص و قابل درک با سیستم اشاره دارد. آسان گرفتن سیستم برای انجام آنچه لازم است و تلاش ذهنی مستلزم ایجاد ارتباط با سیستم و آسانی کاربرد سیستم می باشد. (Ndubisi, 2006) روجرز^[۹۴] (۱۹۶۲) اینطور فرض کرد که سهولت استفاده ادراک شده درجه ای را نشان می دهد که نسبت به آن، شناخت خلاقیت مشکل تصور نمی شود و یادگیری و اجرا سخت گرفته نمی شود. سهولت استفاده ادراک شده کاربرد در مدل پذیرش تکنولوژی به شکل محدوده ای تعریف می شود که نسبت به آن افراد تصور می کنند استفاده از یک تکنولوژی خاص تلاش چندانی را نمی طلبد. سهولت استفاده ادراک شده براساس مطالعات اخیر بر عملکرد بطور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق سودمندی ادراک شده تأثیر دارد (Kigongo, 2005).
در هر حال، محققان قبلی دلایل قاطعی را در این مورد نیافته اند که آیا این ساختار در مدل پذیرش تکنولوژی تأثیر زیادی بر سودمندی ادراک شده تکنولوژی دارد (Kigongo, 2005).
برخی از مطالعات سهولت استفاده ادراک شده کاربرد، را به موفقیت و کیفیت سیستم اطلاعاتی رضایت مشتری ارتباط داده اند.در حقیقت، براون^[۹۵] (۲۰۰۱: ۲۰)معتقد است که سودمندی ادراک شده تأثیرمهمی برکاربرد به خودی خود ندارد اما بر متغیرهای خارجی تأثیر بیشتری دارد که به سهولت استفاده ادراک شده کاربرد تأثیر دارند.
به علاوه، دیویس و همکارانش (۱۹۸۹: ۹۸۵) تصور کردند که سهولت استفاده ادراک شده کاربرد شاخصه سودمندی ادراک شده است. نتایج تحقیق قبلی البته نشان داده است که سهولت استفاده ادراک شده کاربرد ،بر سودمندی ادراک شده تأثیر دارد.(Kigongo, 2005). هانگ جی.لین و وای و چانگ اِس (۲۰۰۶: ۲۲) معتقدند که دو عقیده خاص رفتاری یعنی سودمندی ادراک شده(PU) و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد (PEOU) دو فاکتور مهم پیش بینی کننده پذیرش کاربر می باشند و اینکه تأثیر متغیرهای خارجی بر نیت افراد با این دو عقیده مهم تعدیل می شود. سودمندی ادراک شده به عنوان تصور فرد تعریف می شود دال بر اینکه استفاده از تکنولوژی جدید عملکرد او را ارتقاء خواهد داد(Kigongo, 2005).
سهولت استفاده ادراک شده (PEOU) به عنوان تصور و ادراک فرد تعریف می شود دال بر اینکه استفاده از یک تکنولوژی جدید مستلزم تلاش زیادی نمی باشد. سهولت استفاده ادراک شده کاربرد فرض می شود شاخصه سودمندی ادراک شده است. بعلاوه، سودمندی ادراک شده و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد، تحت تأثیر متغیرهای خارجی می باشند (Ndubisi, 2006). بعلاوه، سودمندی ادراک شده و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد، تأثیر مثبتی بر تمایل دارد. برخلاف تئوری عملکرد منطقی، هنجار ذهنی شاخصه نیت رفتاری در مدل پذیرش تکنولوژی نمی باشد، در عوض معیار قدرت نیت فرد (BI) در این مدل صرفاً تحت تأثیر سودمندی ادراک شده و تمایل می باشد (Davis, 1989: 319). سهولت استفاده ادراک شده کاربرد بطور طبیعی به مشخصه های ذاتی تکنولوژی اطلاعات مربوط می شود در حالیکه سودمندی ادراک شده به فاکتورهای خارجی چون کارآیی و تأثیر مربوط می‎شود. همانطوریکه آگاروال و پراساد (۱۹۹۷) اشاره کردند، محققان قبلی مدل پذیرش تکنولوژی را به دلیل وجود دلایل تجربی پذیرفتند.
براساس مطالعات قبلی (برای مثال: آوامله و فرناندز^[۹۶]، ۲۰۰۵) دلیلی دال بر ادغام تئوری این دو ساختار ارائه نشده است، (سهولت استفاده ادراک شده کاربرد و سودمندی ادراکی) در حالیکه تجزیه و تحلیل فاکتور این نتیجه را ثابت کرده است. سودمندی ادراک شده و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد در رفتار فرد نقش دارند (Hung, 2004: 724). براساس مطالعات روجرز^[۹۷] (۱۹۹۵)، مشخصه های سهولت استفاده ادراک شده کاربرد، قالبی را در مورد چگونگی تصور پذیرفته‎گان بالقوه فایده نوآوری ارائه می‎کنند (Ndubisi, 2006).
سهولت استفاده ادراک شده کاربرد به عنوان تصور افراد تعریف می شود دال بر اینکه تکنولوژی جدید مستلزم تلاش چندانی نخواهد بود. با بهره گرفتن از این مورد در این متن، سهولت استفاده ادراک شده کاربرد تصور مشتری دال بر مسئله است که بانکداری با بهره گرفتن از ATM شامل حداقل تلاش خواهد بود. در حالیکه سودمندی ادراک شده به تصور مشتری در روابط با نتیجه سیستم بانکداری ATM اشاره داشته است و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد به تصوراتی در مورد نتیجه نهایی این فرایند و کاربرد نهایی بانکداری ATM اشاره دارد. براساس مدل پذیرش تکنولوژی، سهولت استفاده ادراک شده کاربرد اثر دوگانه ای بطور مستقیم و غیرمستقیم بر نیت مشتری در استفاده از سیستم ATM در بانک دارد. اثر غیرمستقیم آن بر نیت از طریق سهولت استفاده ادراک شده کاربرد است و تأثیر مستقیم آن از طریق سودمندی ادراک شده است (Davis, 1989: 329).
با درنظر گرفتن این تئوری جامع در حوزه پذیرش تکنولوژی، مدل پذیرش تکنولوژی (ATM) تئوری سیستم های اطلاعاتی است که از چگونگی پذیرش و استفاده تکنولوژی توسط کاربران مدل برداری می کند. این مدل نشان می دهد که وقتی کاربران با تکنولوژی جدیدی روبرو می شوند، تعدادی از فاکتورها بر تصمیم گیری آنها در مورد چگونگی و زمان استفاده آن اثر می گذارند.
سودمندی ادراک شده که توسط فِرِد دیویز تعریف شده است «درجه ای است که نسبت به آن فرد معتقد است که استفاده از یک سیستم خاص عملکرد او را ارتقاء خواهد داد. فاکتور دیگری که توسط دیویز مطرح شد به سهولت استفاده ادراک شده کاربرد مربوط می شود که توسط دیویز به شکل زیر تعریف شده است: درجه ای است که نسبت به آن فرد معتقد است استفاده از یک سیستم خاص مستلزم تلاش چندانی نخواهد بود.» مدل پذیرش تکنولوژی توسط فرد دیویز و ریچارد باگوزی ارائه شده است (Davis, 1989: 330). این مدل ساختاری از مطالعه آجزن و تئوری عملکرد منطقی فیشبن می باشد. این تئوری (TRA) مدل مهمی از روان شناسی اجتماعی است که بر توضیح رابطه بین سهولت استفاده ادراک شده کاربرد و سودمندی تأکید دارد.
مدل پذیرش تکنولوژی بسیاری از معیارهای تمایل تئوری عملکرد منطقی را با معیارهای پذیرش تکنولوژی، آسانی کاربرد و سودمندی عوض می کند. تئوری عملکرد منطقی و مدل پذیرش تکنولوژی هر دو دارای عناصر قوی رفتاری هستند.تصور می شود وقتی فردی تصمیم به عملی می گیرد، بدون محدودیتی آزادی عمل خواهد داشت. در یک محیط اجرایی طبیعی، محدودیت های زیادی وجود دارد مثل توانایی محدود، محدودیت زمانی، محدودیت های محیطی و سازمانی یا عادات ناخودآگاه که آزادی عمل را محدود خواهند کرد. حقیقت محض این است که تکنولوژی های جدید مثل سیستم های ATM پیچیده می باشند و عنصر نامشخصی در ذهن تصمیم گیرندگان با توجه به پذیرش موفق آنها وجود دارد. افراد تمایل و نیت هایی در جهت یادگیری نحوه کاربرد تکنولوژی جدید قبل از شروع مصرف آن از خود نشان می دهند. نیت های رفتاری در استفاده از تکنولوژی می تواند نادرست باشند و یا فاقد اعتبار باشند و یا صرفاً بعد از تلاش اولیه برای یادگیری و نحوه کاربرد تکنولوژی مطرح می شوند. بنابراین، کاربرد واقعی نتیجه مستقیم یا فوری این نیت ها نمی باشند (Ndubisi, 2006).
در مدل پذیرش تکنولوژی فرض می شود که دو عقیده خاص سودمندی ادراک شده و سهولت استفاده ادراک شده کاربرد می توانند کاربرد واقعی ATM را پیش بینی کنند. سودمندی ادراک شده و آسانی کاربرد، مشخصه های کلی کاربرد واقعی سیستم می باشند. دیویس و همکارانش (۱۹۸۹) آنها را مجموعه های عقیدی توصیف کرده اند که به راحتی به کاربرد مختلف سیستم قابل تعمیم می باشند. آنها معتقد بودند که توانایی ارزیابی صحیح مشخصه های پذیرش کاربر در شروع فرایند رشد می تواند به پذیرش کاربرد واقعی سیستم اثر بگذارد این عمل باعث می شود مؤسسان بتوانند سیستم های نامناسب را جدا کنند و مابقی را اصلاح کنند و خطر انتقال سیستم های نهایی را کاهش دهند که از طرف کاربران طرد شدند.
دیویس دلیل تئوری قوی را برای ابزار سودمندی ادراک شده و آسانی کاربرد خود ارائه کرده است و از روش دقیق رشد استفاده کرده است. این ابزار تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفته اند و محققان زیادی آنها را بررسی کرده اند. دیویس (۱۹۸۹)، آدامز و همکارانش^[۹۸] (۱۸۹۲) و سابرامانیان^[۹۹] (۱۹۹۴) معتقد بوده اند که از این ابزار تا حد زیادی در سازمان ها برای ارزیابی تکنولوژی ها و مقایسه بین کاربران و پیش بینی کاربرد واقعی استفاده می‌شود. سابرامانیان (۱۹۹۴) به این نکته پی برد که سودمندی ادراک شده و آسانی کاربرد صحیح می باشند و اینطور نتیجه گیری کرد که محققان سیستم های اطلاعاتی می توانند از این ابزار در زمینه های مختلف تکنولوژی و سازمانی استفاده کنند. بسته های نرم افزاری ابرازی هستند که از آنها برای اهداف و وظایف کاربر نهایی استفاده می شود.
مفهوم «سودمندی» نشانگر یک هدف است. کاربردها را در صورتی می توان «مفید و ثمربخش» تصور کرد که در انجام اهداف کاربر نهایی نقش داشته باشند و در صورتی می توان «آسان» تصور کرد که تلاش لازم برای کاربرد آن متناسب با قالب مرجع کاربر نهایی متعادل باشد. گودهو^[۱۰۰] (۱۹۹۲: ۱۷۷) به هدف، به عنوان وظیفه کاربر نهایی اشاره کرده است. او معتقد بود که مشخصه های وظیفه بر نیت رفتاری در استفاده تکنولوژی و کاربرد واقعی سیستم نهایی تأثیر دارند (Kigongo, 2005).
تحقیقات قبلی دلایلی را دال بر تأثیر قابل ملاحظه سهولت استفاده ادراک شده کاربرد بر نیت کاربرد بطور مستقیم و غیرمستقیم از طریق اثرگذاری بر سودمندی ادراک شده آن ارائه می کند (برای مثال: آگاروال و پراساد ۱۹۹۹؛ دیویس و همکاران ۱۹۸۹؛ ونکاتش^[۱۰۱]، ۱۹۹۹؛ ونکاتش و موریس، ۲۰۰۰؛ رامایا و آفاکی^[۱۰۲]، ۲۰۰۴؛ رامایا ۲۰۰۶). سیستم های اطلاعاتی که کاربران کاربرد آن ها را آسان تصور می کنند احتمال پذیرش و کاربرد را افزایش خواهند داد (تئوت و همکاران ۱۹۹۹). سهولت استفاده ادراک شده کاربرد براساس تحقیقات بر رفتار تأثیر دارد. بطور مثال پذیرش تکنولوژی اطلاعات از طریق دو روش معمولی صورت می گیرد: (۱) تأثیر مستقیم بر نیت افراد و (۲) تأثیر غیرمستقیم بر نیت افراد از طریق سودمندی ادراکی.
سهولت استفاده ادراک شده کاربرد،تأثیر مثبتی بر نیت رفتاری داشته است. در تحقیق قبلی که توسط گفن و همکاران^[۱۰۳] (۲۰۰۳: ۱۰)، و وانکاتش و دیویس (۲۰۰۰: ۱۸۸) انجام شده است، مشخص شد که سهولت استفاده ادراک شده کاربرد و سودمندی ادراک شده بر نیت رفتاری تأثیر دارند. سودمندی ادراکی، تصورات فرد را از نوآوری توصیف می کند و تأثیر زیادی بر رفتار فرد داشته است که از طریق سازگاری، واکنش، منافع سنی و هنجارسازی ذهنی انعکاس داده می شود. در هر حال سهولت استفاده ادراک شده کاربرد، تصور و درک فرد را در مورد میزان آسانی یادگیری و کاربرد نوآوری توضیح می دهد و شامل تأیید، پیچیدگی و تغییر می باشد. در این مدل فرض می شود که تصورات کارتر به رفتار پذیرش منتهی می شوند که نتیجه سهولت استفاده ادراک شده کاربرد و سودمندی ادراک شده می باشد که سرانجام کاربرد واقعی سیستم را مشخص خواهد کرد.

فرش دستباف به عنوان هنری اصیل در ایران دارای پیشینه ای طولانی در بین هنرهای ایرانی می­باشد و در بین جهانیان بیانگر فرهنگ و اصالت مردم هنردوست ایرانی می­باشد. برخورداری از کیفیتی مطلوب در این محصول علاوه بر تأثیر گذاری در پیشرفت بازار فروش آن، می ­تواند امری مهم در ایجاد اعتماد و اطمینان در مصرف کنندگان باشد. بنابراین در راستای استاندارد سازی فرش دستباف، تعیین کردن شاخص هایی برای کیفیت مواد اولیه آن ضروری می­باشد. نخ پرز به عنوان یکی از مهمترین مواد اولیه در فرش دستباف دارای مشخصاتی چون جنس الیاف، نمره نخ تک لا و چند لا، تاب نخ و غیره می­باشد که در خواص نهایی فرش تأثیر گذار می­باشد. می­دانیم که در رجشمارهای گوناگون نخ های پرز با نمره وتعداد لاهای متفاوت به کار می­رود که ممکن است تفاوت در تعداد لا یا نمره نخ بر عکس العمل مکانیکی لایه پرزها در مقابل نیروهای فشاری اثر بگذارد، لذا تعیین نمره و تعداد لای مناسب برای نخ پرز مورد استفاده برای هر رجشمار می ­تواند در بهبود مقاومت پرزها در مقابل نیروهای فشاری کمک کند و بتواند استانداردی را در این زمینه ارائه نماید. همچنین انتخاب نوع گره به کار رفته در فرش( فارسی و ترکی) و جنس نخ تار( پشمی باشد یا پنبه ای) ممکن است بر دوام ساختاری فرش و ثبات ابعادی آن اثر بگذارد.

امید است نتایج حاصل از این پژوهش بتواند ما را در انتخاب نخ های مورد استفاده در پرز فرش با نمره و تعداد لای مناسب در یک رجشمار مشخص جنس چله مطلوب و نوع گره ای که بتواند بهترین عملکرد را در مقابل نیروهای فشاری وارده به لایه پرزها از خود نشان می­ دهند، یاری رساند.
۱-۳-۱ پیشینه تحقیق
۱-۳-۲ سؤالات پژوهشی

 

1. 1. تعداد لای نخ پرز مصرفی در فرش، به چه میزان می ­تواند بر عکس العمل مکانیکی لایه پرزها در برابر نیروهای فشاری مؤثر باشد؟

 

1. 1. آیا جنس نخ تار را می­توان به عنوان عاملی مهم و اثر­گذار بر خواص نهایی فرش مثل ابعاد آن دانست؟

 

1. 1. نوع گره به کار رفته در تولید فرش دستباف، چه تأثیری می ­تواند بر دوام و استحکام نهایی آن بگذارد؟

 

۱-۳-۴ فرضیات
عواملی چون نمره نخ و تعداد لا که از مشخصه های نخ پرز استفاده شده در فرش دستباف می­باشند، می­توانند در خواص فشاری لایه پرزها در مقابل اعمال نیروی فشاری تأثیر گذار باشند. همچنین عامل نوع گره و جنس نخ تار بر خواص نهایی فرش تأثیر می­ گذارد.
۱-۴ روش تحقیق
این پروژه از لحاظ جهت گیری های پژوهش از نوع کاربردی و از جهت استراتژی های پژوهش از نوع مطالعه موردی و از نظر رویکرد پژوهش استنتاجی و از لحاظ اهداف پژوهش آزمایشی است. همچنین این پروژه دو مقطعی است که از طریق آزمایش روی ۱۲ نمونه فرش که در ابعاد ۲۵×۱۲ سانتی متر بدون طرح و رنگ تحت شرایط یکسان بافته شده انجام شده است. نمونه ها در دو نوع گره فارسی و ترکی با چله کشی یکسان ترکی و دو نوع نخ تار پشمی و پنبه ای در سه لای متفاوت تحت شرایط یکسان بافته شد. بر روی نمونه فرش های بافته شده، ۳ آزمایش بارگذاری استاتیکی، سنجش استحکام گره و ثبات ابعادی صورت گرفت. برای بیان کمی خواص عملکردی فرش، ۴ شاخص درصد فشردگی، درصد افت ضخامت، درصد جمع شدگی و نیروی بیرون کشیدن پرز از فرش تعریف و محاسبه گردید.
۱-۵ شرح خلاصه­ای از پایان نامه
مطالب این پژوهش بر پایه­ پنج فصل تدوین گردید:
در فصل اول این پژوهش به طرح مسئله و همینطور بیان ضرورت مسئله پرداخته شده­است، در فصل دوم ادبیات تحقیق ، مختصری از انواع الیاف در صنعت نساجی، مواد اولیه مصرفی در تولید فرش دستباف، اجزای تشکیل دهنده فرش دستباف، رجشمار یا تراکم طولی و عرضی، مشخصات و خواص نخ های مصرفی در تولید فرش دستباف، انواع گره در بافت فرش، خواص کیفیتی فرش، انواع روش های بارگذاری فشاری، و پیشینه ی این تحقیق عنوان شده است. فصل سوم شیوه­ انجام پژوهش، تهیه مواد اولیه، بافت نمونه فرش ها، انواع آزمایش های انجام شده و دستگاه های مورد استفاده در انجام آزمایش ها می­باشد. فصل چهارم تجزبه تحلیل داده ­ها بر اساس نمودار و نتایج آزمون ANOVA و ازمونtuky مربوطه در نرم افزار۱۶ Minitab درج گردیده است و فصل پنجم نتیجه ­گیری و جمع­آوری مطالب و پیشنهادات جهت پیشرفت کار می­باشد.
فصل دوم ادبیات تحقیق

۱-۲ مقدمه
قالیبافی دارای پیشینه ای بس طولانی در بین اقوام بشری است. بشر اولیه در طی قرن ها به روش در هم تنیدن الیاف گیاهی و پوست حیوانات با صنایع نظیر سبدبافی آشنا شده بود. زیراندازهای اولیه متشکل از پوست نرم حیوانات و الیاف نرم گیاهی و بوریا بود، لیکن به لحاظ گسترش جوامع اجتماعی و نبود شکار، نیاز به تولید بیشتر زیراندازهای دست باف روز به روز محسوس تر شد و بافت این گونه زیراندازها تکامل یافت “اشنبرنر، ۱۳۷۴، ص۱". صنعت بافندگی در میان اقوام و تمدن های کهن پیشرفت قابل توجهی کرده و مراحل تولید منسوجات به ویژه فرش از ریسیدن نخ تا رنگرزی و بافت تغییر بسیاری کرده است.
۲-۲ طبقه بندی الیاف در صنعت نساجی
به طور کلی الیاف به دو دسته الیاف طبیعی و الیاف بشر ساخت تقسیم می­شوند.
۲-۲-۱ الیاف طبیعی
الیاف طبیعی به سه گروه گیاهی، حیوانی و معدنی تقسیم می­شوند:

 

1. 1. الیاف گیاهی^[۱]: انواع الیاف گیاهی عبارتند از :

 

الف) الیاف گیاهی دانه ای مانند پنبه.
ب) الیاف گیاهی ساقه ای مانند کتان، کنف و مانیلا^[۲]
ج) الیاف گیاهی برگی مانند سیسال^[۳]
د) الیاف گیاهی میوه ای مانند نارگیل.

 

1. 1. الیاف حیوانی^[۴]: مانند پشم و ابریشم، انواع کرک ها و الیاف مویی.

 

1. 1. الیاف معدنی: مانند آسبست( پنبه کوهی) و الیاف فلزی “امیری، ۱۳۸۵، ص۱۰".

 

۲-۲-۲الیاف بشر ساخت^[۵]
واژه ای مصطلح برای الیاف شیمیایی یا الیافی که انسان آن را تولید کرده است “موسوی شوشتری و توانایی، ۱۳۸۴، ص۱۱۱".
الیاف بشر ساخت به دو گروه تقسیم می شوند:
الف) الیاف بازیافت شده^[۶]
الیاف بازیافتی به الیافی اطلاق می­ شود که از پلیمرهای طبیعی ساخته شده اند، به این صورت که از طریق دوباره شکل دادن مواد اولیه و اصلاح آن ها تولید می­گردند.
در ابتدا این نوع الیاف را از مواد پروتئینی مثل شیر، بادام زمینی و سویا به دست می­آوردند، اما امروزه پایه تولید این نوع الیاف سلولز است “میر جلیلی، ۱۳۸۴، ص۱".
ب) الیاف مصنوعی^[۷]
این نوع الیاف از سنتز شیمیایی پلیمرها به دست می­آیند. مواد خام مورد استفاده در ساخت این الیاف مشتقات نفتی بوده و طیف گسترده ای از این نوع الیاف موجود می­باشد. نایلون ها، پلی استرها، اکریلیک ها، الیاف محتوی کلر، پلی اولفین ها و پلی آمیدهای آروماتیک نمونه هایی از الیاف مصنوعی هستند.
۲-۳ مواد اولیه مصرفی در تولید فرش دستباف
الیاف طبیعی و حیوانی به دلیل سازگاری با محیط زیست و بدن انسان و ویژگی هایی همچون عایق پذیری و نرمی برای تولید فرش دستباف بسیار مناسبند. در میان الیاف طبیعی سه لیف پشم، پنبه و ابریشم مرسوم ترین الیاف مورد استفاده در فرش می­باشند.
۲-۳-۱ پنبه
پنبه یکی از مهمترین الیاف سلولزی است که کشت آن از زمان های قدیم رایج بوده است. در حفاری هایی که در هند صورت گرفته است، انواع پارچه ها و ریسمان های پنبه ای مربوط به سه هزار سال قبل از میلاد کشف شده است. الیاف پنبه در رنگ های سفید، قهوه ای و خاکستری وجود دارد و اندازه ی طول و قطر آن ها متغیر است “امیری، ۱۳۸۵، ص ۶۵".
پنبه به گیاهی اطلاق می­ شود که دارای ساقه­ی سبک و کوتاه و شاخه های نازک، برگ های درشت با گل های زرد یا سرخ رنگ می­باشد. به میوه ی آن غوزه می­گویند که ۳ تا ۵ ترک دارد. غوزه پس از رسیدن شکافته شده و از میان آن دانه هایی به همراه رشته ها یا تارهای سفید رنگی نمایان می­گردد. تارهای پنبه همگی یک اندازه نبوده بلکه در هر غوزه طول تارها متفاوت می­باشد. پنبه را با دست یا دستگاه از دانه جدا می­ کنند و در نخ ریسی و پارچه بافی به کار می­برند “ژوله، ۱۳۸۱، ص ۵۳".پنبه در مراحل اولیه رشد خود به رطوبت و آبیاری نیاز دارد، ولی رطوبت و آبیاری زیاد و همچنین بارندگی در مراحل آخر رشد گیاه پنبه، باعث آسیب رسیدن به محصول می­ شود. پنبه در مناطقی که اختلاف درجه ی حرارت روز و شب آن کم باشد، بهتر عمل می ­آید “امیری، ۱۳۸۵، ص.۶۷".
۲-۳-۱-۱ طبقه بندی پنبه از لحاظ کیفیت
از نظر کیفیت می توان پنبه را به سه گروه زیر تقسیم بندی نمود:

 

1. 1. پنبه سی آیلند^[۸]، مصری و آمریکایی-مصری: این نوع پنبه طویل تر از انواع دیگر بوده و دارای قطر کم و ظاهر درخشانی می­باشد.

 

1. 1. پنبه آمریکایی آپلند^[۹]: این نوع پنبه کوتاه تر و ضخیم تر از پنبه های گروه یک است.

 

1. 1. پنبه آسیایی: پنبه های آسیایی در مقایسه با پنبه های دیگر کوتاه تر و ضخیم تر می­باشد “توانایی، ۱۳۷۶، ص ۱۶".

 

۲-۳-۱-۲ ترکیب شیمیایی
پنبه لیفی است سلولزی که از تکرار واحدهای سلوبیوز در طول زنجیره مولکولی به وجود آمده است “فورد، ۱۳۸۶، ص۱۰". لیف پنبه از سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است. علاوه بر سلولز، همیشه در انواع مختلف پنبه مواد و ترکیبات دیگری نیز وجود دارد که ناخالصی آن محسوب می­ شود. واکس یا موم بعد از سلولز مهم ترین ماده ای است که در یک لیف سلولزی وجود دارد.مقدار واکس در انواع مختلف پنبه در حدود ۴/۰-۸/۰ درصد است “امیری، ۱۳۸۵، ص ۷۴".
۲-۳-۱-۳ ویژگی های فیزیکی پنبه

۱۱/۱۱%

 

تا ۴۰۰ هزار تومان

 

۶

 

۳۳/۱۳%

 

 

 

۴۰۰تا۶۰۰هزار تومان

 

۸

 

۷۸/۱۷%

 

۴۰۰تا۶۰۰هزار تومان

 

۳

 

۶۷/۶%

 

۴۰۰تا۶۰۰هزار تومان

 

۵

 

۱۱/۱۱%

 

 

 

۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان

 

۱

 

۲۲/۲%

 

۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان

 

۵

 

۱۱/۱۱%

 

۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان

 

۲

 

۴۴/۴%

 

 

 

۱میلیون تومان و بیشتر

 

۱

 

۲۲/۲%

 

۱میلیون تومان و بیشتر

 

۲

 

۴۴/۴%

 

۱میلیون تومان و بیشتر

 

۲

 

۴۴/۴%

 

 

 

جمع

 

۱۵

 

۱۰۰%

 

جمع

 

۱۵

 

۱۰۰%

 

جمع

 

۱۵

 

۱۰۰%

 

 

 

نمودار ۳-۴: توزیع درصد و فراوانی وضعیت اقتصادی آزمودنیها
با توجه به اطلاعات توصیفی جدول و نمودار فوق ، مشخص می گردد که از لحاظ وضعیت اقتصادی ، در گروه آموزشی هوش هیجانی ۵ نفر(۱۱/۱۱%) درآمد تا ۴۰۰ هزار تومان، ۸ نفر(۷۸/۱۷%) درآمد ۴۰۰تا ۶۰۰ هزار تومان، ۱ نفر(۲۲/۲%) درآمد ۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان و ۱ نفر(۲۲/۲%) درآمد بالای ۱میلیون تومان داشته اند. همچنین در گروه آموزشی مصون سازی در مقابله با استرس ۵ نفر(۱۱/۱۱%) درآمد تا ۴۰۰ هزار تومان، ۳ نفر(۶۷/۶%) درآمد ۴۰۰تا ۶۰۰ هزار تومان، ۵ نفر(۱۱/۱۱%) درآمد ۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان و ۲ نفر(۴۴/۴%) درآمد بالای ۱میلیون تومان داشته اند.و در گروه کنترل ۶ نفر(۳۳/۱۳%) درآمد تا ۴۰۰ هزار تومان، ۵ نفر(۱۱/۱۱%) درآمد ۴۰۰تا ۶۰۰ هزار تومان، ۵ نفر(۱۱/۱۱%) درآمد ۶۰۰هزار تومان تا ۱ میلیون تومان و ۲ نفر(۴۴/۴%) درآمد بالای ۱میلیون تومان داشته اند.
آمار استنباطی:
در تحقیق حاضر جهت بررسی فرضیه های کلی، از تست آنوای یکطرفه و برای بررسی تفاوت میانگین های متغیر های فرضیه های فرعی مورد مطالعه از آمون تعقیبی توکی(HSD) استفاده شد که نتیجه محاسبات آماری آن به شرح زیر می باشد :

**فرضیه کلی اول:
آموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود.
جدول۴- ۴ : اطلاعات توصیفی گروه های آزمایشی با توجه به متغیرکیفیت زندگی

تغییرات توضیح داده شده بیانگر آن بخش از تغییرات Y است که توسط معادله خط رگرسیون، توضیح داده می شود:
تغییرات توضیح داده نشده بیانگر آن بخش از تغییرات Y است که ناشی از سایر عوامل می باشد و برابر است با مجموع مجذور خطاها:
ضریب تعیین :
بعد از تخمین معادله رگرسیون اولین سوال این است که تا چه اندازه تخمین به نزدیک است. به عبارت دیگر چقدر معادله رگرسیون تخمینی، معادله خوبی است و میتوان تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهد. در این جا از معیاری به نام ضریب تعیین استفاده می شود که بیانگر نسبت تغییرات توضیح داده شده به تغییرات کل می باشد. همچنین ضریب تعیین برابر با مجذور ضریب همبستگی بین و می باشد.
میانگین خطای تخمین یا انحراف معیار رگرسیون:
میانگین خطای تخمین یا انحراف معیار رگرسیون، میزان پراکندگی مشاهدات را در اطراف خط رگرسیون نشان میدهد. وقتی خط رگرسیون به مشاهدات واقعی نزدیکتر باشد، خطای کمتری دارد و لذا انحراف معیار کوچکتر است. به طور کلی، انحراف معیار معادلات رگرسیون بیانگر متوسط خطای معادله رگرسیون است.
انحراف معیار تخمین نشان میدهد که بطور متوسط Y های واقعی چقدر از های تخمینی انحراف دارد.
تحلیل داده های ترکیبی^[۴۳]:
داده های ترکیبی مجموعه ای از داده ها هستند که شامل چند مقطع و یک دوره زمانی می باشند. در تحلیل حاضر مقطع ها همان شرکتها مورد بررسی قرار گرفته می باشند که تعداد کل آنها ۴۱ نمونه می باشد که تعداد ۴ شرکت بعلت در دسترس نبودن اطلاعات کلیه متغیرها در بررسی ها مورد استفاده قرار نگرفتند و در نتیجه تعداد شرکتهای مورد بررسی ۳۷ نمونه در چهار صنعت می باشند. دوره زمانی داده های مورد بررسی از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۲ به مدت ۵ سال می باشد.
داده های ترکیبی بدلیل آنکه هم تغییرات زمانی و هم تغییرات درون هر مقطع را منعکس میکند، میتواند اطلاعات بیشتری را منعکس نماید. بسیاری از نکاتی را که در تحلیلهای سریهای زمانی نادیده گرفته می شود، و یا غیر قابل مشاهده هستند، در تحلیل داده های ترکیبی روشن می شوند. به ویژه ناهمگنی هایی که غالبا در تحلیلهای سریهای زمانی از آنها چشم پوشی می شود و اصطلاحا غیر قابل مشاهده هستند، در تحلیل داده های ترکیبی امکان بررسی آنها فراهم می گردد.
بنابراین در تحلیل داده های ترکیبی، ویژگی های خاص هر شرکت را که در طول زمان بررسی ثابت بوده اند ولی از یک شرکت به شرکت دیگر تغییر می کنند، وهمچنین امکان در نظر گرفتن آنها در مدل با توجه به ناشناخته بودنشان و در دسترس نبودن داده های مورد نیاز، وجود نداشته است، مورد توجه قرار می گیرد. برای تحلیل داده های ترکیبی دو روش کلی وجود دارد.

اثرات ثابت
اثرات تصادفی
در هرکدام از فرضیات با انجام آزمون هاسمن^[۴۴]، امکان پذیری استفاده از مدل اثرات تصادفی را سنجش کرده و مدل مناسب را استفاده میکنیم. در نهایت برای اطمینان از نتایج تستهای آماری در شرایط ناهمسانی واریانسهای باقیمانده ها، با بهره گرفتن از خطاهای استاندارد قوی^[۴۵]، نتایج بدست آمده را مجددا مورد بررسی قرار می دهیم و تغییرات احتمالی ایجاد شده را بیان میکنیم.
۴-۴-۱ فرضیه اصلی دوم
فرض صفر: بین تمرکز صنعتی و بهره وری کار بر حسب هزینه های پرسنلی رابطه معنی دار آماری وجود ندارد.
فرض یک: بین تمرکز صنعتی و بهره وری کار بر حسب هزینه های پرسنلی رابطه معنی دار آماری وجود دارد.
برای آزمون فرضیه فوق از متغیر بهره وری کار بر حسب هزینه های پرسنلی به عنوان متغیر وابسته و از متغیر تمرکز صنعتی به عنوان متغیر مستقل استفاده میکنیم. با توجه به اینکه رابطه بی متغیرهای مستقل و وابسته از نوع غیر خطی می باشند، از لگاریتم در مبنای طبیعی آنها در مدلها استفاده میکنیم.
همچنین از متغیرهای جمع کل دارائیها و سود پس از مالیات هم بعنوان متغیرهای کنترلی استفاده میکنیم.

توجه داشت که تأثیر کیفر ، از این جنبه بازدارندگی ، بستگی کامل به منش ملی و واکنش عمومی توده مردم یک جامعه دارد ، بدین معنا که تأثیر مجازات ها از نظر جلوگیری جرم ، بیش از آن که مربوط به ترس صدمه احتمالی ناشی از مجازات ( مثلاً چند سال زندان یا فلان مبلغ جریمه نقدی ) باشد ، به واکنش اعضاء جامعه نسبت به مشروعیت مجازات و وضع اجتماعی مجرم ( از نظر میزان طرد شدن او در میان طبقات خاص اجتماع ، اگر چنین امری تحقق پیدا کند ) بستگی دارد .^[۹] البته شکی نیست که کیفر مقرر در فرایند حمایت کیفری از بزه دیده برای بازدارندگی باید با انتظارات عمومی ، طرز تفکر اخلاقی و جامعه هماهنگی داشته باشد ، اما تأثیر این حمایت کیفری جهت بازدارندگی ، به عوامل دیگری همچون اطلاع عموم از کیفر مزبور ، ارزش مورد حمایت ، نیز بستگی کامل دارد ، بدین معنا که اعضای جامعه بدانند که در صورت ارتکاب فعل خاص چه کیفری در انتظار آنان است ، بعید نیست این موضوع چنین پاسخ داده شود که بعد از لازم الاجراء شدن قانون نیازی به اطلاع رسانی نیست و جهل به قانون رافع مسئولیت نمی باشد ، اما باید گفت در صورتی که بخواهیم بازدارندگی کیفر را به طور عملی در اجتماع ببینیم باید علاوه بر حمایت کیفری نسبت به اطلاع رسانی قانون مذکور از هر طریق ممکن ؛ مطبوعات ، رسانه های صوتی و تصویری اقدام کنیم .

بنابراین به ویژه در خصوص موضوع حمایت کیفری از محجورین بزه دیده نه تنها باید میزان کیفر ، بلکه تفاوت کیفر یا همان حمایت کیفری افتراقی از محجورین به اطلاع عموم برسد تا مجرمان بالقوه در برخورد با موقعیت ارتکاب ، از ارتکاب جرم منصرف شوند .
۲ – بازدارندگی خاص^[۱۰]
بحث دیگر برای توجیه کیفر، این است که مرتکب جرم به علت تحمل سختی و مشقت کیفر در آینده از ارتکاب جرم خودداری می کند و دست به ارتکاب جرم نمی زند . البته موفقیت کیفر در ایجاد چنین اثری در گرو این امر است مجریان نظام عدالت کیفری به بهترین نحو ممکن مجازاتی متناسب با شخصیت مجرم را در نظر گرفته و شخص مجرم نیز متوسل به دلیل تراشی نشده باشد که ارتکاب جرم از سوی خود را موجه و اخلاقی بداند . چرا که در صورت عدم تحقق مورد اول و وجود مورد دوم این فرض که اعمال کیفر ، مجرم را از ارتکاب جرم در آینده باز دارد ، با واقعیت تطبیق نمی نماید .
ب : تقلیل بزهکاری
تقلیل بزهکاری را می توان به عنوان اثر غیر مستقیم حمایت کیفری دانست. غیر مستقیم بدین لحاظ که در صورت موفقیت کیفر در امر بازدارندگی ، نظام عدالت کیفری با کاهش پدیده بزهکاری روبه رو می گردد که این کاهش نیز خود مبنایی برای کاهش تعداد بزهکاران و بزه دیدگان خواهد بود . بدیهی است که کاهش بزهکاری و به تبع بزهکاران و بزه دیدگان برای نظام عدالت کیفری در هر کشوری امری ایده آل می باشد چرا که با کاهش این دو گروه امکانات و توجه عدالت جنایی به جمعیت حاضر در قلمرو نظام عدالت معطوف شده و قادر به ارائه راهکارهای بهتری برای کاهش بیشتر بزهکاری می باشد .
بند دوم : پیامد های منفی
شاید بتوان گفت که تبلور اصلی پیامدهای منفی حمایت کیفری را می توان در رویارویی این پدیده با جنبش الغای حقوق کیفری دید که با تمهیدات و راهکارهایی همچون جرم زدایی ^[۱۱] ، کیفر زدایی ^[۱۲]و قضازدایی ^[۱۳]در راستای محدود کردن نقش حقوق کیفری گام برداشته است .
همچنان که گفته شد ، از آن جا که حمایت کیفری از بزه دیده در واقع یک نوع جرم انگاری است ، باعث ورود یک جرم به قوانین کیفری و سیاهه جرائم موجود در نظام عدالت کیفری می شود و طبیعی است که اگر از دیدگاه جرم شناسی برچسب زنی به موضوع بنگریم ، این حمایت کیفری موجب می شود تا عده ای از افراد به واسطه اقدام نظام عدالت کیفری برچسب مجرمانه بخورد و پس از دریافت این برچسب مجرمانه که می توان از آن به بزهکاری نخستیب تعبیر نمود ، بزهکاری مکرر را نیز به دنبال داشته و از سوی دیگر بزه دیدگی نخستین ، بزه دیده ای که به موجب جرم انگاری مورد حمایت واقع شده است متصور باشد . و تبعاً در راستای بزهکاری مکرر نیز بزه دیدگی مکرر بزه دیده دیده می شود . لذا ذیلاً این دو پیامد منفی را به طور مختصر بررسی می نماییم .
الف : بزهکاری
اگر بخواهیم آثار منفی جرم انگاری را از دیدگاه جرم شناسی واکنش اجتماعی و یا شاخه خاص آن یعنی برچسب زنی مورد بررسی قرار دهیم ، خواهیم دید که یکی از ایرادات وارده بر مرتکب مذکور همین است که بر این سؤال که چرا تنها عده ای از تابعان حقوق کیفری وارد قلمرو حقوق کیفری می شوند تا به عنوان بزهکار اولیه و بزهکاران بی سابقه سخنی ندارد .^[۱۴]
بنابراین با توجه به ایرادات دیگر مکتب مذکور از جمله نظری بودن و جنبه اقتصادی صرف داشتن ، این مکتب نمی تواند اصل وجود جرم انگاری و حمایت کیفری از بزه دیده را زیر سؤال برده و از جرم انگاری جلوگیری نماید .
اگر ورود یک شخص به قلمرو حقوق کیفری و دریافت انگ مجمانه از دیدگاه جرم شناسی واکنش اجتماعی معلول جرم انگاری نظام عدالت کیفری است . بزهکاری مکرر این شخص نیز از دیدگاه جرم شناسی برچسب زنی معلول این ام
ر است که اجرای قانون باعث خوردن انگ مجرمانه به فرد مزبور می شود و از این پس او رفتاری از جنس مجرمان از خود بروز می دهد و باعث می شود که نسبت به تکرار جرم اقدام نماید .
بنابراین اگر چه شاید بزهکاری اولیه و وردو شخص به قلمرو حقوق کیفری ، شخص بزهکار را با توجه به دیدگاه جرم شناسی برچسب زنی در معرض بزهکاری مکرر قرار دهد . اما تنها عامل بزهکاری مکرر و تکرار جرم نبوده و عوامل متعدد دیگری از جمله تناسب مجازات اعمال شده و عدم حمایت مناسب از بزه دیده و …. می تواند در این امر مؤثر باشد . لذا حتی نظر جرم شناسی واکنش اجتماعی در خصوص اثر منفی حمایت کیفری یا جرم انگاری بر بزهکاری ثانویه نیز نمی تواند اهداف متعدد جرم انگاری را منتفی ساخته و از آن جلوگیری نماید .
ب : بزه دیدگی
بدیهی است که در لیست سیاهه جرائم موجود در هر نظام عدالت کیفری به جز جرایم به اصطلاح «بدون بزه دیده» ^[۱۵]هر جرمی علاوه بر بزهکاری دارای یک عنصر دیگر به عنوان بزه دیده نیز می باشد و پژوهش ها نشان داده است که افرادی که بزه دیدگی پیشینی متأثر شده اند نسبت به بزه دیدگی بعدی ناشی از همان نوع جرم یا جرم های دیگر آسیب پذیرند .^[۱۶]
هم چنین مشاهدات نشان می دهد که افراد فوق بیشتر از دیگران قربانی جرایم می شوند .^[۱۷]
اما اگر بخواهیم بزه دیدگی اولیه را به عنوان آثار منفی حمایت کیفری یا به تعبیر دیگر جرم انگاری دانسته و از جرم انگاری خودداری شود ، علاوه بر اینکه شخص آسیب پذیر را از حمایت کیفری پس از جرم انگاری آن عمل محروم نموده ایم ، نامبرده را از سایر حمایت های نیز محروم ساخته ایم . چرا که حمایت کیفری به عنوان ابتدایی ترین نمونه حمایت مورد توجه نظام عدالت کیفری قرار گرفته است و در صورتی که حمایت مذکور از گروه آسیب پذیری هم چون محجورین به عمل نیاید تبعاً سایر حمایت ها نیز از این گروه ها به عمل نخواهد آمد . بنابراین بزه دیده زایی نخستین و مکرر نیز به عنوان آثار و پیامدهای منفی حمایت کیفری نمی توانند ، مانع مناسبس برای جرم انگاری باشد ، چرا که آثار مثبت حمایت کیفری براین آثار و پیامد منفی سنگینی می نماید . به این معنی که حتی در صورت عدم حمایت کیفری نیز در صورت بروز آن عمل علیه شخص آسیب پذیر ، جامعه باید آثار سنگین تری در غالب جانشین های غیر کیفری تحمل کند . در حالی که شاید در صورت حمایت کیفری و بکارگیری مناسب آن ، در تعداد بزه دیدگان کاهش چشم گیری مشاهده شود . لذا می توان گفت با توجه به اینکه فایده های حمایتی کیفری از اشخاص آسیب پذیر بیش از هزینه اجتماعی آن است باید نسبت به حمایت کیفری حتی به صورت افتراقی اقدام نمود ." ^[۱۸]
مبحث دوم : محجور
این مبحث که شامل سه گفتار می باشد به تعریف محجور می پردازد به این صورت که ابتدا حجر را تعریف کرده ، محجورین را نام برده و در مورد هر یک تعریفی ارائه داده تا بدین طریق زوایای مختلف این اصطلاح روشن شود .
گفتار اول : مفهوم حقوقی حجر
برای روشن شدن مفهوم محجور ابتدا لازم است تا حجر تعریف گردد .
” حجر را در مقابل اهلیت استیفاء به کار می برند .”^[۱۹]
” حجر در لغت به معنای منع است .^[۲۰] در اصلاح حقوقی حجر به معنای عدم اهلیت استیفاء است و می توانیم در تعریف آن بگوییم « حجر عبارت است از منع شخص به حکم قانون از اینکه بتواند امور خود را به طور مستقل و بدون دخالت دیگری اداره کند و شخصاً اعمال حقوقی انجام دهد » و نیز « عدم توانایی قانونی شخص در اعمال و اجرای حق » ." ^[۲۱]
” حجر در معنی اخص ناشی از وضع دماغی و عقلانی انسان است . “ ^[۲۲]
حجر دارای انواعی است که به صورت اجمالی ذیلاً به آن ها اشاره می نماییم .
“۱- حجر عام : شخص به طور کلی از اجرای حق و انجام دادن اعمال حقوقی ممنوع باشد . برای مثال حجر مجنون عام است ؛ زیرا کلیه اعمال حقوقی او را در بر می گیرد .
۲- حجر خاص : ممنوع شدن شخص از پاره ای تصرفات می باشد ، نه همه آن ها ؛ برای مثال حجر سفیه ( غیر رشید ) حجر خاص به شمار می آید .
۳- حجر حمایتی : حمایت از محجور مورد نظر قانونگذار است . برای نمونه حجر صغیر ، مجنون و سفیه حجر حمایتی به شمار میرود .
۴- حجر سوء ظنی : مقصود حمایت از منافع دیگران است . حجر تاجر ورشکسته حجر سوءظنی است. “ ^[۲۳]
گفتار دوم : اشخاص محجور
با توجه به تعریفی که از کلمه حجر به عمل آمده و معنای محجور ، به جا است تا به تقسیم بندی و تمییز اشخاص محجور از هم بپردازیم ، در این گفتار و به خصوص در این پژوهش سه گروه از محجورین مورد نظر می باشند که به هر کدام در بند های جداگانه خواهیم پرداخت .
بند اول : اطفال
اطفال در متون فقهی و اکثر کتب حقوقی با عنوان صغار ( جمع صغیر ) یاد شده است . بنابراین در این بند به بررسی معنا و مفهوم صغیر خواهیم پرداخت .
” از نظر لغوی ، طفل به معنایخرد و کوچک و در مورد انسان به کم سن و سالی و خرد سالی تعبیر شده است ، بنابراین صغیر نقطه مقابل کبیر و به معنای کودک است . “^[۲۴]
” در اصطلاح حقوقی صغیر به کسی گفته می شود که از نظر سن به نمو جسمی و روحی لازم برای زندگانی اجتماعی نرسیده باشد . “ ^[۲۵]
” در اصطلاح فقهی و حقوقی به کسی اطلاق می شود که به سن بلوغ نرسیده و کبیر نشده است . “ ^[۲۶]
” قانون مدنی ایران صغیر را تعریف نکرده است و دوران صغر را بیان ننموده است ، ولی چنان چه از تبصره ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی مصوب ۱۳۶۱ فهمیده می شود ، دوران صغر از زمان تولد شروع می شود و پایان صغر و رسیدن به سن بلوغ در پسر ۱۵ سال تمام قمری و در دختر ۹ سال تمام قمری دانسته است . البته تنها رسیدن به این سن کافی نیست که صغیر از حجر خارج شود بلکه رشد و رشید بودن هم شرط خروج از صغر است .
بنابراین صغیر کسی است که بالغ و رشید نشده باشد و از نظر جسمانی و روانی به نمو نرسیده باشد و تجلی نمو جسمانی بلوغ است و تجلی نمو روانی رشد می باشد . “^[۲۷]
” به رغم اینکه در اسناد سازمان ملل متحد به ویژه کنونسیون حقوق کودک ۱۹۸۹ ، سن هجده سال برای تشخیص کودک اعم از بزهکار و بزه دیده تعیین شده است ، اما در نظام حقوقی ایران و انگلستان از یک سو ، تفاوت هایی از لحاظ سن بزهکاری و یا به تعبیری سن مسئولیت کیفری در این کشورها از گذشته تاکنون دچار تغییرات و تحولاتی بوده است . به رغم وجود ابهام در حوزه تعریف کودک بزه دیده در قوانین فعلی ایران ، اما مطابق ماده ۱ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان سال ۱۳۸۱ ، سن برخورداری کودکان و نوجوانان از انواع و اقسام حمایت ها و مساعدت ها در برابر سوء رفتارها و بزه دیدگی ها ، هجده سال است . با رجوع به قوانین مختلف انگلستان نیز می توان گفت که این سن همانند کشور ایران ، هجده سال تعیین شده است . این امر بیانگر آن است که نظام های حقوقی ایران و انگلستان در این باره همگام با یافته های علمی و کنوانسیون حقوق کودک ۱۹۸۹ می باشد ." ^[۲۸]
بند دوم : مجانین
جنون در لغت به معنای “دیوانگی “می باشد^[۲۹].
” در فقه نیز برای معرفی جنون ، با لحاظ همان معنای لغوی و لفظی ، از زوال عقل صحبت شده ^[۳۰] . عقل مصدر ثلاثی و در لغت به معنی ادراک کردن ، پی بردن و ربط دادن است . در زبان فارسی « خرد » نامیده می شود و همان نیروی ادراکی خاص آدمی است که مدرک کلیات است . به عبارتی ، قوه ای است که دریافت و ادراک حسن و قبح اعمال و تمیز نیک و بد را ممکن می سازد . ^[۳۱]
جنون در اصطلاح علم روانشناسی ، حالتی است که بیمار ، قدرت تمییز خود را از دست می دهد . ^[۳۲]
قوانین کیفری نه تنها تعریفی از جنون به دست نمی دهند ، بلکه برای شناخت آن نیز ضابطه و معیار مشخصی ندارند . شاید به این دلیل که جنون مسئله ای نسبی و موضوعی است که علم پزشکی و روان پزشکی در تشخیص آن نقش مؤثرتری دارد .
از توضیحات فوق می توان دریافت ارائه تعریف برای جنون کار ساده ای نیست . اشکالی که راجع به تعریف جنون ، لرد بلاک برن ذکر می کند در کمیت و کیفیت بیماری های روانی موجود است . این روانشناس معروف می گوید من همه تعاریفی که برای جنون تا به حال نوشته اند را خوانده ام . هر چه سعی کردم تعریفی جامع و مانع برای آن پیدا کنم موفق نشدم . عقیده من این است که بشر قادر نخواهد بود تعریفی کامل برای جنون پیدا کند . “ ^[۳۳]
به طور کلی و فارغ از تعاریف دقیق جنون ، می توان مجنون را این گونه تعریف نمود :
” مجنون کسی است که دارای اختلال مغز و اعصاب بوده ، تا جایی که از خود اراده ای نداشته و نمی تواند در جامعه جایگاه حقوقی خود را تشخیص و از حقوق خود در جامعه دفاع کند . “ ^[۳۴]
البته در پایان لازم به ذکر است که نباید مجنون و سفیه را یکی پنداشت زیرا ” سفیه شخص عاقلی است که نمی تواند امور مالی خود را اداره کند ، ولی به اختلال کامل قوای دماغی میتلا نیست . “^[۳۵]
بند سوم : اشخاص غیر رشید
واژه غیر رشید که با سفیه مترادف است را از مناظر مختلف مورد تعریف و تفهیم قرار می گیرد :
سفیه در لغت عبارت از"نادان، بی اطلاع، کم عقل"می باشد.^[۳۶]
” مفهوم سفیه شامل مبذر ، مسرف ، و مغفل می شود . “ ^[۳۷]
ماده ۱۲۰۸ قانون مدنی در تعریف غیر رشید مقرر می دارد : ” غیر رشید کسی است که تصرف او در اموال و حقوق مال خود عقلایی نباشد . “