مقدار به تصادف بین ۰ و ۱ انتخاب می شود.
پارامتر تعیین می گردد. (مثلا )
اگر عضو برتر و اگر عضو بدتر بین این دو عضو به عنوان والد انتخاب می شود.
دو عضو انتخاب شده برای رقابت به جمعیت باز می گردند و می توانند دوباره در رقابت شرکت کنند.

روش انتخاب رقابتی می تواند به صورت تایی نیز انجام شود.
اپراتور تقاطع^[۳۵]
این اپراتور با بهره گرفتن از دو رشته والد دو رشته فرزند به وجود می آورد. برای این کار به طور تصادفی قسمتی از بیت های والدین در بیت های فرزندان کپی می شود. انتخاب بیت هایی که باید از هر یک از والدین کپی شوند به روش های مختلفی انجام می شود.
تقاطع تک نقطه ای^[۳۶]
تقاطع دو نقطه ای^[۳۷]
تقاطع یکنواخت^[۳۸]
در زیر نحوه روش تقاطع تک نقطه ای بیان می شود و روند بقیه روش های تقاطع در شکل ۲-۲، ۲-۳ و ۲-۴ مشخص شده است.
یک نقطه تصادفی در طول رشته انتخاب می شود.
والدین در این نقطه دو قسمت می شوند.
هر فرزند با انتخاب تکه اول از یکی از والدین و تکه دوم از والد دیگر به وجود می آید.
شکل ۲-۲: تقاطع تک نقطه ای
شکل ۲-۳: تقاطع دو نقطه ای
شکل ۲-۴: تقاطع یکنواخت
تقاطع خاصیت جستجوگرانه و یا Explorative دارد و می تواند با انجام جهش های بزرگ به محل هایی در بین والدین رفته و نواحی جدیدی را کشف نماید.
اپراتور جهش^[۳۹]
این اپراتور برای به وجود آوردن فرزند، فقط از یک والد استفاده می کند. این کار با انجام تغییرات کوچکی در رشته اولیه به وقوع می پیوندد. بدین صورت که با بهره گرفتن از یک توزیع یکنواخت یک بیت به صورت تصادفی انتخاب می شود و مقدار آن معکوس می شود. معمولا اپراتور جهش بعد از تقاطع اعمال می شود.
شکل ۲-۵: اپراتور جهش
جهش خاصیت گسترشی و یا Exploitive دارد و می تواند با انجام تغییرات کوچک تصادفی به نواحی کشف شده وسعت ببخشد.
رمز گشایی^[۴۰]
در این مرحله بعد از اینکه الگوریتم بهترین جواب را برای مساله ارائه کرد لازم است عکس عمل رمزگذاری روی جواب ها اعمال شود تا بتوان نسخه واقعی جواب را به وضوح یافت.
۲-۲-۱-۲- پارامترهای الگوریتم ژنتیک
به طور معمول الگوریتم ژنتیک دارای پارامترهای زیر است:
تابع برازندگی برای ارزیابی هر یک از کروموزم ها
مقدار آستانه^[۴۱] که شرط پایان را معین می کند.
تعداد جمعیت^[۴۲] ()
درصدی از جمعیت که در هر مرحله توسط اپراتور تقاطع^[۴۳] جایگزین می شود. ()
نرخ جهش ()
مراحل ایجاد یک جمعیت جدید به صورت زیر می باشد:
انتخاب : تعداد عضو از میان جمعیت کنونی، ، انتخاب و به جمعیت جدید اضافه می شود. احتمال انتخاب یک عضو از میان جمعیت با توجه به میزان تابع برازندگی برای هر عضو از جمعیت به صورت زیر محاسبه می شود:
که مقدار تابع برازندگی عضو ام جمعیت می باشد.
تقاطع : با بهره گرفتن از احتمال بدست امده توسط رابطه فوق، تعداد زوج عضو از میان جمعیت انتخاب می شود و با بهره گرفتن از اپراتور تقاطع دو فرزند از آن ها ایجاد می شود. سپس فرزاندان به جمعیت اضافه می شود.
جهش : این اپراتور بر روی یک عضو از یک کروموزوم با احتمال یکنواخت که نرخ جهش نامیده می شود، اثر می گذارد و باعث معکوس شدن آن می شود. به این معنی که ۱ را به ۰ و ۰ را به ۱ تبدیل می کند.
اعضای جمعیت ، جمعیت جدیدی را تشکیل می دهد.
نحوه عملکرد الگوریتم ژنتیک در شکل ۲-۶ نشان داده شده است. هنگام استفاده از الگوریتم ژنتیک در مسئله مکان یابی چاه های نفت، مکان هر چاه که توسط دو تایی مرتب (i,j) توصیف می شود، جواب های ممکن مسئله هستند که اجتماع آن ها جمعیت را تشکیل می دهد. هر مکان ممکن چاه به عنوان ورودی سیستم در نظر گرفته می شود و تابع برازندگی خروجی می باشد و سپس جمعیت طبق الگوریتم ژنتیک بهبود داده می شود تا به بهترین مکان دست یافت [۷].
شکل ۲-۶: فلوچارت الگوریتم ژنتیک
۲-۲-۲- الگوریتم ^[۴۴]PSO
الگوریتم بهینه سازی ذرات یک الگوریتم بهینه سازی فرا اکتشافی می باشد که از حرکت گروهی پرندگان و دیگر حیواناتی که به شکل گروهی زندگی می کنند الگو گرفته است. الگوریتم PSO مشابه الگوریتم ژنتیک یک روش بر مبنای جمعیت است. پاسخ مسئله در روش PSO ذرات هستند که مجموعه ذرات در هر تکرار ازدحام^[۴۵] نامیده می شود. موقعیت هر ذره بر اساس میزان تابع هدف آن و موقعیت نسبی بقیه ذرات تنظیم می شود. این الگوریتم اولین بار توسط James Kennedy , Russell Eberhart در سال ۱۹۹۵ در مقاله [۸] ارائه شد.
PSO بر اساس حرکت و هوش ذرات کار می کند و مفهوم تعامل اجتماعی را برای حل مسائل بهینه سازی به کار می گیرد. ذرات (پاسخ های مسئله) در فضای جستجو حرکت می کنند و هر ذره در حال جستجو برای نقطه بهینه می باشد. هر ذره در هر مرحله، موقعیتی را که بهترین نتیجه را در آن داشته به خاطر می سپارد (بهترین موقعیت فردی هر ذره). به علاوه ذرات در گروه ذرات با هم همیاری می کنند. ذرات اطلاعاتی، درباره موقعیتی که در آن هستند با هم تبادل می کنند. این روش، یک روش مرتبه صفر است و نیازی به عملیات سنگین ریاضی مثل گرادیان ندارد. همچنین بار محاسباتی قابل قبولی دارد و همگرایی آن نسبتاً سریع است.
حرکت هر ذره در این الگوریتم به سه عامل بستگی دارد:
موقعیت فعلی ذره
بهترین موقعیتی که تاکنون ذره داشته است. ()
بهترین موقعیتی که کل مجموعه ذرات تاکنون داشته اند. ()
در ادامه به توضیح مراحل مختلف الگوریتم در حل یک مسئله بهینه سازی می پردازیم:
اولین گام انتخاب یک جمعیت اولیه از اعضا می باشد به گونه ای که به صورت یکنواخت بر روی محدوده تغییرات گسترده شده باشند.
شکل ۲-۷: انتخاب جمعیت اولیه از اعضا [۶]

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد نراق
دانشکده مدیریت گروه دولتی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت دولتی

گرایش: سیستم های اطلاعاتی
عنوان:
“ارتباط فرایند مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان بانک ملت شهر تهران”
استاد راهنما:
استاد دکتر محمدی
استاد مشاور:
استاد دکتر بهرامی

نگارش:
الهام رستمی
سال تحصیلی: ۹۳-۱۳۹۲
تعهد نامه اصالت پایان نامه کارشناسی ارشد
اینجانب الهام رستمی دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته به شماره دانشجویی ۹۰۰۸۰۱۷۳۹ در رشته مدیریت دولتی(سیستمهای اطلاعاتی) – MIS که در تاریخ
از پایان نامه خود تحت عنوان :
با کسب نمره و درجه دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:

1. 1. این پایان نامه حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه ،کتاب ،مقاله و…) استفاده نموده ام ، مطابق ضوابط و رویه های موجود ، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست ذکر و درج کرده ام.

1. 1. این پایان نامه قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی (هم سطح ،پایین تر یا بالاتر )در سایر دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.

1. 1. چنانچه بعد از فراغت ازتحصیل ، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و …. از این پایان نامه داشته باشم ، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.

1. 1. چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود ، عواقب ناشی از آن را بپذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.

نام و نام خانوادگی
تاریخ و امضاء
سپاسگزاری:
منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو میرود ممد حیات است و چون برمیآید مفرح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب. باران رحمت بینصیبش همه را رسیده و خوان نعمت بی‌دریغش همه جا کشیده.
اکنون که این پژوهش به انجام رسیده از باب حدیث “لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق"، بر خود لازم میدانم از استاد راهنمای بزرگوارم جناب آقای دکتر محمدی که زحمت راهنمایی این پایان نامه را بر عهده گرفتند و با دقت و حوصله اینجانب را در تهیه و تدوین این پژوهش یاری کرده و افقهای جدیدی در برابر دیدگانم گشودند، قدردانی کنم. همچنین تشکر خود را از استاد مشاور گرامیام جناب آقای دکتر بهرامی به پاس همراهی بیدریغ و همفکریهای سودمندشان در مشاوره پایان نامه، ابراز میدارم.
تقدیم به پدر و مادر عزیزم؛
که همواره حامی ام بوده اند و محبّت‌ها
و دعای خیرشان همواره شامل حال من بوده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ۱
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه ۳
۱-۲- بیان مسأله ۳
۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ۵
۱-۴- اهداف تحقیق ۶
۱-۵- فرضیه های تحقیق ۷
۱-۶- سؤال های تحقیق ۷
۱-۷- مدل تحقیق ۸
۱-۸- جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق ۸
۱-۹- تعاریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق ۹

۱۰- گسترش فضاها و ایجاد امکانات جانبی
کمبود مناسب و عدم امکانات رفاهی و خدماتی و نیز کمبود فضا جهت زیارت و انجام اعمال مذهبی به دلیل ازدحام جمعیت، سبب می شود که گردشگر نتواند به درستی از این فضا ها بهره مند شود، از این رو می توانیم با گسترش این فضاها و ایجاد امکانات تفریحی، خدماتی و رفاهی، حوزه گردشگری مذهبی را فعال تر کنیم (جمالی نژاد،۱۳۹۱: ۸۷-۸۹).
۳-۳-۲- عوامل ایستایی گردشگری مذهبی
۱- ضعف مدیریت تخصصی
مدیریت جامع و یکپارچه در بحث گردشگری از مهم ترین مولفه های موفقیت در این فعالیت اقتصادی نوظهور است. با توجه به اینکه مدیریت کوتاه مدت و سطحی نگر در گردشگری جواب گو نخواهد بود و این صنعت را به مرحله سوددهی نخواهد رساند، لذا مدیریت دولتی به تنهایی پاسخگوی نیاز های این فعالیت اقتصادی نخواهد بود. در فعالیت گردشگری ایجاد زیرساخت های لازم به همراه برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت می تواند این صنعت را به شکوفایی برساند، در حالی که در مدیریت دولتمردان به دلیل کوتاه بودن عمر مسئولیت شان و تعقیرات مدیریتی در تمام سطوح سازمانی، اجرای برنامه ریزی بلندمدت معمولا امکان پذیر نمی باشد و هم چنین تعقیرات پی در پی مدیران، اجرای برنامه های کوتاه مدت را هم مختل می کند و از همه مهم تر نبود احساس رقابت میان مدیران دولتی باعث می شود تا فعالیت اقتصادی گردشگری توسعه نیابد و علاوه آثار اقتصادی منفی، باعث تخریب آثار تاریخی، هنری و محیط زیست هم گردد. در برخی کشورها، هر چند صنعت گردشگری به صورت دولتی و نهادی ادره می شود و تصمیم گیری ها و اجرای همه تصمیمات توسط دولت صورت می گیرد، اما با این حال، برای پویایی و افزایش مزیت نسبی و ایجاد رقابت، بخش های خدماتی از قبیل هتل ها، شرکت های حمل ونقل و فرودگاه ها به بخش خصوصی واگذار می شود تا در محیط رقابت به ارئه خدمات بهتر روی آورند و کشورشان شاهد رشد و پویائی در این صنعت باشد.

۲- نبود ساختار شبکه ارتباطی
یکی از عوامل جذب گردشگران مذهبی وجود شبکه های مذهبی وجود شبکه های ارتباطی امن و راحت است. بدیهی است در صورتی که راه های ارتباطی برای رسیدن به یک مکان مذهبی سخت و با مشکلات گوناگونی همراه باشد و امنیت کافی را برای سالم رسیدن گردشگر فراهم نکند، میزان رغبت گردشگران برای بازدید از آن مکان، بسیار کاهش می یابد.
۳- ضعف حمایت تخصصی
امروزه گردشگری به عنوان یک فعالیت تخصصی معرفی گردیده و وجود آژانس های مسافرتی، نهاد ها و موسسات دولتی و خصوصی همگی دست به دست هم داده تا گردشگری به عنوان یک حرفه تخصصی در دنیا معرفی شود. در بعضی از کشورها، نبود افراد متخصص در این زمینه باعث گردیده که کشور مذکور با وجود ظرفیت رشد بالای گردشگری، نتواند به طور کامل از این فعالیت اقتصادی بهره برد. دولت برای بهینه سازی این وضعیت می تواند با تشکیل کلاس های تخصصی و استفاده از افراد ماهر در رأس موسسات گردشگری و فرهنگ سازی در این راستا، نقش اساسی ایفا نماید (جمالی نژاد،۱۳۹۱: ۹۰).
۴-۳-۲- گونه شناسی گردشگری مذهبی
گردشگری شهری در چهارچوب یک الگوی فضایی،گونه های متفاوتی دارد که بر بیان جاذبه های موجود در شهر،رویدادها و انگیزه های گردشگری استوار است.جذب گونه های مختلف گردشگری در شهر ها وابسته به ارائه کیفیت بالای محصول گردشگری است که می تواند پیامد های اقتصادی بسیاری برای شهر و پویایی اقتصاد آن به همراه داشته باشد.گونه شناسی گردشگری در چهارچوبی از عرضه وتقاضا شکل می گیرد، به این معنی که جریان گردشگری به عنوان تقاضای وابسته به محصول گردشگری به عنوان عرضه است.گردشگری انواع متفاوت و گسترده ای دارد. شناخت انواع گردشگری از چند لحاظ مهم است.
۱- با شناخت گونه های گردشگری به گستردگی مفاهیم و ارتباطات ساختاری این صنعت چند منظوره پی می بریم لذا شناخت این امر از بعد فلسفی و نظری و ساختاری و برنامه ریزی و هدف گذاری مهم است.
۲- گردشگری یک امر تخصصی است،یک موسسه حتی یک کشور نمی تواند در همه شاخه های گردشگری فعالیت کند. لذا با شناخت دقیق تر انواع گردشگری کشورها، موسسات و هتل ها با توجه به اهداف و امکانات گونه گردشگری مناسب خود را انتخاب می کند (مافی و سقایی،۱۳۸۵ : ۴۴).
براساس مطالعه، طبقه بندی انواع سفرهای گردشگری و گونه شناسی آن یکی از مهمترین ابعاد فعالیت های گردشگری است و براساس عوامل زیرطبقه بندی می شوند.

1. 1. دلایل وانگیزه سفر

1. 1. مدت سفر

1. 1. زمان سفر

1. 1. نوع جاذبه های گردشگری

1. 1. چگونگی سازماندهی مسافرت

می توان گفت که طبقه بندی اشکال و گونه های گردشگری ریشه در تلقی هر جامعه از مفهوم گردشگری دارد، همچنان که هپبرن نشان می دهد، برداشت جوامع غربی و شرقی از واژه گردشگر کاملاً متفاوت است و علّت آن در سبک زندگی و منش اجتماعی این جوامع است.
از دیگر جهت باید افزود که غالباً سازمانها و نهادها، انواع اشغال گردشگری را با ملاک های اندازه، مقیاس، ظرفیت پذیرش و ماهیت جذابیت های گردشگری طبقه بندی می کنند.
۵-۳-۲ پیامد های گردشگری در شهرهای مذهبی
جریان گردشگری در هر مقصد آثار و پیامدهای بسیاری را بر جای می نهد که این آثار و پیامدها می تواند مثبت یا منفی باشد. به عبارت دیگر گاهی گردشگری برای جوامع محلی و ساکنان یک منطقه سودمند است و گاهی به ضرر آنها تمام می شود. علاوه بر آن گردشگری در جهان به عنوان یک فعالیت اقتصادی ، تبلورعینی جریان سرمایه و جابجایی انسان در حجمی بسیار بزرگ محسوب شده که در ده های اخیر رشد بسیار بالایی داشته که خود وابسته به رشد اقتصادی دراز مدت، رشدزمان اوقات فراغت وسطح درآمد همراه با توسعه تکنولوژی بخصوص در زمینه حمل ونقل در طی این سال ها می باشد. این ویژگی ها بیش از همه به گردشگری ماهیتی اقتصادی می دهد و درست آن نیز همین است که نگاه اصلی به گردشگری نگاه اقتصادی است هرچند نمی توان دیگر ابعاد مستتر در جریان گردشگری را در زمینه فرهنگی و اجتماعی نادیده گرفت ولی قبل از هر چیزی گردشگری یک امر اقتصادی است. بطور کلی اگر بخواهیم نتایج و پیامدهای گردشگری را در یک منطقه خاص بررسی نمائیم استفاده از تجزیه و تحلیل هزینه و سود می تواند مفید باشد یعنی اینکه مزیت های بلقوه صنعت جهانگردی را در بخش های مختلف از جمله حوذهای اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی و سیاسی و….و هزینه های بلقوه را در این زمینه ها بررسی نمایم.از جمله مزایای بلقوه ای که این فعالیت های اقتصادی می تواندایجاد کند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• • افزایش درآمد و بالا رفتن سطح زندگی در سایر هزینه های که جهانگردان در آن منطقه می کنند

• • افزایش درآمد ارزی

• • توسعه صنایع دستی،بومی و محلی

• • مطرح شدن جامعه در نتیجه ایجاد فرصت های بیشتر برای توسعه و پیشرفت

• • تسریع گردش پول و توزیع عادلانه ثروت و…

و از پیامد های منفی آن می توان به:

• • افزایش هزینه زندگی ساکنان منطقه

• • اثرات منفی بر آثر فرهنگی و طبیعی

• • افزایش مالیات مردم منطقه یا ناحیه

• • مشاغل فصلی و …

در مجموع بایستی اشاره کرد که نقش صنعت گردشگری در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال نیست این فعالیت اقتصادی می تواند به عوامل محیطی منافع و مزایای مثبت برساند و از سوی دیگر برای حفظ منابع طبیعی و منابع ساخت دست بشر مفید واقع شود همچنین می تواند با شناسای فرهنگ های خاص و ترویج آنها موجب افزایش آگاهی های مردم نسبت به سنت های بومی و محلی شود. طرفداران گردشگری بر این باورند که این فعالیت اقتصادی می تواند تنش های سیاسی را کاهش دهد و برای صلح جهانی عاملی تعدیل کننده بحساب آید.در حالی که مرزهای کشورها کم رنگ می شوددپده ای به نام دهکده جهانی مفهوم و معنا پیدا می کندو بدین گونه دنیا روز به روز کوچکتر و افراد هم به هم نزدیکتر و صمیمی تر می شوند (فرهاد صباغ، ۱۳۸۳).
۴-۲- مدلی مفهومی از گردشگری مذهبی
در ترسیم مدل مقایسه تطبیقی به عنوان هدف اصلی در بالاترین سطح قرار می گیرد. همچنین بر اساس این مدل کلان شهرهای مشهد، قم وشیراز و در سطح بعدی محصول گردشگری قرار می گیرد. همچنین بر اساس این مدل شاخص جاذبه، شاخص دسترسی، شاخص اقامت، شاخص حمل ونقل، شاخص خدمات پذیرایی، شاخص خدمات درمانی، شاخص خدمات تفریحی و تجاری،شاخص عناصر نهادی و سازمانی به عنوان معیارهای اصلی در سطح بعد قرار می گیرند. شاخص جاذبه شامل دو معیار فرعی (زیارتی و غیر زیارتی)، شاخص حمل ونقل شامل سه معیار فرعی ( مترو، اتوبوس، تاکسی)، شاخص دسترسی شامل چهار معیار فرعی( هواپیما، اتوبوس، قطار، سواری)، شاخص خدمات اقامتی شامل هفت معیار فرعی(هتل، هتل آپارتمان، مهمان پذیر، کمپ، مدارس، زائرسرا، مسافر خانه)، شاخص خدمات درمانی شامل چهار معیار فرعی ( بیمارستان، درمانگاه، اورژانس،داروخانه)، شاخص خدمات پذیرایی شامل سه معیار فرعی( رستوران، کافی شاپ، ساندویچی)، شاخص خدمات تفریحی و تجاری شامل دو معیار فرعی (مراکز خرید، مراکز تفریحی)، شاخص عناصر نهادی وسازمانی شامل چهار معیار فرعی ( دفاتر خدمات مسافرتی، ابزار تبلیغات، مراکز آموزش گردشگری، مدیریت گردشگری) که در سطح پاین تری نسبت به معیار اصلی قرار می گیرند
شکل ۳-۲ : مدلی مفهومی از گردشگری مذهبی
فصل سوم
گردشگری مذهبی در ایران و جهان
۱-۳- آمار ارقام گردشگری مذهبی در ایران
طی ۶ ماه اول سال ۱۳۹۱ تعداد ۲ میلیون و ۴۶۹ هزار و ۲۴۶ نفر گردشگر خارجی به ایران وارد شده است که در مقایسه با مدت مشابه ۴۱ درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین درآمد حاصل از ورود این گردشگران معادل ۴٫۵ میلیارد دلار است و متوسط اقامت شب حضور در ایران ۳٫۵ شب بوده است.

شاخص همسایگان مشترک

شکل ۴-۳ منحنی ROCبرای مقایسه سه شاخص همسایگان مشترک,کاتز و آدامیک آدار

۴-۵-پیش بینی لینک با بهره گرفتن از شبکه بیزین
شبکه های بیزین تکنولوژی ایده آلی را به منظور ترکیب منابع اجتماعی فراهم میسازد شبکه های بیزین در زمینه استدلال احتمالی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند شبکه های بیزین به درخت متصل بر روی احتمالات استدلال شده تبدیل می شوند.
اخیرا شبکه های بیزین به)) تجزیه زیرگراف اصلی ماکزیمم درخت متصل((تبدیل می شوند و بیشتر از درخت های متصل کاربرد دارند .
شبکه بیزین یک مدل گرافیکی برای نمایش احتمالات ما بین متغیرهای مورد نظر می باشد از طرفی شبکه های بیزین روشی برای نمایش توزیع احتمالی پیوسته بزرگ به صورت نمایی و روش فشرده می باشند که اجازه محاسبات احتمالی به طور موثر را می دهند . آنها از ساختار مدل گرافیکی برای ضوابط مستقل ما بین متغیر های تصادفی استفاده می کنند . شبکه های بیزین اغلب برای شرایط مدل احتمالی استفاده می شوند و به استدلالهای تحت شرایط نامشخص)احتمالی ، عدم قطعیت ( کمک می کنند.
این شبکه شامل بخش کیفی )مدل ساختاری ( است که نمایش بصری از فعل و انفعالات در میان متغیرها و بخش کمی) مجموعه ای از مشخصات احتمال محلی(را فراهم می کند ، که مجاز به استنتاج احتمالات و اندازه گیری عددی است که متغیرها یا مجموعه ای از متغیرها را تحت تاثیر قرار می دهد .بخش کیفی به صورت توزیع احتمالی پیوسته که منحصر به فرد می باشد بر روی کلیه متغیرها تعریف می شود[۵] به عبارت دیگر شبکه بیزین یک گراف جهت دار غیر حلقوی است که شامل موارد زیر است :
نودها ) دوایر کوچک(: برای نمایش متغیرهای تصادفی ، کمانها)پیکانهای نوک تیز ( برای نمایش روابط احتمالی ما بین متغیرها
برای هر نود توزیع احتمال محلی وجود دارد که به نود وابسته است و از وضعیت والدین مستقل می باشد.
هر گره یک ماتریس احتمالی شرطی دارد که برای ذخیره کردن احتمالات شرطی میباشد و در طول زمان انباشته میشود.
اساس این روش بر این اصل استوار است که برای هر کمیتی یک توزیع احتمال وجود دارد که با مشاهده یک داده جدید و استدلال در مورد توزیع احتمال آن می‌توان تصمیمات بهینه‌ای اتخاذ کرد.در معادله زیر تعریف دسته بندی بیزین تعریف شده است:
با ترکیب تئوری های احتمال در دسته بندی بیزین ساده^[۸۱] میتوان دسته بندی ها را بهبود داردهمانطور که در شکل ۵-۲نشان داده شده است که مدل های Naive Bayes به عنوان یک شبکه بیزین ساده عمل میکنند.
شکل ۴-۲ نمایی از یک مدل بیزی ساده که به عنوان یک شبکه بیزین عمل مینماید^[۸۲]
یادگیری بیزین به عنوان “استخراج"از شبکه و محاسبه متریک های احتمالی شرطی از داده های تاریخی تعریف میشود.داده ها ممکن است ناکامل باشد و ساختار شبکه بیزین نیز ناشناخته باشد.
برای تفکیک داده های آموزشی و آزمایشیبا استفاده از متد اعتبار سنجی(cross validation method) 10 درصد از رکوردها را به صورت تصادفی از داده ای آزمایشی استخراج میکنیم که به عنوان یکی ازمراحل پیش پردازش مجموعه مورد آزمایشی و آموزش از داده ها میباشددر هر مرحله از بین داده های موجود در شبکه تعداد ۲۰۰۰ گره را به طور تصادفی انتخاب میکنیم و در این انتخاب بیشترین درجه راس^[۸۳] ها تعداد ۵۰ میباشد. مانریس در همریختگی در شکل ۴-۳ نشان داده شده است.نتایج حاصل از پیش بینی لینک برای داده های شبکه اجتماعی مذکور با بهره گرفتن از شبکه بیزی ساده در جدول۴-۳ نشان داده شده است.و نمودار های حاصل در شکل نشان داده شده است.
جدول ۴-۳-Confusion matrix

۱۷۴FP=

۷۸۱۶TP=

۴۳۸TN=

۶۳FN=

پیش پردازش مجموعه آموزشی(training) با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک،الگوریتم ازدحام ذرات،شبکه عصبی و الگوریتم رقابت استعماری انجام میشود تا یک مدل شبکه بیزین را داده کاوی کند.
جدول ۴-۳-نتایج پیش بینی لینک با بهره گرفتن از شبکه های بیزین

Naive Bays classification

معیار

۹۲.۰۰۱۷

MAP

۰.۰۷۳۸

AUC_class_1

۰.۹۲۶۲

AUC_class_2

NaN

Specificity

امتناع نماید ،ذینفع می تواند مطابق قواعد عمومی تعهدات برای مطالبه حق واجبار بانک گشاینده به انجام قرارداد علیه اواقامه دعوی نماید. اماذینفع دراستفاده یاعدم استفاده از اعتبار مختار بوده و متقاضی وبانک نمیتوانند وی را به استفاده از اعتبار اسنادی مجبور نماید تنها اقدامی که برای خریدار متصور است، این است که به علت عدم اجرای تعهدات قراردادمبنایی علیه فروشنده طرح دعویی نماید. درواقع فروشنده به علت عدم اجرای قرارداد مبنای گشایش اعتبار مسئول است نه به علت عدم استفاده از اعتبار(۱^[۱۸]) ؛ بانک گشاینده نیز برای هزینه های ناشی ازگشایش،ابلاغ وتایید اعتبار حق مراجعه به ذینفع را نداشته تنها می تواند به متقاضی اعتبارمراجعه نماید.

۳-۲-۱-۲-رابطه بین ذینفع و بانکهای کارگزار
در اعتبار اسنادی معمولاً بانک یا بانکهایی به عنوان واسطه یا کارگزار بین بانک گشاینده اعتبار و
ذینفع عمل می کنند که نقش آنها از دو حال خارج نیست،نقش آنها یا منحصر به ابلاغ وسپس پرداخت
وجه اعتبار به نمایندگی از بانک گشاینده است و یا اینکه وظیفه آنها تأیید اعتبار اسنادی صادر شده می باشد.چنانچه بانک واسطه وظیفه ابلاغ اعتبار به ذینفع را داشته بی آنکه آن را تأیید نماید، می توان گفت که بانک کارگزار به عنوان نماینده بانک گشاینده عمل می کند وهیچ گونه رابطه قراردادی میان ذینفع واین بانک وجود ندارد وچنانچه بانک کارگزار به وظایف نماینگی خود عمل ننماید،ذینفع نمی تواند وی رابه استنادنقض تعهدات قراردادی تحت تعقیب قراردهد.البته این امرنافی مسئولیت مدنی این بانک (درصورت تحقق شرایط آن) درمقابل ذینفع، نخواهد بود.اما تایید اعتبار توسط بانک کارگزار موجب ایجاد تعهدی مستقل برای بانک تایید کننده در کنار تعهد بانک گشاینده اعتبارخواهد شدوذینفع می تواند جهت دریلفت وجه اعتبار هم به بانک گشاینده و هم به بانک تاییدکننده رجوع کند در واقع تعهد بانک کارگزار مبنی بر پرداخت وجه اعتبار باعث از میان رفتن تعهد بانک گشاینده نبوده و ذینفع با دو تعهد مستقل و به نفع خود مواجه است که شبیه مسؤلیت تضامنی مسؤلین اسناد تجاری است.
۴-۲-۱-۲-رابطه بین بانک گشاینده و بانکهای کارگزار
همانطورکه گفته شد بانک گشاینده نماینده خاص متقاضی است. این بانک برای اجرای تعهد خودکه همان پرداخت وجه اعتبار به ذینفع در مقابل اسناد منطبق با شروط و تعلیقات اعتبار اسنادی است،ازخدمات بانکهای دیگراستفاده می کند.باتوجه به فقدان هیچ گونه رابطه قراردادی میان بانکهای واسطه ومتقاضیان اعتبار،این بانکها اقدامات خودرا به نمایندگی ازبانک گشاینده اعتبار انجام می دهند.به عبارت دیگربانک گشاینده اعتبار نماینده متقاضی اعتبار بوده وهریک از بانک های کارگزار نماینده بانک گشاینده اعتبار میباشند واقدامات هریک ازاین بانکهادرحدود نمایندگی اعطایی، بانک گشاینده رامتعهد خواهدکرد.بطور مثال:
بانکی که برای ابلاغ اعتبار تعیین شده ، حق و تکلیف وی محدودبه ابلاغ اعتباراست وابلاغ صحیح اعتباربانک گشاینده رامتعهد به پرداخت وجه اعتبار می نمایدامااگر بانک ابلاغ کننده غیرازابلاغ اعتباراقدامی انجام دهد(مانند پرداخت وجه اعتبار)، بانک گشاینده هیچ گونه مسوولیتی دربرابروی وذینفع نخواهدداشت.
همچنین بانکی که برای پرداخت اعتباردرمقابل اسنادمنطبق باشروط اعتبار تعیین شده ،مکلف است وجه
اعتبار را در مقابل اسناد منطبق با شروط و تعلیقات اعتبار پرداخت نماید. بنابراین اگر بانک کارگزار وجه اعتباراسنادی رادرمقابل اسنادمنطبق باشروط اعتبار پرداخته باشد،بانک گشاینده باید وجه را به بانک پرداخت کننده اعتباریا بانک پوشش دهنده مسترد دارد و چنانچه بانک در مقابل اسناد مغایر پرداختی را انجام دهد بانک گشاینده تعهدی به باز پرداخت وجه اعتبار ندارد.(۱)^[۱۹]
۲-۲-روابط حقوقی اطراف ضمانتنامه های بانکی
۱-۲-۲-رابطه بانک با مضمون عنه
رابطه اصلی که در واقع ضمانتنامه را ایجاد کرده و پدید می آورد رابطه حقوقی و قراردادی بین بانک ضامن و مضمون عنه است. همانگونه که اشاره شد مضمون عنه بدلیل نیازی که به تحصیل و ارائه ضمانتنامه بخاطر و بر مبنای قراردادی که با مضمون عنه منعقد نموده دارد به بانک مراجعه و تقاضای صدور ضمانتنامه ای به نفع مضمون له می نماید. بانک بر اساس روابط بانکی قبلی خود با مضمون عنه (بدلیل اینکه مضمون عنه معمولا به بانکی برای تحصیل ضمانتنامه مراجعه می کند که امور بانکی وی در آن بانک متمرکز است و در واقع مشتری آن بانک است) و با توجه به ضوابط و مقررات خود و پس از اخذ وثیقه معتبر و قابل قبول (^[۲۰])مبادرت به (۲)صدور ضمانتنامه ای می نماید که بر اساس آن و تا سقف مبلغ مشخص شده در آن تعهد غیر قابل برگشتی را بعهده می گیرد در ضمانتنامه بانکی بانک معمولا دین مضمون عنه را بعهده نمی گیرد بلکه در مقابل مضمون له تعهد می نماید که بسیار عام تر و فراتر از دین (به مفهومی که در عقد ضمان استعمال می شود است. ارائه تعهد موضوع ضمانتنامه صادره توسعه بانک، تبرعی و مجانی نیست بلکه بانک در راستای فعالیت های تجاری و بانکی خود، با صدور ضمانتنامه مبادرت به محاسبه و دریافت کار خود و بر مبنای مبلغ مندرج در آن) از مضمون عنه می نماید در این زمینه بانک با مضمون عنه مبادرت به انعقاد قرارداد می کند که در ان روابط قراردادی طرفین و حقوق و تعهدات هر یک تشریح و بیان می گردد.
ضمن این قرارداد مضمون عنه مبادرت به ارائه وثیقه قابل قبول به بانک نموده و تعهد به پرداخت کارمزد متعلقه می نماید و در مقابل بانک نیز تعهد و تضمین می نماید که حسب مفاد ضمانتنامه و با حصول شرایط مقرر در آن تا سقف مبلغ مندرج در ضمانتنامه رابا مطالبه مضمون له به وی بپردازد.
با صدور ضمانتنامه قسمت اول روابط قراردادی ضامن و مضمون عنه پایان می یابد و اما روابط حقوقی طرفین در بخش دوم بستگی به این مسئله دارد که آیا وجه ضمانتنامه توسط ذینفع آن محاسبه و دریافت می شود یا خیر؟ در ابتدا بایستی متذکر گردید که مضمون عنه در صورت ایجاد بحران در راوبط قراردادی خود با مضمون له واحساس اینکه وی من غیر حق درصددمطالبه وجه ضمانتنامه است می تواند به تحصیل دستور موقت بانک ،ضامن را از پرداخت وجه ضمانتنامه ممنوع سازد و اما در رابطه عادی طرفین اگر مضمون له وجه ضمانتنامه رامطالبه ننموده و در عین حال در پایان مدت تقاضای تمدید ضمانتنامه نگردد. ضمانت نامه باطل و از درجه اعتبارساقط می گردد در این صورت مضمون عنه فقط مکلف به پرداخت کار مزد صدور ضمانتنامه می باشد و وثایق وی نزد بانک ضامن نیز آزاد می گردد و اما در صورتیکه حسب مفاد و مندرجات متن ضمانتنامه و با رعایت شرایط مقرر در آن، مضمون له وجه ضمانتنامه را مطالبه بنماید و بانک نیز حسب شرایط مقرر مبلغ ضمانتنامه را به وی بپردازد. در این صورت حسب توافقات بین طرفین، مضمون عنه مکلف است بلافاصله معادل مبلغی که توسط بانک پرداخت شده است را به بانک مسترد نماید. در غیر اینصورت بانک از محل وثایق مضمون عنه مبادرت به وصول اصل طلب و خسارات وارده به خود خواهد نمود. و اما در صورتیکه بانک بدون رعایت ضوابط قراردادی و بدون حصول شرایط مقرر در متن ضمانتنامه مبادرت به پرداخت وجه ضمانتنامه نموده باشد در این صورت حق مطالبه مبلغ پرداختی را از مضمون عنه نخواهد داشت چرا که مغایر مفاد توافق بین خود و مضمون عنه رفتار نموده و مضمون عنه نیز نسبت به چنین پرداختهایی در مقابل بانک هیچگونه تعهد و یا تکلیفی ندارد. النهایه بانک می تواند با استناد به مقررات قانون مدنی در باب ایفاء ناروا مواد (۳۰۱ وبه بعد قانون مدنی) جهت استرداد آنچه به ناروا به مضمون له پرداخت شده است به وی مراجعه نماید.
۲-۲-۲-رابطه بین بانک ضامن و مضمون له
علی القاعده بین بانک و مضمون له در ابتدا رابطه مستقیمی ایجاد نمی شود. ضمانتنامه را مضمون له از مضمون عنه مطالبه می نماید و روابط قراردادی بین مضمون عنه و بانک منتهی به صدور ضمانتامه گردیده و مضمون عنه آن را به مضمون له تسلیم و ارائه می نماید. مضمون له ذینفع ضمانتنامه است و در انتهای مدت ضمانتنامه یا بایستی تقاضا تمدید آن را بنماید یا اینکه با توجه به مفاد قرارداد خود با مضمون عنه، وجه آن را مطالبه کند. و در صورت عدم تحقق یکی از فروض یاد شده، ضمانتنامه باطل گردیده و رابطه بانک و مضمون له پایان می پذیرد. و اما در صورت مطالبه وجه ضمانتنامه توسط مضمون همانگونه که در بخش پیشین دیدیم و علی القاعده ماهیت و مکانیسم ضمانتنامه های بانکی نیز اقتضای آن را دارد. اصل استقلال ضمانتنامه بانکی از قرارداد اصلی و پایه در روابط بین مضمون له و بانک حکمفرماست و بانک بنا به دلایلی که مربوط به قرارداد پایه و اصلی می باشد و با استناد به ایراداتی که از قرارداد مزبور نشات می گیرد نمی تواند از پرداخت وجه ضمانتنامه خودداری ورزد. علی الحصول بانک در رابطه بین مضمون له و مضمون عنه یک ضامن بی طرف است. بنابراین به محض حصول شرایط مقرر در ضمانتنامه و رعایت مواد مندرج در آن و اعلام مراتب از طرف مضمون له و احیاناارائه اسناد و مدارک اشاره شده در متن ضمانتنامه بایستی مبادرت به پرداخت وجه ضمانتنامه نماید و اگر به هر دلیلی بانک از پرداخت وجه ضمانتنامه خودداری ورزد و یا در مواردی که مضمون عنه با تحصیل دستور موقت پرداخت وجه ضمانتنامه توسط بانک را ممنوع ساخته باشد و بانک به همین استناد از پرداخت وجه ضمانتنامه خودداری ورزد. مضمون له می تواند برای مطالبه وجه ضمانتنامه به دادگاه مراجعه نماید.
۳-۲-۲-رابطه بین مضمون له (ذینفع) و مضمون عنه (مدیون اصلی)
قرارداد پایه و اصلی که بر مبنای آن و برای تضمین تعهدات مندرج در آن، ضمانتنامه صادر می گردد. بین مضمون له و مضمون عنه منعقد می گردد. حیات و ممات ضمانتنامه به این قرارداد بستگی دارد. و همه چیز در گرو شرایط ویژه مندرج در آن است. بانک در رابطه قراردادی بین این دو بنوعی ثالث تلقی می گردد. ثالثی که به حسن اجرای بخشی از قرارداد راتضمین و تعهد نموده و یا بنحوی تعهدات قراردادی مضمون عنه را تعیین نموده است. همانگونه که دیدیم به عقیده برخی که اصل استقلال ضمانتنامه را در رابطه بین ضامن و مضمون له بطور مطلق می پذیرند.اصل عدم توجه به ایرادات ناشی از قرارداد اصلی و پایه در این رابطه حکمفرماست ولی صرف نظر از این عقیده که پذیرش مطلق آن با توجه به ماهیت ضمانتنامه های بانکی مقرون به صواب نمی باشد، با توجه به وصف تبعی و فرعی بودن ضمانتنامه نسبت به قرارداد اصلی و پایه کلیه اوصاف و عوارض و آثار ناشی از این قرارداد نسبت به ضمانتنامه بانکی سرایت داشته و در این مورد نیز قابل استناد است چرا که دین و تعهد از این قرارداد ناشی می شود و ضمانتنامه نیز برای تضمین همین دین و یا تعهد ایجاد گردیده و صادر می شود وطبیعی است. که هرگونه تغییر و یا دگرگونی و یا انحلال دین و تعهد مبنای صدور ضمانتنامه، وضع ضمانتنامه را دگرگون می سازد. منتهی این تاثیر فقط در هنگامی امکان پذیر است که موضوع توسط دادگاه رسیدگی و منتهی به صدور حکم شده باشد.
در رابطه قراردادی بین مضمون له و مضمون عنه، مضمون له از مضمون عنه تقاضای ارائه ضمانتنامه بانکی بابت تضمین اجرای تمام یا بخشی از مفاد قرارداد را می نماید و مضمون عنه نیز با مراجعه به بانک ضامن چنین ضمانتنامه ای را تحصیل و ارائه می نماید در صورتیکه مضمون عنه در اجرای مفاد قرارداد منعقده با مضمون له قصور ورزد و یا بهر ترتیب دیگر شرایط و ضوابط مقرر در متن ضمانتنامه جهت مطالبه وجه ضمانتنامه حاصل و جمع شود. مضمون له می تواند از بانک ضامن درخواست نماید که وجه ضمانتنامه را به وی بپردازد. در این زمینه اگر مضمون عنه نیز با مضمون له در مطالبه وجه ضمانتنامه هم عقیده باشد، روابط طرفین ناشی از ضمانتنامه پایان می یابد ولی در صورتیکه مضمون عنه قائل به استحقاق مضمون له در مطالبه و دریافت وجه ضمانتنامه نباشد و یا اینکه وجه را متقلبانه بداند می تواند قبل از دریافت مبلغ ضمانتنامه با تحصیل و دستور موقت دایر به منع بانک از پرداخت وجه آن و پس از دریافت وجه با اقامه دعوی در ماهیت، مبادرت به مطالبه و استرداد مبلغ ضمانتنامه از مضمون له نماید و طبیعی است که بیشترین دعاوی ناشی از ضمانتنامه نیز در همین رابطه اجرا می شود.(^[۲۱]۱)
همان گونه که بیان می شود اصل استقلال ضمانتنامه از قرارداد اصلی و پایه فقط در رابطه بین بانک و مضمون له حاکم است. در رابطه بین مضمون عنه و مضمون له چنین اصلی حاکم نبوده بالطبع مضمون عنه می تواند به تمامی ایراداتی که از قرارداد مبنای صدور ضمانتنامه نشات می گیرد استناد جسته و با توجه به آنها، حق ذینفع دایر به مطالبه وجه ضمانتنامه را منکر گردد رویه محاکمه نیز در این زمینه بدین ترتیب است که در صورت طرح دعوایی در این خصوص به بررسی روابط قراردادی طرفین ناشی از قرارداد پایه و اصلی می پردازد و با احراز و تشخیص عامل تقصیر و یا قصور و میزان خسارت وارده به طرف مبادرت به صدور حکم دایر به محکومیت مقصر می نماید.
۳-۲-تعهدات اطراف برات
۱-۳-۲-برات گیر
براتگیر کسی است که وجه برات را در سررسید پرداخت می نماید .در موقع صدور براتگیر مسئولیتی ندارد و زمانی که قبولی برات توسط برات گیر بیان شد منطقا به معنی اقرار به مدیون بودن است و مسئولیت او شدید تر از بقیه امضا کنندگان است زیرا امضا کنندگان دیگر بدهکار نیستند . مثلا برات دهنده مبلغ برات را طلبکار است و ظهرنویسان نیز حقوق خود را مورد انتقال قرار می دهندو براتگیر ی که برات را قبولی ننوشته داز لحاظ براتی مسئول نخواهد بود ولی اکر محل برات از طرف براتکش نزد او تامین شده باشد براتکش می تواند علیه او اقامه دعوی نماید و خسارت حاصله از عدم قبولی برات و پرداخت برات رامطالبه نماید.
حال در بحث براتگیر یک مسئله ای که بیان می شود این است که اگر برواتی برعهده یک شخص صادر شود ولی برای تادیهد کامل آن هامحل تامین نگردد کدام دارنده حق تقدم دارد ؟در اینجا باید برات قبول شده را مقدم دارد و اگر چندین برات قبول شده وجود داشته باشد براتگیر صحیحا به تاریخ سررسید آن ها اقدام به تادیه می نماید .
۲-۳-۲-تعهد ظهرنویس
ظهرنویس دارنده براتی است که برات خود را به وسیله ظهرنویسی به دیگری ا نتقال می دهد و در حقیقت با ظهرنویسی یک سند، حقوق مترتب برآن سند را مورد انتقال قرار می گیرد .
البته ظهرنویسی نه تنها حقوق مترتب برآن سند را انتقال می دهدبلکه قبول دو نوع مسئولیت رانیز می نماید.
۱-مسئولیت ناشی از نکول
۲-مسئولیت ناشی از عدم پرداخت
درمورد مسئولیت ناشی از نکول ماده ۲۳۷قانون تجارا ایران مسئولیت او همانند صادر کننده است و در مورد مسئولیت تضامنی نیز طبق ماده ۲۴۹ قانون تجارت ایران مسئولیت تضامنی دارندولی دارنده سند براتی زمانی می تواند به ظهرنویس مراجعه کند که وظایف قانونی خود را انجام داده باشد و این
ظهر نویس می تواند این دو مسئولیت ناشی ازنکول و ناشی از عدم پرداخت را از خود ساقط کند.در ماده ۱۵قانون متحد الشکل ژنومصوب۱۹۳۰بیان شده ظهرنویسی جز در صورت شرط مخالف ضامن قبولی و پرداخت برات است.
ظهرنویسی که مسئولیت ناشی از نکول و عدم پرداخت را ساقط می کند.در حقیقت انتقال مدنی صورت گرفته و در انتقال مدنی انتقال دهنده هیچگونه مسئولیتی در مقابل انتقال گیرنده نداردو اینکه ظهرنویسی که این اسناد را ظهرنویسی می کند خود را جزو مسئولین این اسناد قرار می دهد و با توجه به تضامنی بودن مسئولیت با دیگران البته با ید گفت در قانون متحد الشکل ژنومصوب۱۹۳۰ظهرنویسی جزئی را باطل دانسته است هرچند در حقوق ایران چنین محدودیتی و جود ندارد .
طبق ماده ۱۲قانون متحد الشکل ژنو که می گوید (ظهرنویسی با ید بدون قید و شرط باشد و هر شرطی که ظهر نویس را مقید نماید کان لم یکن تلقی می گردد.ظهرنویسی جزئی باطل و بلااثر است و ظهرنویسی دروجه حامل در حکم ظهرنویسی سفید خواهد بود )به همانگونه که در این ماده ملاحظه شد ظهرنویسی جزئی در قانون متحدالشکل ژنو باطل است .در حالی که در قانون مجاز دانسته شده با توجه به اینکه راحع به چک پس از ارائه به بانک و تادیه مبلغ از درجه اعتبار خارج می گرددمی توان چنین چیزی را قابل اجرا دانست.
۳-۳-۲-تعهدات ضامن
بند آخر ماده ۲۴۹ قانون تجارت ایران مقرر می دارد ضامنی که ضمانت برات دهنده یا محال علیه یا ظهرنویس را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که اور ا ضمانت نموده باشد .یعنی در کلیه مواردی که بر مضمون عنه وجوذ دارد و ضمان براتی از نوع ضمان تضامنی و یا نتیجه ای است .طبق ماده ۲۴۵و ۴۰۳قانون تجارت ایران به اندازه سند حق می دهد به مضمون عنه یا ضامن یا هردو مجتمعا مراجعه نماید و مبلغ را وصول دارد در کلیه مواردی که به موجب قوانین یا موافق قراردارد خصوصی ضمانت تضامنی باشد طلبکار می تواند به مدیون یا ضامن اصلی مجتمعا رجوع نماید یا پس از رجوع به یکی ازآنها وعدم وصول طلب خود بذای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع کند .کنوانسیون ژنو درمورد ضمانت در ماده ۳۱خود می گوید باید مشخص شود ضمانت برای چه کسی به عمل می آید.
و ماده ۳۲ می گوید:( ضامن به همان میزان که مضمون عنه مدیون است مسئول خواهد بود .مسئولیت ضامن همواره اعتبار داردولو تعهدی را که او تضمین نموده است به هر دلیلی به جز ایراد مربوط به شکل ظاهری و( مندرجات )سند باطل باشد.
وقتی ضامن مبلغ برات را بپردازد دارای کلیه حقوق ناشی از سند در مقابل مضمون عنه وکلیه اشخاصی که نسبت به شخص اخیردر برات مسئولیت دارند می گردد.
پس از تحقق ضمانت ضامن متعهد به پرداخت به دارنده می شود بدون آنکه مضمون عنه بری شده باشد ولی ضامنی که برات را پرداخت کرد هم حق مراجعه به مضمون عنه را دارد و هم می تواند به دیگر مسئولان )برات مراجعه کند .)^[۲۲]۱ (
۴-۳-۲-مسئولیت وتعهدات براتکش
دربرات شخصی به نام براتکش با صدور برات اورا ایجاد نموده و اورا به براتگیر تسلیم می دارد صدور برات باعث ایجاد مسئولیت او برای پرداخت می شود و چنانچه دستور او در سررسید انجام نگرددمسئول خسارات وارده به دارنده برات می گردد،ذیرانمی تواند سندی را صادر و به جریان بگذارد ولی مسئولیت اجرای آن را برعهده نگیرد.
در قانون تجارت ایران در ماده ۲۴۹راجع به مسئولیت صادر کنندگان برات مسئولیت او را در ردیف سایرمسئولان ورقه متعهد به پرداخت وجه سند نموده است و اینکه هر شرطی ازجانب وی دایر برعدم مسئولیت وی در پرداخت سند باطل است.
براتکش در صدور برات علاوه برتعهد پرداخت برات مسئول در اخذ قبولی براتگیر می باشد. البته نکته ای که در اینجا بیان می شود این است که براتکش می تواندطی شرطی مسئولیت خود راناشی از نکول براتگیر ساقط کند البته در ماده ۹قانون متحد الشکل ژنوبراین موضوع تصریح دارد که براتکش ضامن قبول و پرداخت است.براتکش ممکن است خود رااز ضمانت قبولی معاف دارد؛اما هرگونه قیدی که به وسیله آن خود را از ضمانت پرداخت معاف دارد مانند این است که نوشته نشده باشد .البته در واد ۲۳۸و۲۳۷قانون تجارت ایران تاحدودی این وضعیت بیان شده و در ماده ۲۷۸برات کش ممکن است برای این مسئولیت (قبولی)محدودیت قائل شده و یا به این مسئلیت پایان دهد.اماراجع به پرداخت نمی تواند این مسئولیت را از خود ساقط کند؛چون احتمال دارد براتگیر برات را نکول نمایدو در اینجا دارنده برات نه می تواند به براتگیر مراجعه نماید ونه به برات دهنده؛زیرلچنین شرطی با مقتضای این سند که یک ابزار پرداخت می باشد مخالف است .و صادر کننده این اسناد با صدور و بوسیله امضا ،مهردرسند نمی تواند طی شرطی خودرا ازمسئولیت پرداخت معاف بدارد زیرا در همان زمان ایجاد سند بوسیله مهر یا امضا مسئولیت خود را ایجادنموده و اکنون نمی تواند با آوردن شرطی در طی سند خود را از زیر بار این مسئولیت مبری نماید.
۵-۳-۲-تعهدات دارنده برات
در برات دارنده بر ات برای اینکه بتواند به برات دهنده مراجعه کند یکسری وظایفی را مکلف است انجام دهدکه عبارتند از اینکه در صورت عدم قبول یاهمان نکول دارنده برات برای اینکه بتواند از مزایای مترتب برآن بهره مند گردد نکول برات را بوسیله نوشته ای که اعتراض نامه نامیده می شود تصدیق و تسجیل نماید .ماده۲۳۶قانون تجارت در مورد برواتی که تاریخ سررسید آنها معین یا به وعده ازبرات است دارنده برات الزامی به اخذ قبولی براتگیر وعندالاقتضااحتیاجی به نکول ندارد زیرلدر سررسید می تواند برای اخر برات به براتگیر مراجعه نماید مگر اینکه در برات موعدی برای اخذ قبولی تعیین شده باشدو همین حکم در مورد براتهایی که پرداخت آنها به روئیت است نیز جاری است .
ضمن اینکه طبق ماده۲۷۴قانون تجاررت دارنده برات باید ظرف یکسال از تاریخ صدور برات را به رویت براتگیر برساند و وجه برات هم باید ظرف این مدت مطالبه شود مگر اینکه در برات مدت بیشتری پیشبینی شده باشد.
دارنده برات برای اینکه بتواند علیه ظهرنویسان و همچنین علیه برات دهنده ای که وجه برات را به براتگیر رسانده اقامه دعوی کند مکلف است حد اکثر ظرف ۱۰روز از یکسال از تاریخ صدور برات اعتراض عدم تادیه کند و اگر برات از نوع به وعده از روئیت است دارنده برات می تواندتامدت یکسال از تاریخ صدور یکبار یا به دفعات برای اخذقبولی برات به براتگیر مراجعه کندولی اگر در پایان سال براتگیر برات رانکول و یا از قبول یانکول آن امتناع کند؛عدم اعتراض نکول موجب اسقاط حق دارنده برات برای مراجعه به براتکش وظهرنویسان نخواهد شد و فقط موجب می گردد از مزایای ماده ۲۳۷ قانون تجارت محروم گردد.
برای دارنده براتی که سررسید آن به روئیت است مصلحت نیست اعتراض نکول نماید زیرا بدون این اعتراض هم می توانددربااقامه دعوی درمقام مطالبه ؛طلب خوداز براتکش یا هریک ازظهرنویسان برآید.
ولی چنین دعوایی در صورتی در صورتی در دادگاه مسموع خواهد بود که قبلا طبق ماده۲۸۰ قانون تجارت ظرف ۱۰روز از تاریخ سررسید اعتراض عدم تادیه به عمل آمده باشد.و البته در مورد برات به روئیت دارنده برات ظرف مدت یکسال از تاریخ صدوربرات باید به برات گیر مراجه و مطالبه قبولی نماید.و در مورد برات های به وعده از روئیت ظرف مدت یکسال از تاریخ صدور به براتگیر مراجعه و مطالبه قبولی نماید و اگر ظرف مدت یکسال این اقدام را انجام ندهد حق مراجعه به برات دهنده را از دست می دهدمشروط براینکه ثابت نماید برات دارای محل است و وظیفه دیگر دارنده برات این است که باید ظرف مواعد قانونی ماده۲۸۷ قانون تجارت اقامه دعوی نماید.(۱)^[۲۳]۱
۴-۲-تکالیف م مسئولیت های طرفهای وصولی اسنادی