ضریب تعیین مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر y,x را توضیح داد. ضریب تعیین توانائی وقابلیت معادله (مدل) رگرسیون در پیش بینی تغییرات متغیر وابسته بر اساس متغیر مستقل را نشان می دهد و مقدار آن بین صفر و یک می باشد.

رگرسیون چندگانه
تحلیل‌های رگرسیون به مطالعۀ وابستگی یک متغیر (متغیر وابسته) به یک یا چند متغیر دیگر (متغیر توضیحی) می‌پردازد که با تخمین یا پیش‌بینی مقدار متوسط یا میانگین مقادیر متغیر نوع اول در حالتی که مقادیر متغیر نوع دوم معلوم یا معین شده باشند (درنمونه‌گیری تکراری) صورت می‌پذیرد.
اگر وابستگی متغیری تنها بر روی یک متغیر توضیحی بررسی شود، چنین بررسی‌ به عنوان تحلیل رگرسیون ساده یا دو متغیره معروف است. اما اگر وابستگی یک متغیر بر روی بیش از یک متغیر توضیحی بررسی گردد، تحت عنوان رگرسیون مرکب معرفی می‌گردد.
یک مدل رگرسیونی خطی ساده را میتوان به شکل زیر بیان نمود:
۱)
که در آن  نشان دهنده متغیر توضیحی،  نشان دهنده متغیر وابسته و  نمایانگر جزء اخلال مربوط به جامعه میباشد. در واقع جزء تصادفی جامعه (  ) نماینده یا جانشینی است برای تمامی متغیرهای حذف شده یا فراموش‌شده که بر متغیر وابسته اثر می‌گذارند ولی در مدل رگرسیون وجود ندارند (یا به دلایل گوناگون نمی‌توانند در مدل گنجانده شوند).

همانطور که گفته شد جزء استوکاستیک^[۱۱۳](جزء اخلال) نماینده‌ای برای تمامی متغیرهائی است که از مدل حذف شده اما مجموعاً بر y اثر می‌گذارد حال سؤال این است که چرا این متغیرها صریحاً در مدل معرفی نمی‌شوند؟ به بیان دیگر به دلایل زیر یک مدل رگرسیونی مرکب با تمام متغیرهای ممکن بسط داده نمی‌شوند.
۱ـ ممکن است تئوری ناقص باشد یعنی از تأثیرگذاری بعضی از متغیرها بر متغیر وابسته بی‌اطلاع باشیم.
۲ـ ممکن است راجع به بعضی از متغیرها داده‌های اندکی داشته باشیم.
۳ـ جمع‌ آوری داده در مورد بعضی از متغیرها به نسبت تأثیر آنها در مدل ممکن است بسیار زیاد باشد.
۴ـ به دلیل ماهیت تصادفی بودن متغیر وابسته، توضیح کامل آن ممکن نیست و جزء اخلال می‌تواند آنرا منعکس کند.
۵ـ ممکن است در اندازه‌گیری خطا صورت گرفته باشد.
۶ـ با تأسی به قاعدۀ اُکام^[۱۱۴](توصیف راجع به پدیده‌ها حتی الامکان ساده در نظر گرفته شود، و اینکه خلاف آن ثابت نشده است) مطلوب است مدل رگرسیون را تا حد ممکن ساده‌تر بگیریم
عدم وجود خودهمبستگی بین خطاهای مدل
عدم وجود خودهمبستگی بین جملات خطا یکی از فروض اساسی برای روش ols می باشد. همبستگی خطاها را با یکدیگر را اصطلاحاً خود همبستگی یا همبستگی سریالی می گویند.
قدم اول در شناسایی خودهمبستگی این است که نمودار خطاها ترسیم شود ولی این روش نموداری مشکل است و لذا برخی روش های آماری جهن آزمون خود همبستگی ارائه شده اند. یکی از آزمون های متداول، آزمون دوربین واتسون می باشد که بصورت زیر برای تشخیص خود همبستگی به کار می رود. ( سوری علی،۱۳۹۱ )
آزمون دوربین واتسون
آزمون دوربین واتسون ( durbin-watson) یکی از مشهورترین ازمون ها برای تشخیص خود همبستگی است. البته برای به کار بردن این آزمون نیاز به برقراری شرایطی است که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
محدودیت های آزمون دوربین واتسون:
این آزمون تنها خود همبستگی از درجه اول را نشان می دهد.
برای به کار بردن این آزمون هیچ مشاهده ی گم شده ای نباید وجود داشته باشد.
متغیر با وقفه از نوع وابسته نباید در سمت راست مدل وجود داشته باشد.
مدل رگرسیونی باید عرض از مبدا داشته باشد.
نحوه داوری
هرگاه مقدار آماره دوربین واتسون بین ۵/۱ تا ۵/۲ باشد در این صورت بین اجزای خطای مدل رگرسیون همبستگی وجود ندارد در غیر این صورت بین اجزای خطای مدل همبستگی وجود دارد.
پانل دیتا
درداده های پانل دیتا در ابتدا باید روش تخمین مشخص باشد. روش تخمین مشتمل بر دو روش می باشد:
۱ـ استفاده از روش تلفیقی: در این روش مقاطع همگن فرض می شود.
۲- استفاده از روش پانل: در این روش مقاطع غیر همگن فرض میشود. این روش خود شامل دو نوع تخمین می باشد:
روش اثرات ثابت: در این روش تفاوت مقاطع صرفا در ضرایب لحاظ می شود.
روش اثرات تصادفی: در این روش تفاوت در مقاطع علاوه بر اینکه در ضرایب لحاظ می شود، سایر ویژگی های مقاطع نیز در ضرایب لحاظ می گردد.
با توجه به آنچه گفته شد، در ابتدا لازم است روش برآورد مشخص شود برای اینکار از آزمونF استفاده می شود که فرض صفر آن مبتنی بر همگن بودن مقاطع است و فرض مقابل آن مبنی بر غیر همگن بودن مقاطع میباشد. حال اگر فرض صفر در این آزمون پذیرفته شود از روش تلفیقی برای برآورد مدل استفاده خواهد شد و در غیر این صورت از روش پانل دیتا استفاده میشود. البته برای مشخص شدن نوع روش برآورد در پانل نیز از آزمون هاسمن استفده میگردد، در این آزمون فرض صفر مبنی بر استفاده از روش اثرات تصادفی برای برآورد میباشد و فرض مقابل آن فرض استفاده از روش اثرات ثابت میباشد.
برای آشنایی با مبانی نظری این آزمونها در این بخش به نحوه ی تحلیل در داده های پانل پرداخته میشود.
داده های تابلویی و مزایای استفاده از آنها
انواع دادههایی که عموماً برای تحلیلهای تجربی به کار برده میشوند، در سه گروه مورد بحث و بررسی قرار میگیرند:
داده های سری زمانی^[۱۱۵]
داده های مقطعی^[۱۱۶]
داده های تلفیقی سری زمانی و مقطعی^[۱۱۷]
در داده های سری زمانی مقادیر یک یا چند متغیر را طی یک دوره زمانی مشاهده میکنیم (برای مثال GDP طی چند فصل یا چند سال). در داده های مقطعی، مقادیر یک یا چند متغیر برای چند واحد یا مورد نمونهای در یک زمان یکسان جمعآوری میشود (برای مثال نرخهای جرم و جنایت برای سی استان ایران در در یک سال معین).
داده های تابلویی ترکیبی از داده های مقطعی و سری زمانی میباشد، یعنی اطلاعات مربوط به داده های مقطعی در طول زمان مشاهده میشود. بدینصورت که چنین دادههایی دارای دو بعد می باشند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان میباشد. در این تحقیق روشدادههای تابلویی به عنوان روش تخمین مدل، انتخاب میشود. در مجموع، داده های پانلی دارای مزایای فراوانی نسبت به داده های مقطعی یا سری زمانی هستند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
داده های مقطعی و سری زمانی صرف، ناهمسانیهای فردی را لحاظ نمیکنند، لذا ممکن است که تخمین تورشداری به دست دهند، در حالی که در روش پانل میتوان با لحاظ کردن متغیرهای مخصوص انفرادی^[۱۱۸] این ناهمسانیها را لحاظ کرد.
داده های تابلویی دارای اطلاعات بیشتر، تغییرپذیری بیشتر، همخطی کمتر، درجه آزادی بالاتر و کارایی بالاتر نسبت به سری زمانی و داده های مقطعی میباشند. به خصوص اینکه یکی از روش های کاهش همخطی، ترکیب داده های مقطعی و زمانی به صورت داده های تابلویی میباشد.
با مجموعه داده های تابلویی، میتوان اثراتی را شناسائی و اندازه گیری کرد که در داده های مقطعی محض یا سری زمانی خالص قابل شناسائی نیست. گاهی استدلال میشود داده های مقطعی، رفتارهای بلندمدت را نشانمیدهند، در حالی که در داده های سری زمانی براثرات کوتاهمدت تأکید میشود. با ترکیب این دو خصوصیت در داده های تابلویی، که خصوصیت متمایز پانل دیتاست، ساختار عمومیتر و پویاتری را میتوان تصریح و برآورد کرد(اشرفزاده و مهرگان، ۱۳۸۷، ص ۴۱(.
داده های تابلویی که بر حسب بنگاهها، خانوارها و افراد جمع آوری میشوند، ممکن است دقیقتر از داده های مشابه اندازه گیری شده در سطح کلان باشند. بنابراین، تورشی که ممکن است در داده های کلان حاصل شود، در داده های تابلویی حداقل میگردد.
داده های پانلی از طریق فراهم کردن تعداد داده های زیاد، تورش را پائین میآورد
مطالعه مشاهدات به صورت داده های پانلی، وضعیت بهتری برای مطالعه و بررسی پویایی تغییرات نسبت به سری زمانی و مقطعی داراست.
معرفی روش تخمین
روش پانل کلاسیک: در این بخش از تحقیق نخست به بحث همگن بودن داده ها پرداخته میشود. در صورتی که داده ها همگن باشند، به سادگی میتوان از روش حداقل مربعات معمولی استفاده کرد ولی در غیر این صورت، ضرورت استفاده از روش داده های پانلی ایجاب میگردد؛ به عبارت دیگر از لحاظ آزمون آماری خواهیم داشت:

آماره آزمون جهت آزمون فرضیه به صورت زیر است:

خداوند شب را براى استراحت و سکون و مایه آرامش قرار داده است و این امر اختصاص به انسان ندارد ، بلکه در متون فقهى و روایى شیعه ، از تعرض به حیوانات و یا ذبح آنها در شب نهى شده است .
شیخ طوسى به این حکم اشاره کرده و مى آورد :
ذبح حیوان در شب مکروه است مگر به هنگام ضرورت و ترس از مردن حیوان تا صبح .
علامه حلى ودیگر فقها نیز بر این نکته تصریح کرده اند و فاضل هندى در مقام بیان استدلال براى این حکم به روایت ابان بن تغلب استناد مى کند :
ذبح حیوانات در شب مگر در صورت ضرورت و ناچارى مکروه مى باشد و این به سبب نهى پیامبر اکرم (ص) از این عمل و حدیثى از امام صادق (ع) است که ایشان از امام سجاد (ع) نقل فرمودند که به غلامانشان دستور مى داد تا مادامى که فجر طلوع نکرده ، از ذبح حیوانات پرهیز نمایند و مى فرمود : خداوند شب را براى همه ، موجب آرامش و سکون قرار داده است. ابان مى گوید : سؤال کردم جانم فداى شما باد ، اگر ترس مردن حیوان را داشته باشیم چه ؟ امام صادق (ع) فرمود : اگر ترس مردن حیوان را ( شب هنگام ) دارى آن را ذبح کن ^[۶۱] .
گفتار دوم : شکار در قانون ایران
امروزه شکار و صید با توجه به نیاز جوامع و روابط مبادلاتی و تجارتی حاکم بر آن از لحاظ اقتصادی نیز اهمیت ویژه‌ای یافته است . اما شکار و صید بی‌رویه ، موجب نابودی اکوسیستم‌ های طبیعی و انقراض گونه‌های گیاهی و جانوری شده و یکی از عوامل محدود کننده رشد اقتصادی به شمار می‌رود .
از طرفی ممنوعیت شکار اصولاً راه مناسبی نیست زیرا گروه‌هایی از شکارچیان از این طریق امرار معاش می‌کنند و ممنوعیت شکار موجبات مشکلاتی را برای این عده و نیز تشویق به شکار غیرمجاز فراهم خواهد کرد . شکاری که دیگر ضابطه و مقرراتی بر آن حاکم نیست . حال آن که قوانین شکار و صید باعث تعیین سهمیه ، مشخص نمودن آغاز و پایان فصل شکار ، برنامه‌ریزی عملی ، تنظیم روشها و متدهای شکار و نحوه استفاده از محصولات جنبی آن می‌شود .

بنابراین با رعایت قوانین و مقررات ، جنبه‌های زیست‌ محیطی شکار و صید یعنی حفظ حیات‌ وحش و جلوگیری از انقراض نسل حیوانات وحشی است نیز فراهم می‌شود .
در جمهوری اسلامی ایران شکار و صید تحت مقررات و ضوابط خاص خود قرار دارد و سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه تهیه و تنظیم قوانین مربوطه و اجرای قوانین مذکور را بر عهده دارد .
در این قسمت برآنیم تا با ذکر متن قوانین و مقررات مربوطه محدودیت ها و حدود شکار و صید آبزیان را عینا نقل نموده تا به خوبی قوانین مربوطه در حقوق داخلی ایران تبیین گردد .
۱ . اصطلاحات و اطلاعات مربوط به قوانین شکار و صید :
۱-۱ ) شکار عبارت است از تیراندازی به پستانداران و پرندگان و خزندگان وحشی یا کشتن یا گرفتن یا تعقیب کردن آنها به هر کیفیت و وسیله و طریق .
۲-۱) صید عبارت است از کشتن یا گرفتن آبزیان قابل صید به هر کیفیت و وسیله و طریق یا تیراندازی به آنها .
۳-۱) حیوانات حمایت شده جانوران وحشی هستند که در شرف تکثیر یا در معرض خطر و یا نادر و نافع باشند .
۴-۱) جانوران زیانکار جانوران وحشی هستند که به مزارع و باغات و سایر حیوانات زیان و آسیب می‌رسانند .
۵-۱) وسیله صید : در مورد وسیله صید و ذبح نیز دستورهایی هم چون برنده بودن وسیله (برای آزار ندیدن حیوان) ، نهی از قطع و بریدن و مثله کردن اندامی از حیوان قبل از ذبح ، متناسب بودن وسیله صید با شکار و… دیده می‌شود . از جمله اینکه ذبح کردن باید با وسیله آهنی تیز باشد و گرنه جایز نیست مگر در هنگام ضرورت که آن هم باید سعی شود وسیله حتی الامکان تیز و برنده باشد .^[۶۲]

2. 2. قوانین موجود در ایران :

۲-۱) قانون شکار و صید مصوب ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ که مقررات زیادی در زمینه رعایت حقوق حیوانات در بردارد .
۲-۲) قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی مصوب ۱۴ شهریور ۱۳۷۴.
۲-۳) مقرراتی در زمینه صید آبزیان، تکثیر و پرورش، جرایم و مجازات‌های مربوط به صید مصوبه ی شماره ۱۴۰ مورخ ۶/۷/۷۴ شورای عالی حفاظت محیط زیست .
۲-۴) قانون مجازات اسلامی مصوب ۷ آذر۱۳۷۰ .
۲-۵) کنوانسیونهای سـازمان حفاظت محیط زیست در زمینـه حمایت از حیوانات و گیاهان .
در خصوص قوانین و مقررات فوق در فصول بعدی به تفصیل بحث خواهد شد .

3. 3. تطبیق با قانون امریکا :

قانون شکار و تله گذاری در حقوق ایالات متحده ی آمریکا ایالت ایلینویز مصوب ۲۰۱۰ ^[۶۳]

• • شکار نزدیک آتش :

شکار در کنار یا نزدیک هر جسم قابل اشتعالی چون زغال ها و علفزار ها و درختان غیر قانونی خواهد بود.

• • در استفاده از اسلحه ی شکاری باید توجه کرد که :

در مورد حیواناتی که مورد حمایت قانونگذار قرار گرفته باشند ، استفاده از اسلحه های که بزرگتر از سایز ۱۰ هستند ، ممنوع خواهد بود . همچنین شلیک با سلاحی که طول لوله ی آن کمتر از ۱۸ اینچ باشد ممنوع گردیده است .
چنانچه از متن قانون مشخص می گردد ، قانونگذار امریکایی شکار را در کنار مواد اشتعال زا ممنوع دانسته تا بدین وسیله از بروز خطرات احتمالی در اثر تیرانداری به سوی این مواد جلوگیری کند و درصدد پیشگیری از خسارات وسیع برآید . همچنین با ممنوع اعلام نمودن شکار نزدیک به آتش راه فرار را برای حیوانات در موقع تیراندازی و شکار باز گذاشته است تا حیوانات برای فرار درگیر با آتش نشده و از آسیب های محتمل در این باب در امان بمانند .
نیز در باب تیراندازی اجرای مقررات اعلامی در این قانون سبب می گردد تا برای شکار ، اشخاص به هر وسیله ای روی نیاورده و از سلاحی که مناسبت امر شکار را ندارد پرهیز گردد . به عبارت دیگر استفاده از اسلحه با سایز بالای ۱۰ سبب می گردد تا حیوان در برابر بمب به جای سلاح قرار بگیرد و این در کنار این مطلب قرار دارد که استفاده از اسلحه ی مذکور موجب ایجاد خرابی در طبیعت شده و با مبنای شکار سازگاری ندارد .
همچنین استفاده از وسایل شکاری که دارای لوله های کوتاه باشند سبب می گردد تا حیوانات در برابر کلت های کمری قرار بگیرند که به هیچ وجه سلاح مناسبی برای شکار محسوب نمی شود و به جای شکار ، حیوان را نابود می کند و درد و رنج بسیاری بر او تحمیل می کند .
مبحث سوم : حقوق حیوانات در حفظ و نگاهداری
همانطور که حیوانات چه اهلی و چه تحت عنوان حیات وحش منافعی برای انسان دارند و در زندگی بشر و چرخه زیستی وی نقش ایفا می کنند ما انسان ها نیز وظایفی در قبال آنان بر عهده داریم و لااقل در راستای منافع خود نیز باید حداقل استاندارد رفتاری با حیوانات را رعایت نماییم .
این حقوق شامل حق برخورداری از محیط مناسب جهت نگهداری ، در صورت نگهداری از حیوان و یا عدم تخریب زیستگاه های طبیعی برخی حیوانات و هم چنین حق تغذیه مناسب و سایر امکانات می باشد .
گفتار اول : حق بهره مندی حیوان از محیط مناسب
حق بهره مندی از محیط مناسب با امکانات بهداشتی و رفاهی مرتبط با حیوان برای حیوانات اهلی و خانگی و حق پایداری محیط و زیستگاه حیات وحش از حقوق اولیه حیوانات به شمار می رود .

1. برپایه ادبیات دینی ، اهل شرع این حکم را بدیهی می دانند که جایز نیست انسان حیوانی را به گونه ای رها سازد که از تشنگی یا گرسنگی و یا از هر گونه فشار و آزار و اذیتی تلف شود . بلکه باید به اندازه کافی آب و غذا در اختیار او قرار دهد و از گرما و سرمای کشنده حفظش کند . به همان سان که نباید او را در معرض آزار و اذیت حیوانات دیگر قرار دهد و در این حکم میان انواع حیوانات تفاوتی نیست .^[۶۴]

۶/۳±۱/۱۷۸

۲/۲±۲/۷۵

حرفه ای ایتالیا (۷)

۹/۰±۲/۱۷۷

۱/۱±۴/۷۴

دوزجا، بوداپست (۸)

۷/۱±۵/۱۷۶

۳/۱±۵/۷۰

هنود، بوداپست (۹)

۱/۱±۶/۱۷۷

۶/۱±۵/۷۳

تیم ملی دانمارک (۱۰)

؟ ± ۱۸۳

۳/۱±۷۶

تیم ملی فنلاند (۱۱)

۸/±۴/۱۸۰

۳/۱±۷۶

ارزش های نوع پیکری برای بازیکنان فوتبال نوعاً ۳-۵-۳ است که این اعداد، حاکی از مزومورفی (عضلانی) بودن آنهاست. هر قدر بازیکن فوتبال عضلانی تر باشد، برای او بازی در موقعیت هایی مثل تکل زدن، محافظت کردن از توپ، مالک توپ شدن، چرخش، شتاب گرفتن، ضربه زدن و مانند آنها بهتر است. از این رو افزایش حجم عضلانی در ناحیه ران و ساق پا، در مقایسه با اندام بالایی در بازیکنان زبده فوتبال، مشهودتر است. ترکیب بدن، جنبه مهمی از آمادگی ویژه فوتبال است؛ زیرا بافت چربی اضافی در فعالیت هایی که وزن بدن باید پیوسته برخلاف نیروی جاذبه حرکت کند، مانند وزن مرده عمل می کند. این موضوع، حرکت در حین بازی و به هنگام پریدن برای رسیدن به توپ را دشوار می سازد. در متداول ترین روش، بدن به دو قسمت تقسیم می شود؛ وزن چربی و وزن بدون چربی. برآوردهایی که در این زمینه صورت گرفته است، گرایش به عضلانی بودن را بین بازیکنان فوتبال تأیید می کند.

۲-۲-۱-۳-آمادگی جسمانی عمومی :
واژه آمادگی جسمانی مفهوم گسترده‌ای داشته و در نوشتارهای مختلف به شکل های گوناگون تعریف شده است. به طور عامیانه، کیفیت و امکانات بدن انسان در تطابق با فعالیت‌های بدنی، آمادگی جسمانی خوانده می‌شود. کلارک معتقد است که آمادگی جسمانی به توانایی انجام کارهای روزانه با توانمندی بدون احساس خستگی زودرس و داشتن انرژی کافی برای پرداختن به فعالیت‌های تفریحی و همچنین توانایی مقابله با کارهای پیش بینی نشده در زندگی اطلاق می‌شود. کورتیون آمادگی جسمانی را به منزله درختی می‌داند که تمام جنبه‌های زندگی یعنی نیرو، نشاط و شادابی از آن مایه می‌گیرد.
به گفته دکتر گنشل (فیزیولوژیست و متخصص آمادگی جسمانی)فردی که از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار است، به مراتب زودتر از فردی که از آن برخوردار نیست، خود را با فعالیت‌های جسمانی که مستلزم تلاش جسمانی است، سازگار کرده، دیرتر خسته شده و زودتر از خستگی بیرون آمده و به حالت اولیه بر می‌گردد. ضربان قلب شخص برخوردار از آمادگی جسمانی در حالت استراحت پایین بوده اما در هر ضربه خون بیشتری به اندام‌های بدن می‌رسد. این افراد کارهای روزانه را به راحتی انجام می‌دهند و از عهده کارهای پیش‌بینی نشده که مستلزم تلاش جسمانی و صرف انرژی است، بر می‌آیند. سازمان بهداشت جهانی ^[۴]آمادگی جسمانی را توانایی انجام فعالیت‌های عضلانی به صورت رضایت‌بخش تعریف کرده است.
بیکسون و جی.وست اظهار کرده‌اند که برای تعیین و تبیین اجزای آمادگی جسمانی، تلاش های زیادی از سوی متخصصان و صاحب نظران به عمل آمده که هر کدام از آنها ضمن ارائه تعریف و آمادگی جسمانی، اجزایی را برای آن بر شمرده‌اند. نلسون و جانسون معتقدند که علی‌رغم توجه درازمدت به آمادگی جسمانی، هنوز بر سر عوامل تشکیل دهنده آن در بین صاحب نظران آمادگی جسمانی اختلاف نظرهای قابل توجهی وجود دارد. به نظر او این اختلاف بیشتر بر سر تعاریف آمادگی جسمانی، آمادگی حرکتی و اجزای تشکیل دهنده آنها است . کلارک برای مشخص کردن محدوده آمادگی جسمانی، آمادگی حرکتی و آمادگی عمومی، جدول ۲-۴- را ارائه کرده است. (حمایت طلب ۱۳۸۸)
جدول۲- ۴ .اجزای تشکیل دهنده آمادگی جسمانی، حرکتی و عمومی

اجزای آمادگی جسمانی

هماهنگی چشم و پا

سرعت

انعطاف پذیری

قدرت عضلانی

استقامت عضلانی

استقامت قلبی – عروقی

چابکی

نیروی عضلانی

هماهنگی چشم و دست

۳-۵-۱- تاثیر پارامترهای آیروالاستیسیته بر پره‌های پمپ توربومولکولی محوری
۳-۵-۲- بررسی پدیده خزش در پره‌های روتور پمپ توربومولکولی

۳-۵-۶- مقایسه نتایج حاصل از شبیه‌سازی پره ردیف‌های مختلف روتور پمپ توربومولکولی محوری

۳-۵-۱۰- بررسی نتایج حاصل از شبیه‌سازی پره روتور پمپ توربومولکولی محوری ساخته شده از دو جنس متفاوت
فصل چهارم: اعتبارسنجی و صحت‌سنجی نتایج ۴۷
۴-۱- اعتبارسنجی تحلیل استاتیکی خطی با فرض تغیییر شکل کوچک ۴۸
۴-۱-۱- تحلیل استاتیکی خطی تیر دو سر گیردار ۴۸
۴-۲- اعتبارسنجی تحلیل استاتیکی غیر خطی با فرض تغییر شکل بزرگ ۵۰
۴-۲-۱- تحلیل استاتیکی غیر خطی صفحه دایروی تحت فشار یکنواخت ۵۰
۴-۲-۲- تحلیل استاتیکی غیر خطی صفحه یک سرگیردار ۵۱
۴-۳- بررسی عدم وابستگی نتایج شبیه‌سازی‌ پره روتور پمپ توربومولکولی محوری به مش ۵۳
۴-۴- بررسی تغییرات ماکزیمم تنش ون مایزز و تغییر شکل کلی با سرعت چرخش روتور ۵۶
نتیجه‌گیری و پیشنهادات ۵۸
۵-۱- نتیجه‌گیری ۵۹
۵-۲- پیشنهادات ۶۰
۶- منابع و مراجع ۶۲
پیوست (مقالات)
فصل اول: مقدمه
تعریف مسأله
امروزه سیستم‌های وکیوم یا خلأ در صنایع مختلف کاربرد زیادی پیدا کرده است. محیط‌های خلأ دو ویژگی اساسی دارند. اولین ویژگی این است که محیطی تمیز با قابلیت کنترل عوامل ناخواسته که برای انجام فرایندهای خاص فیزیکی و شیمیایی به محیط‌های ویژه نیاز دارند، را ایجاد می‌کند و دیگر اینکه تغییرات اساسی در خواص فیزیکی مواد نظیر کاهش نقطه ذوب و تبخیر را موجب می‌شود. این دو ویژگی کلید انجام بسیاری از فرایندهای علمی در محیط خلأ می‌باشند. از سوی دیگر، خلأ شرایط جو زمین را نیز شبیه‌سازی می‌کند. این امر امکان انجام آزمایش‌های بسیاری که برای سفرهای فضایی حیاتی است و انجام آن در داخل جو زمین ممکن نیست را در روی زمین میسر می کند. امروزه با بهره گرفتن از ویژگی‌های فوق فرایندهای بسیاری در محیط خلأ انجام می‌شوند و امکان تولید بسیاری از محصولات با فناوری بالا فراهم شده است. خلأ در پیشرفت صنایع الکترونیک، شیمیایی، پزشکی، دارو‌سازی، صنایع غذایی، متالوژی و خودرو نقش عمده‌ای را ایفا می‌کند. مواردی که در زندگی روزانه کاربردهای وسیعی دارند، نظیر سلولهای خورشیدی، قطعات نیمه‌هادی‌ها نظیر حسگرها و آی سی‌ها، شیشه‌های عایق حرارتی، بسیاری از ابزارهای مکانیکی برشی با مقاومت سطحی بالا، عینک‌های طبی و آفتابی، ضدعفونی محصولات کشاورزی، تولید مواد شیمیایی، بازرسی جوش، تولید دیسک‌های فشرده کامپیوتری، ساخت کامپوزیت‌ها، ساخت بدنه یخچال، تعمیر سیستم‌های سرد کننده، تعویض روغن اتومبیل تنها نمونه‌هایی از کاربردهای وسیع خلأ می‌باشند. علاوه بر این خلأ نقش مهمی در حوزه‌های تحقیق و توسعه و تکنولوژی زیستی ایفا می‌کند، به گونه‌ای که این فناوری را می‌توان کلید دستیابی به حوزه فناوری‌های میکرو و نانو قلمداد نمود.

با توجه به کاربردهای وسیع و کلیدی فناوری خلأ در زمینه‌های مختلف علوم و صنایع، ضروری است تا اقدامات گسترده و نظام‌مندی در جهت بومی‌سازی این فناوری در کشور انجام پذیرد. در این
راستا، یکی از راهبردهای اصلی، گسترش تحقیق و توسعه برای طراحی و ساخت سیستم‌ها و تجهیزات مربوط به این فناوری می‌باشد.
در سال‌های اخیر توجه به فناوری خلأ در کشور به تدریج اهمیت خود را به دست آورده است. فناوری خلأ بالا، امروزه کاربرد بسیاری در صنعت داشته و در اکثر زمینه‌ها نقش موثری را ایفا می کند. دستیابی به دانش طراحی و ساخت تجهیزات خلأ بالا امروزه یکی از دستاوردهای مهم و پر اهمیت هر کشور به‌شمار می‌آید. وظیفه اصلی در ایجاد محیط خلأ بر عهده انواع پمپ‌های تولیدکننده خلأ می‌باشد. در این پایان‌نامه نیز هدف، بررسی گوشه‌ای از دنیای وسیع طراحی تجهیزات خلأ یعنی پمپ‌های توربومولکولی محوری می‌باشد.
پمپ توربومولکولی محوری قادر به ایجاد خلأ بسیار بالا تا فشار (^۱۰-۱۰) پاسکال می‌باشد. در فناوری خلأ این پمپ‌ به دلایل متعددی چون تمیز بودن، سازگاری، راه اندازی سریع پمپ، قابلیت پیش‌بینی خلأ تولید شونده، سادگی عملیات و درجه بالای اعتبار از بعد عملیاتی، به طور گسترده در تولید خلأ بالا و خیلی بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابر کاربرد وسیع فناوری خلأ در توسعه تکنولوژی و پیشبرد اهداف پژوهشی- صنعتی و نقش ویژه پمپ‌های توربومولکولی در ایجاد خلأ بالا، شبیه‌سازی پره‌های پمپ توربومولکولی و افزایش عملکرد آن، امکان دستیابی به محدوده خلأ بالاتری را موجب خواهد شد. بنابراین در این پایان‌نامه تحلیل و شبیه‌سازی عددی پره‌های روتور پمپ توربومولکولی محوری به عنوان هدف اصلی مد نظر بوده است. در این راستا تأثیر پارامترهای هندسی گوناگون مانند ارتفاع، ضخامت اثرات پروفیل پره، در حین شبیه‌سازی مورد مطالعه قرار گرفته است. شایان ذکر است حداکثر نسبت تراکم، حداکثر سرعت بی‌‌بعد، حداکثر تغییر شکل پره^[۱] و حداکثر تنش ون‌مایزز ناشی از اثرات گریز از مرکز، تأثیرگذار
اصلی بر عملکرد پمپ توربومولکولی می‌باشند. با توجه به موارد مذکور، سعی بر یافتن شرایط بهینه برای نیل به ماکزیمم راندمان شده است.
ضرورت و اهمیت مطالعه تکنولوژی سیستم‌های خلأ
در یک دسته‌بندی کلان، سیستم‌های خلأ، زیرمجموعه ماشین‌آلات تلقی می‌شوند. هنگامی که از فناوری سیستم‌های خلأ نام برده می‌شود، منظور توانایی طراحی، ساخت، توسعه، به کارگیری و تعمیر و نگهداری درست این گروه از ماشین‌آلات است. در این بخش ضرورت و اهمیت مطالعه فناوری خلأ، همچنین جایگاه و ارتباط این فناوری با فناوری‌های دیگر، وضعیت جهانی و موقعیت این فناوری در ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ویژگی‌های فناوری سیستم‌های خلأ
طبق یک طبقه‌بندی، فناوری‌ها بر اساس اهمیتی که در توسعه اقتصادی، صنعتی و یا بنیه دفاعی دارند، به چهار گروه حیاتی، عام، توان‌آور و اقتصادی کننده تقسیم می‌شوند[۱]. فناوری خلأ، از آنجا که توسعه آن برای رونق همه بخش‌های صنعتی ضرورت داشته و می‌تواند در طیف وسیعی از فرآیندها و محصولات به کار گرفته شود، جزء تکنولوژی‌های عام قرار می‌گیرد. تکنولوژی‌های عام، نوعاً به فناوری‌هایی گفته می‌شود که توسعه آن‌ها برای رونق همه بخش‌های صنعتی ضرورت داشته و اختصاص به یک بخش از صنعت ندارد.
در ارزیابی هر فناوری مسأله چرخه عمر فناوری و جایگزینی با فناوری‌های جدیدتر مدنظر قرار می‌گیرد. به‌علاوه رابطه هر فناوری با فناوری‌های مکملش نیز حائز اهمیت است، زیرا سرنوشت فناوری‌های مکمل به یکدیگر وابسته‌اند. شناخت زنجیره ارزش و وابستگی‌ها و گلوگاه‌های تکنولوژیک پیش رو برای برنامه‌ریزی بلند مدت توسعه تکنولوژی ضروری می‌باشد. همواره انواع مختلف فناوری برای تامین نیازهای بشر در رقابت با یکدیگر ظهور یافته و یا منسوخ می‌شوند. فناوری‌های عام، همچون فناوری سیستم‌های خلأ، ذاتاً جایگزین نداشته و نیاز به آن‌ها همیشگی است، زیرا فرآیندهای مبتنی بر خلأ همواره نیازمند سیستم‌های خلأ هستند. لذا چرخه عمر این فناوری عام، همواره از رشد و ارتقاء خوبی برخوردار بوده است. تحول فناوری سیستم‌های خلأ، معمولاً حاصل ارتقاء در فناوری زیرسیستم‌ها، استفاده از مواد پیشرفته‌تر و هوشمندسازی می‌باشد. در اینجا لازم به ذکر است که یک فناوری عام مثل سیستم‌های خلأ با پایان یافتن چرخه عمر یک فناوری خاص مثل سامانه تولید لامپ تصویر که آن فناوری عام را به کار گرفته است، از بین نمی‌روند، بلکه فناوری به عنوان یک توانمندی به صورت پیشرفته‌تری در سایر فناوری‌های خاص ادامه حیات می‌دهد.
ساخت سیستم‌های خلأ، علاوه بر خلأسازها و خلأسنج‌ها، وابسته به فناوری‌های طراحی، ساخت و تولید قطعات فلزی (از جمله ریخته‌گری، ماشین‌کاری ، برش، جوش‌کاری، بریزینگ، عملیات حرارتی و شکل‌دهی)، قطعات الستومر، قطعات سرامیک و شیشه، فناوری‌های الکترونیک، الکترونیک صنعتی و کنترل می‌باشد. به طور خاص با توجه به کاربرد سیستم‌های خلأ، فناوری‌های پیشرفته مختلف خاصی مانند لیزر، پرتو الکترونی، مولد‌های الکتریکی فرکانس بالا یا ولتاژ بالا در سیستم‌ها استفاده می‌شود. باید توجه داشت که از دیدگاه سایر فناوری‌ها، فناوری خلأ خود یک فناوری مکمل تلقی می‌شود. حسب مورد به عنوان یک ضرورت غیر قابل اجتناب، منحصر به فرد و بدون جایگزین، به طور مثال در فناوری‌های مبتنی بر پرتو الکترون، یا به عنوان یک عامل بهبود کیفیت، به طور مثال در فناوری ریخته‌گری دقیق، به کار گرفته می‌شود.
معرفی تکنولوژی خلأ
پیش از هر چیز لازم است تکنولوژی خلأ، تاریچه استفاده از این علم، کاربرد آن در زندگی روزمره و صنعت، تجهیزات مورد استفاده در این زمینه، اصطلاحات علمی و کارهای انجام شده در این زمینه، چه در سطح کشور عزیزمان ایران و چه در سطح بین المللی، مورد بررسی قرار گیرد تا شناخت اجمالی از این مهم حاصل آید.
تعریف خلأ یا وکیوم
واژه خلأ به معنی تهی و خالی است و واژه لاتین وکیوم^[۲] از معادل لاتین کلمه خالی^[۳] می‌آید. وکیوم یا خلأ به فضایی گفته می‌شود که خالی از ماده باشد. در چنین حالتی مولکول‌های هوا که عامل ایجاد فشار می‌باشند، نیز وجود ندارند. این تعریف ایده‌آل وکیوم می‌باشد. فشار صفر مطلق در این فضا تعریف نمی‌شود. در عمل رسیدن به چنین محیطی امکان‌پذیر نیست، زیرا همیشه تعدادی مولکول گاز وجود دارند. اما رسیدن به فشارهای بسیار بسیار پایین، دور از واقعیت نیست و امروزه سیستم‌های وکیومی تولید شده‌اند که می‌توانند محیط‌هایی با قدرت تفکیک مولکول بر واحد حجم بسیار پایین ایجاد کنند. در اصطلاح به فشارهای پایین‌تر از فشار اتمسفر هوا، حالت خلأ گفته می‌شود. با این وصف فشار مابین فشار اتمسفر و صفر مطلق را می‌توان حوزه سیستم‌های وکیوم دانست.
کاربردهای خلأ و فرایندهای متداول تحت سیستم‎های خلأ
فناوری خلأ کلیه فرایندهایی را شامل می‌شود که در فشار کمتر از فشار اتمسفر انجام می‌شوند. یک فرایند تحت خلأ به طور معمول برای یکی از مقاصد زیر انجام می‌شود.
برای حذف ترکیباتی که به صورت فیزیکی یا شیمیایی درحین فرایند واکنش انجام می‌دهند (ذوب فلزات واکنش‌گر مانند تیتانیوم).
برای برهم زدن تعادل محیط در شرایط اتمسفریک مثل حذف گازها و ترکیبات فرار از یک ماده (گاززدایی یا خشک کردن تصعیدی) و یا جذب گاز از سطوح (تمیز کردن لوله‌های مایکروویو و شتاب‌دهنده‌های خطی در حین ساخت).
به منظور افزایش فاصله یک ذره که امکان برخورد آن با ذرات دیگر قبل از رسیدن به هدف وجود دارد. (پوشش‌های تحت خلأ، شتاب‌دهنده‌های ذره و لامپ‌های تلویزیونی).
برای کاهش اثر تعداد ملکول‌ها در واحد زمان (کاهش آلودگی‌های سطحی در حضور خلأ، تمیز کردن سطوح و تهیه فیلم‌های بسیار نازک و کاملاً خالص.
شاید بتوان عمده‌ترین کاربردهای خلأ را در جابجایی مکانیکی (انتقال مواد سبک و سنگین به وسیله مکش)، نصب قطعات الکترونیکی دقیق روی چیپس‌های سیلیکون خلاصه نمود اما به طور قطع کاربرد‌های خلأ بسیار وسیع‌تر و علاوه بر موارد فوق می‌توان به بسته‌بندی‌های خلأ، شکل دادن اجسام، گاززدایی از روغن‌ها و حلال‌های مایع، تقطیر و گاززدایی از فولاد مایع اشاره نمود. مثلاً در فشار‌های کاهش یافته تا حدود^۴-۱۰ تور، بعضی فرایند‌های متالورژی مثل ذوب، قالب‌گیری، پوشش، لعاب و اعمال حرارت انجام می‌گیرد. بعضی فرایند‌ها در صنایع غذایی و شیمیایی مانند خشک‌کردن انجمادی و تقطیر نیز در خلأ انجام می‌گیرد. خشک‌کردن انجمادی به طور وسیعی در صنایع داروسازی برای تولید واکسن، آنتی بیوتیک و نگه‌داری پوست و پلاسمای خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع غذایی با بهره گرفتن از خشک‌کردن انجمادی، بسیاری از مواد غذایی را می‌توان برای زمان‌های طولانی و بدون ایجاد تغییر در خواص تغذیه‌ای، عطر و طعم، نگه‌داری نمود و روز به روز کاربرد آن گسترده‌تر می‌شود. در فشارهای کاهش‌یافته کمتر از ^۶-۱۰ تور، لامپ‌های روشنایی، عایق‌بندی الکتریکی و لامپ‌های تصویر تلویزیونی، لوله‌های اشعه ایکس، عدسی‌های عینک، پوشش‌های بسیار نازک الکترونیکی و شناساگرهای اسپکترومتر جرمی ساخته می‌شوند.
فناوری خلأ از دهه پنجاه با سرعت بالایی توسعه یافته است[۲, ۳, ۴]. در تحقیقات و در بیشتر شاخه‌های صنعت حضور تجهیزات خلأ ضروری می‌باشد[۵]. با توجه به زمینه‌های کاربردی خلأ، تعداد فرایندهایی که قابل انجام است، بسیار زیاد است[۶].
طبقه‌بندی فرایندها بر اساس محدوده فشاری
خلأ پایین (۱ تا ۱۰۱۳میلی‌بار)

در تمام پژوهش­های انجام شده در این زمینه به احتراق سوخت­های فسیلی، مواد گسیل شده از اگزوز اتومبیل­ها، احتراق بنزین در موتور اتومبیل­ها، سایش قطعات مختلف ماشین، حجم انبوه وسایل نقلیه و ترافیک­ سنگین محیط­های شهری به عنوان مهم­ترین منشأ برای فلزات سنگین و نیز ترکیبات آروماتیک چند حلقه­ای در غبار خیابان اشاره شده است.

فصل دوم
زمین شناسی منطقه
۲-۱-جغرافیای منطقه مورد مطالعه
منطقه مورد مطالعه(شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان) با مساحتی حدود ۷۸۵۰ کیلومتر مربع بین ۵۱ درجه و ۸ دقیقه تا ۵۲ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۱۱ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۶ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. این منطقه بخشهایی از ۱۰ شهرستان استان اصفهان شامل فلاورجان، خمینی شهر، نجف آباد، مبارکه، اصفهان، لنجان، بخش کوچکی از شمال شهرضا، بخش کوچکی از شرق تیران و کرون، بخش جنوبی برخوار، شاهین شهر، و میمه را دربر می­گیرد(شکل۲-۱). بیشتر منطقه را آبرفت­های زاینده‌رود تشکیل می‌دهد که با شیبی ملایم از جنوب غرب به سمت جنوب شرق کشیده شده و به باتلاق گاوخونی منتهی می‌شود. منطقه از شمال به دشت موته، از غرب به نواحی کوهستانی، از شمال شرق به ناحیه کوهستانی اردستان و از شرق به بیابان اردستان محدود می‌شود. از نظر آب و هوایی بخشهای شمالی، شرقی و مرکزی منطقه دارای اقلیم گرم و خشک بیابانی، بخشهای غربی دارای اقلیم نیمه مرطوب و بخشهای جنوبی دارای اقلیم سرد و نیمه خشک است(سالنامه آماری استان اصفهان، ۱۳۸۷).
شکل ۲-۱ نقشه محدوده شهرستان­های مهم واقع در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان.
۲-۲- هواشناسی منطقه
دما، بارش، سرعت و جهت باد از مهم­ترین عواملی هستند که شناسایی و اندازه‌گیری آنها در بررسی ویژگی­های هواشناختی هر منطقه ضروری است. منطقه مورد مطالعه از نظر اقلیمی در محدوده بیابانی کم­باران با زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و خشک قرار دارد(اداره هواشناسی استان اصفهان، ۱۳۸۸). تنها بخشهای غربی محدوده(بخشهای شرقی شهرستان تیران و کرون) دارای اقلیم نیمه مرطوب است. اندازه‌گیری متوسط دمای ماهانه سال ۱۳۸۸ در ایستگاه‌های سینوپتیک هواشناسی اصفهان، شرق اصفهان(فرودگاه)، کبوتر­آباد، نجف­آباد، زرین­شهر، مبارکه و مورچه خورت (جدول ۲-۱) نشان می‌دهد که بیشینه دما در تیرماه و کمینه دما در دی ماه رخ می­دهد. بیشینه بارش در سال ۱۳۸۸ مربوط به ماه­های آبان، آذر، بهمن و اسفند است که بین ۳۶ میلیمتر در آبان تا بی­بارشی از خرداد تا مهر متغیر است. میانگین سرعت باد در منطقه، بین ۲۷ متر بر ثانیه در فروردین تا ۶ متر بر ثانیه در مرداد تغییر می­ کند. جهت غالب باد نیز در محدوده مورد مطالعه از غرب به شرق است.
جدول ۲-۱ویژگی ایستگاه‌های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه(اداره هواشناسی استان اصفهان، ۱۳۸۷).