تلاش برنامه سوم بر استفاده از تجارب قبلی

PE65

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های برنامه چهارم توسعه با برنامه‌های گذشته، ادغام ملاحظات ناشی از فرآیندهای تخریب و آلودگی محیط زیست و ارزش‌گذاری منابع طبیعی و زیست‌محیطی در حساب‌های ملی است

توجه به موضوع تجزیه و تحلیل‌های کمی در برنامه چهارم

PE66

که گامی به سوی استفاده از ابزارهای اقتصادی برای حفاظت محیط زیست قلمداد می‌شود.

توجه به موضوع اقتصاد محیط زیست

PE67

از مهمترین مستندات برنامه چهارم در خصوص حفاظت از محیط زیست کشور می‌توان به توجه به محتوای سند چشم‌انداز، سیاست‌های کلی و قانون برنامه چهارم اشاره کرد.

سلسله مراتب اهداف و برنامه‌های حاکم بالادستی محیط زیست

PE68

برنامه چهارم توسعه چه از نظر جامعیت و چه از منظر تأکید بر اصول و مبانی توسعه پایدار، تکامل یافته‌تر از برنامه سوم بود که بازتاب آن را به خوبی می‌توان در اسناد بالادستی از جمله سند چشم‌انداز، سیاست‌های کلی برنامه چهارم توسعه و مواد ۵۸ تا ۷۱ در فصل مجزایی تحت عنوان «محیط زیست» مشاهده کرد.

سلسله مراتب اهداف و برنامه‌های حاکم بالادستی محیط زیست

PE69

کمیته تخصصی محیط زیست و منابع طبیعی در قالب پنج راهبرد کلان مبادرت به ایجاد پنج کمیته فرعی بر اساس راهبردهای پنجگانه کرد

تدوین مشارکتی با ابزار تشکیل کمیته‌ها

PE70

که پس از برگزاری جلسات متعدّد، سند فرابخش محیط زیست تهیه شد.

فرابخشی بودن سند ملی محیط زیست

PE71

هم‌زمان با اقداماتی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت از محیط زیست در دو سال اول برنامه چهارم صورت گرفت، سایر دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت‌خانه‌های جهاد کشاورزی، نیرو، نفت و صنایع و معادن نیز اقداماتی برای حفاظت از محیط زیست انجام دادند.

فرابخشی بودن اقدامات اجرایی محیط زیست

PE72

برنامه پنجم توسعه نسبت به برنامه‌های گذشته (به ویژه برنامه سوم و چهارم)، سنجش‌پذیری کمتری داشته و از اهداف کمّی و شاخص‌های قابل سنجش کمتری برخوردار است به طوری که امکان نظارت لازم بر برنامه به درستی فراهم نیست.

شاخص‌زدایی برنامه پنجم در مقایسه با برنامه چهارم

PE73

ضمناً در این برنامه رویکرد مشخص و راهبرد خاصی به سمت اهداف سند چشم‌انداز مشاهده نمی‌شود.

عدم توجه به اسناد و اهداف حاکم بالادستی